Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Zachowania o charakterze destrukcyjnym w okresie średniego dzieciństwa: norma czy patologia?
Streszczenie w języku polskim
W okresie średniego dzieciństwa często pojawiają się takie zachowania, jak upór, nieposłuszeństwo, buntowniczość i napady złości, które mogą zostać uznane za problemowe. Ważne jest ustalenie, czy niepokojące problemy są jedynie mocniej zaznaczającymi się, lecz typowymi cechami rozwoju dziecka, przejściowym efektem frustracji związanej z pokonywaniem kryzysów rozwojowych czy też ich przezwyciężenie wymaga specjalistycznej pomocy. Dzieci, u których obserwuje się słabe kompetencje emocjonalne, znajdują się w grupie ryzyka rozwoju klinicznych symptomów zaburzeń zachowania. Wpływ na ich kształtowanie mają zarówno czynniki biologiczne, jak i środowiskowe. Wśród nich podkreślana jest jakość relacji między dziećmi i rodzicami, a także interakcji dziecko – nauczyciel. Szczególnie niekorzystne są oddziaływania nasycone negatywnymi emocjami, oparte na przymusie i karaniu. Prowadzą one do ograniczenia rozwoju kompetencji emocjonalnych dziecka, niezbędnych do prawidłowego regulowania relacji społecznych oraz kontroli własnego działania. Zidentyfikowanie występujących w tym okresie rozwojowym zachowań problemowych, mających wartość prognostyczną dla diagnozy zaburzeń zachowania u dzieci w wieku szkolnym, pozwala na podjęcie właściwych oddziaływań pomocowych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
APA (2013), Desk reference to the diagnostic criteria from DSM-5, Washington DC: APA.
Axelrad M.E., Pendley J.S., Miller D.L., Tynan W.D. (2008), Implementation of Effective Treatments of Preschool Behavior Problems in a Clinic Setting, “Journal of Clinical Psychology in Medical Settings”, Vol. 15(2), DOI: https://doi.org/10.1007/s10880-008-9110-2.
Beauregard M., Levesque J., Bourgouin P. (2001), Neural correlates of conscious self-regulation of emotion, “Journal of Neuroscience”, Vol. 21(18), DOI: https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.21-18-j0001.2001.
Belden A.C., Thomson N.R., Luby J.L. (2014), Temper tantrums in healthy versus depressed and disruptive preschoolers: Defining tantrum behaviors associated with clinical problems, “Journal of Pediatrics”, Vol. 152.
Breitenstein S.M., Hill C., Gross D. (2009), Understanding Disruptive Behavior Problems in Preschool Children, “Journal of Pediatric Nursing”, Vol. 24(1), DOI: https://doi.org/10.1016/j.pedn.2007.10.007.
Bufferd S.J., Dougherty L.R., Carlson G.A., Rose S., Klein D.N. (2012), Psychiatric disorders in preschoolers: Continuity from ages 3 to 6, “American Journal of Psychiatry”. Vol. 169(11), DOI: https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2012.12020268.
Campbell S.B. (2002), Behavior Problems in Preschool Children: Clinical and Developmental Issues, New York: Guilford Press.
Carson R.C., Butcher J.N., Mineka S. (2003), Psychologia zaburzeń, t. 2, Gdańsk: GWP.
Clarke-Stewart K.A., Allhusen V.D., McDowell D.J., Thelen L., Call J.D. (2003), Identifying psychological problems in young children: How do mothers compare with child psychiatrists?, “Applied Developmental Psychology”, Vol. 23(6), DOI: https://doi.org/10.1016/S0193-3973(03)00006-6.
Doumen S., Verschueren K., Buyse E., Germeijs V., Luyckx, K., Soenens B. (2008), Reciprocal relations between teacher-child conflict and aggressive behavior in Kindergarten: A three-wave longitudinal study, “Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology”, Vol. 37(3), DOI: https://doi.org/10.1080/15374410802148079.
Eisenberg N., Cumberland A., Spinrad T.L. (1998), Parental socialization of emotion, “Psychological Inquiry”, Vol. 9(4), DOI: https://doi.org/10.1207/s15327965pli0904_1.
Eisenberg N., Spinrad T.L. (2004), Emotion-related regulation: Sharpening the definition, “Child Development”, Vol. 75(2), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2004.00674.x.
Eyberg S.M., Nelson M.M., Boggs S.R. (2008), Evidence-based psychosocial treatments for children and adolescents with disruptive behavior, “Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology”, Vol. 37(1), DOI: https://doi.org/10.1080/15374410701820117.
Fanti K.A., Panaylotou G., Lazarou G., Michael R., Georgiou G. (2016), The better of two evils? Evidence that children exhibiting continuous conduct problems high or low on callous-unemotional traits score on opposite directions on physiological and behavioral measures of fear, “Development and Psychopathology”, Vol. 28(1), DOI: https://doi.org/10.1017/S0954579415000371.
Gottman J.M., DeClaire J. (1997), The Heart of Parenting: How to Raise an Emotionally Intelligent Child, London: Bloomsbury.
Gray A., Pithers W.D., Busconi A., Houchens P. (1999), Developmental and etiological characteristics of children with sexual behavior problems: Treatment implications, “Child Abuse and Neglect”, Vol. 23(6), DOI: https://doi.org/10.1016/S0145-2134(99)00027-7.
Hong J.S., Tillman R., Luby J.L. (2015), Disruptive behavior in preschool children: Distinguishing normal misbehavior from markers of current and later childhood conduct disorder, “Journal of Pediatrics”, Vol. 166(3), DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2014.11.041.
Izard C.E., Fine S., Mostow A., Trentacosta C., Campbell J. (2002), Emotion processes in normal and abnormal development and preventive intervention, “Development and Psychopathology”, Vol. 14(4), DOI: https://doi.org/10.1017/S0954579402004066.
Johnson A.M., Hawes D.J., Eisenberg N., Kohlhoff J., Dudeney J. (2017), Emotion socialization and child conduct problems: A comprehensive review and meta-analysis, “Clinical Psychology Review”, Vol. 54, DOI: https://doi.org/10.1016/j.cpr.2017.04.001.
Katz L.F., Maliken A.C., Stettler N.M. (2012), Parental meta-emotion philosophy: A review of research and theoretical framework, “Child Development Perspectives”, Vol. 6(4), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2012.00244.x.
Kazdin A.E., Weisz J.R. (2006), Wprowadzenie. Kontekst i źródła opartych na dowodach metod psychoterapii dzieci i młodzieży, [w]: A.E. Kazdin, J.R. Weisz (red.), Psychoterapia dzieci i młodzieży, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Keenan K., Boeldt D., Chen D., Coyne C., Donald R., Duax J., Hart K., Perrott J., Strickland J., Danis B., Hill C., Davis S., Kampani S., Humphries M. (2011), Predictive validity of DSM-IV oppositional defiant and conduct disorders in clinically referred preschoolers, “Journal of Child Psychology and Psychiatry”, Vol. 52(11), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2010.02290.x.
Kendall P.C. (2004), Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Gdańsk: GWP.
Kim-Cohen J., Arseneault L., Newcombe R., Adams F., Bolton H., Cant L., Delgado K., Freeman J., Golaszewski A., Kelesidi K., Matthews C., Mountain N., Oxley D., Watson S., Werts H., Caspi A., Moffitt T.E. (2009), Five-year predictive validity of DSM-IV conduct disorder research diagnosis in 4(1/2)-5-year-old children, “European Child and Adolescent Psychiatry”, Vol. 18(5), DOI: https://doi.org/10.1007/s00787-008-0729-1.
Lutz M.N., Fantuzzo J., McDermott P. (2002), Multidimensional assessment of emotional and behavioral adjustment problems of low-income preschool children: development and initial validation, “Early Childhood Research Quarterly”, Vol. 17.
Martin S.E., Boekamp J.R., McConville D.W., Wheeler E.E. (2010), Anger and Sadness Perception in Clinically Referred Preschoolers: Emotion Processes and Externalizing Behavior Symptoms, “Child Psychiatry & Human Development”, Vol. 41(30), DOI: https://doi.org/10.1007/s10578-009-0153-x.
Masi G., Milone A., Brovedani P., Pisano S., Muratori P. (2018), Psychiatric evaluation of youths with Disruptive Behavior Disorders and psychopathic traits: A critical review of assessment measures, “Neuroscience and Biobehavioral Reviews”, Vol. 91, DOI: https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2016.09.023.
Mence M., Hawes D.J., Wedgwood L., Morgan S., Barnet B., Kohlhoff J., Hunt C. (2014), Emotional flooding and hostile discipline in the families of toddlers with disruptive behavior problems, “Journal of Family Psychology”, Vol. 28(1), DOI: https://doi.org/10.1037/a0035352.
Rakowska J.M. (2005), Skuteczność psychoterapii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Renk K. (2008), Disorders of conduct in young children: Developmental considerations, diagnoses, and other characteristics, “Developmental Review”, Vol. 28(3), DOI: https://doi.org/10.1016/j.dr.2007.01.001.
Rothbart M.K., Sheese B.E., Rueda M.R., Posner M.I. (2011), Developing mechanisms of self-regulation in early life, “Emotion Review”, Vol. 3(2), DOI: https://doi.org/10.1177/1754073910387943.
Ryan-Crause P. (2017), Preschoolers with ADHD and Disruptive behavior disorder, “Journal for Nurse Practitioners”, Vol. 13(4), DOI: https://doi.org/10.1016/j.nurpra.2016.11.010.
Salmon K., Reese E. (2016), The benefits of reminiscing with young children, “Current Directions in Psychological Science”, Vol. 25(4), DOI: https://doi.org/10.1177/0963721416655100.
Sameroff A.J., MacKenzie M.J. (2003), Research strategies for capturing transactional models of development: The limits of the possible, “Development and Psychopathology”, Vol. 15(3), DOI: https://doi.org/10.1017/S0954579403000312.
Sameroff A.J., Peck S.C., Eccles J.S. (2004), Changing ecological determinants of conduct problems from early adolescence to early adulthood, “Developmental and Psychopathology”, Vol. 16(4), DOI: http://dx.doi.org/10.1017/S0954579404040052.
Schwartz O.S., Sheeber L.B., Dudgeon P., Allen N.B. (2012), Emotion socialization within the family environment and adolescent depression, “Clinical Psychology Review”, Vol. 32(6), DOI: https://doi.org/10.1016/j.cpr.2012.05.002.
Scott-Little M.C., Holloway S.D. (1992), Child care providers’ reasoning about misbehaviors: Relation to classroom control strategies and professional training, “Early Childhood Research Quarterly”, Vol. 7(4), DOI: https://doi.org/10.1016/0885-2006(92)90125-I.
Snell T., Knapp M., Healey A., Guglani S., Evans-Lacko S., Fernandez J.L., Meltzer H., Ford T. (2013), Economic impact of childhood psychiatric disorder on public sector services in Britain: Estimates from national survey data, “Journal of Child Psychology and Psychiatry”, Vol. 54(9), DOI: https://doi.org/10.1111/jcpp.12055.
Sutherland K.S., Conroy M.A., Algina J., Ladwig C., Jessee G., Gyure M. (2018), Reducing child problem behaviors and improving teacher-child interactions and relationships: A randomized controlled trial of BEST in CLASS, “Early Childhood Research Quarterly”, Vol. 42, DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2017.08.001.
Wakschlag L., Danis B. (2004), Assessment of disruptive behavior in young children: A clinical-developmental framework, [w]: R. DelCarmen-Wiggins, A.S. Carter (eds.), Handbook of Infant, Toddler and Preschool Mental Health Assessment, New York: Oxford.
Wakschlag M.S., Briggs-Gowan M.J., Choi S.W., Nichols S.R., Kestler J., Burns J.L., Carter A.S., Henry D. (2014), Advancing a multidimensional, developmental spectrum approach to preschool disruptive behavior, “Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry”, Vol. 53(1), DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaac.2013.10.011.
Zawadzka E., Rawa-Kochanowska A. (2015), Magiczny świat baśni i bajek. Metafory i symbole w procesie wspomagania dziecka w rozwoju, Warszawa: Difin.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.3.231-245
Data publikacji: 2019-02-26 17:52:11
Data złożenia artykułu: 2018-07-03 13:30:20
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Ewa Zawadzka
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.