Edukowanie wspierające – interakcje rówieśnicze jako niewykorzystane źródło wspomagania rozwoju

Ewa Rzechowska

Streszczenie w języku polskim


Traktowanie uczenia się dzieci jako konstruowania wiedzy ujawnia naturę procesów edukacyjnych. Przeniesienie uwagi z końcowych efektów uczenia się na sam proces i jego strukturę wewnętrzną pomaga zrozumieć, jak przebiega konstruowanie rozwiązań problemów z udziałem rówieśników lub dorosłych (tutoring, współpraca rówieśnicza). Odkrywanie tego, co i w jaki sposób wspiera działania dzieci, umożliwia zindywidualizowane projektowanie sytuacji edukacyjnych i monitorowanie ich przebiegu. Punktem wyjścia do konceptualizacji opisanej w artykule są klasyczne prace dotyczące dziecięcego uczenia się i rozwiązywania problemów.


Słowa kluczowe


konstruowanie wiedzy; tutoring; współpraca rówieśnicza; dziecięce uczenie się; edukowanie wspierające

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Bruner J. (1986). Actual Minds, Possible Worlds. Cambridge: Harvard University Press.

Cole M., Engeström Y. (1993). A cultural-historical approach to distributed cognition. W: G. Salomon (ed.), Distributed Cognition: Psychological and Educational Considerations (s. 1–47). Cambridge: Cambridge University Press.

Cole M., Wertsch J.V. (1996). Beyond the Individual – Social Antimony in Discussions of Piaget and Vygotsky. Human Development, 39(5), s. 250–256. DOI: https://doi.org/10.1159/000278475

Doise W., Mugny G., Perez J.A., Duveen G. (1998). The social construction of knowledge: Social marking and socio-cognitive conflict. W: U. Flick (ed.), The Psychology of the Social (s. 77–90). New York: Cambridge University Press.

Feuerstein R. (1979). The Dynamic Assessment of Retarded Performers: The Learning Potential Assessment Device, Theory, Instruments, and Techniques. Baltimore: University Park Press.

Filipiak E. (red.). (2015). Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce. Bydgoszcz: ArtStudio.

Fischer K.W., Granott N. (1995). Beyond One-Dimensional Change: Parallel, Concurrent, Socially Distributed Processes in Learning and Development. Child Development, 38, s. 302–314. DOI: https://doi.org/10.1159/000278336

Fischer K., Dawson T.L. (2002). A new kind of developmental science: Using models to integrate theory and research. Commentary. Monographs of the Society for Research in Child Development, 67(1), s. 156–167. DOI: https://doi.org/10.1111/1540-5834.671184

Forman E.A., Cazden C.B. (1995). Myśl Wygotskiego a edukacja: wartości poznawcze współpracy z rówieśnikami. W: A. Brzezińska, G. Lutomski, B. Smykowski (red.), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych (s. 147–179). Poznań: Zysk i S-ka.

Geert P. van (1998). A dynamic systems model of basic developmental mechanisms: Piaget, Vygotsky, and beyond. Psychological Review, 105(4), s. 634–677. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-295X.105.4.634-677

Granott N. (1993). Patterns of interaction in the co-construction of knowledge: Separate minds, joint effort, and weird creatures. W: R.H. Wozniak, K.W. Fischer (eds.), The Jean Piaget Symposium Series. Development in Context: Acting and Thinking in Specific Environments (s. 183–207). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.

Grossen M. (1994). Theoretical and methodological consequences of a change in the unit of analysis for the study of peer interactions in a problem-solving situation. European Journal of Psychology of Education, 9(2), s. 159–173. DOI: https://doi.org/10.1007/BF03173551

Grossen M., Perret-Clermont A.-N. (1994). Psychosocial Perspective on Cognitive Development: Construction of Adult-Child Intersubjectivity in Logic Tasks. W: W. de Graaf, E. Maier (eds.), Sociogenesis Reexamined (s. 243–260). New York: Springer Verlag.

Grossen M., Iannaccone A., Liengme Bessire M.-J., Perret-Clermont A.-N. (1996). Actual and perceived expertise: The role of social comparison in the mastery of right and left recognition in novice-expert dyads. Swiss Journal of Psychology, 55(2/3), s. 176–187.

Klein P.S. (1994). Całościowa ocena i interwencja w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa. W: A. Brzezińska, G. Lutomski (red.), Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów (s. 189–216). Poznań: Zysk i S-ka.

Lave J., Wenger E. (1991). Situated Learning: Legitimate Peripheral Practice. Cambridge: Cambridge University Press.

Mougiakou E., Papadimitriou S., Virvou M. (2018). Intelligent tutoring systems and transparency: The case of children and adolescents. 9th International Conference on Information, Intelligence, Systems and Applications (IISA), s. 1–8, DOI: https://doi.org/10.1109/IISA.2018.8633652

Obukhova L.F., Korepanova I.A. (2009). The Zone of Proximal Development. Journal of Russian & East European Psychology, 47(6), s. 25–47. DOI: https://doi.org/10.2753/RPO1061-0405470602

Perret-Clermont A.N. (1991). Rol socialnych wzaimodiejstwij w razwitii intielliekta dietiej. Moskwa: Piedagogika.

Piaget J., Inhelder B. (1993). Psychologia dziecka. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.

Rogoff B. (1990). Apprenticeship in Thinking: Cognitive Development in Social Context. New York – Oxford: Oxford University Press.

Rogoff B. (1993). Children’s guided participation and participatory appropriation in sociocultural activity. W: R.H. Wozniak, K.W. Fischer (eds.), Development in Context: Acting and Thinking in Specific Environments (s. 121–155). Hillsdale: LEA.

Rzechowska E. (2004). Potencjalność w procesie rozwoju. Mikroanaliza konstruowania wiedzy w dziecięcych interakcjach rówieśniczych. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Schaffer H.R. (1994). Epizody Wspólnego Zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego. W: A. Brzezińska, G. Lutomski (red.), Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów (s. 150–188). Poznań: Zysk i S-ka.

Tudge J., Rogoff B. (1995). Wpływ rówieśników na rozwój poznawczy – podejście Piageta i Wygotskiego. W: A. Brzezińska, G. Lutomski, B. Smykowski (red.), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych (s. 180–213). Poznań: Zysk i S-ka.

Warneken F. (2018). How children solve the two challenges of cooperation. Annual Review of Psychology, 69(1), s. 205–229. DOI: https://doi.org/10.1146/annurevpsych-122216-011813

Wertsch J.V. (1991). Voice in the Mind. Cambridge: Harvard University Press.

Wood D., Bruner J.S., Ross G. (1976). The role of tutoring in problem solving. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 17(2), s. 89–100. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1976.tb00381.x

Wygotski L.S. (1971). Wybrane prace psychologiczne. Warszawa: PWN.

NETOGRAFIA

Gonzales-Cabrera I. (2018). Peer Competition and Cooperation. Pobrane z: www.researchgate.net/publication/327802326_Peer_Competition_and_Cooperation (dostęp: 10.09.2020).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2020.4.177-186
Data publikacji: 2021-03-29 09:42:59
Data złożenia artykułu: 2020-06-22 13:33:03


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1157
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 762

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Ewa Rzechowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.