Czy teraz mnie słyszysz? Muzykoterapia zorientowana na traumę i odporność psychiczną w kontekście opieki zastępczej
Streszczenie w języku polskim
Głównymi powodami umieszczania dzieci w systemie pieczy zastępczej w Polsce są zaniedbania i nadużycia w środowiskach rodzinnych. Sytuacja taka może powodować traumę, mającą wpływ na sposób funkcjonowania młodych ludzi. Obecnie koncepcje takie jak praktyka zorientowana na traumę i odporność psychiczną zyskują coraz więcej uwagi praktyków i badaczy poszukujących ram teoretycznych dla oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych i terapeutycznych. W niniejszym artykule dokonano analizy tych koncepcji i połączono je z obszarem muzykoterapii. Opracowanie dostarcza uzasadnienia dla potencjału muzykoterapii w kontekście pracy z młodymi ludźmi w systemie pieczy zastępczej. Opisy działań praktycznych ilustrują rozważania teoretyczne.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Abramowicz, M., Strzałkowska, A., Tobis, T. (2012). Badanie ewaluacyjno-diagnostyczne.
Sytuacja psychospołeczna i materialna usamodzielnionych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. https://gfis.pl/wp-content/uploads/2013/07/raport+z+badac584.pdf (access: 21.05.2023).
Akiki, T.J., Averill, L.A., Abdallah, C.G. (2018). Neurobiological studies of trauma-related psychopathology: A public health perspective. European Journal of Psychotraumatology, 9(1), 1556554. doi:10.1080/20008198.2018.1556554
Allen, J. (2013). Mentalizing in the Development and Treatment of Attachment Trauma (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429477263
American Psychological Association. (2022). Resilience. https://www.apa.org/topics/resilience (access: 21.05.2023).
Baylin, J., Hughes, D.A. (2016). The Neurobiology of Attachment-Focused Therapy: Enhancing Connection and Trust in the Treatment of Children and Adolescents. W.W. Norton & Co.
Beer, L., Birnbaum, J. (Eds.). (2022). Trauma-Informed Music Therapy. Theory and Practice. Routledge.
Bruscia, K. (2014). Defining Music Therapy (3rd ed.). Gilsum: Barcelona Publishers.
Dias, P., Cadime, I. (2017). Protective factors and resilience in adolescents: The mediating role of self-regulation. Psicología Educativa, 23(1), pp. 37–43. doi:10.1016/j.pse.2016.09.003.
Domański, M. (2015). Wybrane zagadnienia orzekania o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej. Prawo w działaniu. Sprawy cywilne, 24.
Edelman, N.L. (2023). Trauma and resilience informed research principles and practice: A framework to improve the inclusion and experience of disadvantaged populations in health and social care research. Journal of Health Services Research & Policy, 28(1), 66–75. doi:10.1177/13558196221124740
Fuchshuber, J., Hiebler-Ragger, M., Kresse, A., Kapfhammer, H.P., Unterrainer, H.F. (2019). The influence of attachment styles and personality organization on emotional functioning after childhood trauma. Frontiers in Psychiatry, 10, 643. doi:10.3389/fpsyt.2019.00643
GUS (Główny Urząd Statystyczny). (2022). Piecza zastępcza w 2021 roku. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/piecza-zastepcza-w-2021-roku,1,6.html (Access: 21.05.2023).
Goodman, R. (2017). Contemporary trauma theory and trauma-informed care in substance use disorders: A conceptual model for integrating coping and resilience. Advances in Social Work, 18(1).
Heiderscheit, A., Murphy, K. (2021). Trauma-informed care in music therapy: Principles, guidelines, and a clinical case illustration. Music Therapy Perspectives, 39(2), 142–151. doi:10.1093/mtp/miab011
Hiller, J., Gardstrom, S. (2018). The selection of music experiences in music therapy. Music Therapy Perspectives, 36(1), 79–86. doi:10.1093/mtp/miy001
Jenkins, N., Noone, S. (2019). Vignettes. In: P. Atkins, S. Delamont, A. Cerbat, J.W. Sakshaug, R.A. Williams (Eds.), SAGE Research Methods Foundations. doi:10.4135/9781526421036801307
Konieczna-Nowak, L. (2018). Muzykoterapia. Sztuka – nauka – człowiek. Katowice: Wyd. Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego.
Lahousen, T., Unterrainer, H.F., Kapfhammer, H.P. (2019). Psychobiology of attachment and trauma-some general remarks from a clinical perspective. Frontiers in Psychiatry, 10, 914. doi:10.3389/fpsyt.2019.00914
Lueger-Schuster, B., Knefel, M., Glück, T.M., Jagsch, R., Kantor, V., Weindl, D. (2018). Child abuse and neglect in institutional settings, cumulative lifetime traumatization, and psychopathological long-term correlates in adult survivors: The Vienna Institutional Abuse Study. Child Abuse & Neglect, 76, 488–501. doi:10.1016/j.chiabu.2017.12.009
McCrory, E., De Brito, S.A., Viding, E. (2011). The impact of childhood maltreatment: A review of neurobiological and genetic factors. Frontiers in Psychiatry, 2(48). doi:10.3389/fpsyt.2011.00048
McFerran, K., Crooke, A., Kalenderidis, Z., Stokes, H., Teggelove, K. (2022). What young people think about music, rhythm and trauma: An action research study. Frontiers in Psychology, 13, 905418. doi:10.3389/fpsyg.2022.905418
McFerran, K., Saarikallio, S. (2014). Depending on music to feel better: Being conscious of responsibility when appropriating the power of music. The Arts in Psychotherapy, 41(1), 89–97.
Miranda, D. (2013) The role of music in adolescent development: Much more than the same old song. International Journal of Adolescence and Youth, 18(1), 5–22. doi:10.1080/02673843.2011.650182
Opendak, M., Sullivan, R.M. (2019). Unique infant neurobiology produces distinctive trauma processing. Developmental Cognitive Neuroscience, 36, 100637. doi:10.1016/j.dcn.2019.100637
Packard, K., Opendak, M., Soper, C.D., Sardar, H., Sullivan, R.M. (2021). Infant attachment and social modification of stress neurobiology. Frontiers in Systems Neuroscience, 15, 718198. doi:10.3389/fnsys.2021.718198
Payton, K.S.E., Gould, J.B. (2022). Vignette research methodology: An essential tool for quality improvement collaboratives. Healthcare (Basel, Switzerland), 11(1), 7. doi:10.3390/healthcare11010007
Perry, B.D. (2009). Examining child maltreatment through a neurodevelopmental lens: Clinical applications of the neurosequential model of therapeutics. Journal of Loss and Trauma, 14(4), 240–255. doi:10.1080/15325020903004350
Rothschild, B. (2000). The Body Remembers: The Psychophysiology of Trauma and Trauma Treatment. W.W. Norton & Company.
Ross, S., Sharma-Patel, K., Brown, E., Huntt, J., Chaplin, W. (2021). Complex trauma and trauma-focused cognitive-behavioral therapy: How do trauma chronicity and PTSD presentation affect treatment outcome? Child Abuse & Neglect, 111. doi:10.1016/j.chiabu.2020.104734.
Richman, J., Fraser, M. (2001). Resilience in childhood: The role of risk and protection. In: J. Richman, M. Fraser (Eds.), The Context of Youth Violence: Resilience, Risk, and Protection. New York: Praeger.
Rutter, M. (1995). Psychosocial adversity: Risk, resilience & recovery. Southern African Journal of Child and Adolescent Mental Health, 7(2), 75–88. doi:10.1080/16826108.1995.9632442
Saarikallio, S., Randall, W., Baltazar, M. (2020). Music listening for supporting adolescents’ sense of agency in daily life. Frontiers in Psychology, 10, 2911. doi:10.3389/fpsyg.2019.02911
Snijders, C., Pries, L.K., Sgammeglia, N., Al Jowf, G., Youssef, N.A., de Nijs, L., Guloksuz, S., Rutten, B.P.F. (2018). Resilience against traumatic stress: Current developments and future directions. Frontiers in Psychiatry, 9, 676. doi:10.3389/fpsyt.2018.00676
Stachyra, K. (2012). Modele, metody i podejścia w muzykoterapii. Lublin: Wyd. UMCS.
Stark, E.A., Parsons, C.E., Van Hartevelt, T.J., Charquero-Ballester, M., McManners, H., Ehlers, A., Stein, A., Kringelbach, M.L. (2015). Post-traumatic stress influences the brain even in the absence of symptoms: A systematic, quantitative meta-analysis of neuroimaging studies. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 56, 207–221. doi:10.1016/j.neubiorev.2015.07.007
Steuden, S., Janowski, K. (2016). Trauma – kontrowersje wokół pojęcia, diagnoza, następstwa, implikacje praktyczne. Roczniki Psychologiczne, 19(3), 549–582.
Szymańczak, J. (2016). Dzieci „odbierane” rodzicom. Przyczyny umieszczania dzieci w pieczy zastępczej. Analizy BAS, 5(141).
NCTSN (The National Child Traumatic Stress Network). (2023). Complex trauma effects. https://www.nctsn.org/what-is-child-trauma/trauma-types/complex-trauma/effects?fbclid=IwAR0m5kL3VLsYQsFiAJZpuqZMZmqG6p7buVrSoqWGLorBEpFc7ek_OzKyhZY (access: 23.05.2023).
(SAMHSA) Substance Abuse and Mental Health Services Administration. (2014). SAMHSA’s Concept of Trauma and Guidance for a Trauma-Informed Approach. HHS Publication No. (SMA) 14-4884. Rockville: Substance Abuse and Mental Health Services Administration.
Wilson, C., Pence, D., Conradi, L. (2013). Trauma-informed care. Encyclopedia of Social Work. https://oxfordre.com/socialwork/view/10.1093/acrefore/9780199975839.001.0001/acrefore-9780199975839-e-1063 (access: 24.04.2023).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2023.7.153-165
Data publikacji: 2023-11-23 17:05:32
Data złożenia artykułu: 2023-05-03 17:22:31
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Ludwika Konieczna-Nowak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.