Polityczne zawłaszczanie tradycji i nowoczesności aktualizujące się w książkach dla dzieci i młodzieży w powojennej Polsce (1945–1960)

Streszczenie w języku polskim

Celem artykułu jest analiza zestawionych dyskursów tradycji i konstrukcji nowoczesności w obszarze literatury dziecięcej i młodzieżowej oraz jej uwikłań politycznych w ustroju komunistycznym powojennej Polski (1945–1960). Analizę oparto na przeglądzie szeroko reprezentowanych badań opisanych w tekstach historycznych i krytyce literackiej, w szczególności przez badaczy zajmujących się socrealizmem – jednym z najbardziej bolesnych okresów dla polskiej literatury i edukacji dzieci. We wskazanym okresie rysują się wyraźnie trzy odrębne podokresy, które trafnie opisują polityczność aktualizującą się w tradycji i nowoczesności w książkach dla dzieci i młodzieży. Są to: „trudne początki” (1944–1949), „książka centralnie sterowana” (1950–1955) i „na fali odwilży” (1956–1960). Równolegle z omawianym zagadnieniem przedstawiono wymowny przykład zawiłego losu jednego z najbardziej znanych bohaterów klasycznej polskiej książki dla najmłodszych dzieci i zarazem ikony – Koziołka Matołka.