Contemporary Image of the Polish-Belarusian-Lithuanian Borderland. A Look from the Inside

Jadwiga Kozłowska-Doda

Abstract


The purpose of this publication is to evaluate Anna Żebrowska’s book ‘Komarovshchyzna. The Belarusian-Polish-Lithuanian Borderland’ (Poznan: UAM Press, 2019) on the background of other studies of Belarusian dialects in the Myadzel district (north-western Belarus). The monograph fills a gap in the existing dialectological research, revealing in detail the phonetic, morphological, syntactic and lexical peculiarities of the local Belarusian dialect. The research, based on the anthropological method, also contains a rich selection of dialect texts. The review stresses out the advantages of the book, as well as draws attention to certain disputable issues.


Keywords


dialectology, Belarusian dialects, Polish-Belarusian-Lithuanian borderland, anthropological method, Myadzel district, Belarus

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Banko 2003: Banko, Miroslaw. „Literary Language.” Poradnia jezykowa PWN, 23.06.2003. http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/jezyk-literacki;3980.html (accessed 22.10.2022). [In Polish: Bańko, Mirosław. „Język literacki.” Poradnia językowa PWN, 23.06.2003.]

Charnyakyevich 2021: Charnyakyevich, Yuriy. „Admyetnyya lyeksyemy, zvyazanyya z syel’skay i khatnyay haspadarkay (na prykladzye havorak Brestskay voblastsi).” Studia Bialorutenistyczne, no 15 (2021): 349–362. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2021.15.349-362. [In Belarusian: Чарнякевіч, Юрый. „Адметныя лексемы, звязаныя з сельскай і хатняй гаспадаркай (на прыкладзе гаворак Брэсцкай вобласці).” Studia Białorutenistyczne, nr 15 (2021): 349–362.]

DABM 1963: Avanyesaw, Ruben & Kandrat Krapiva & Yuzefa Matskyevich, eds. Dyyalyektalahichny atlas byelaruskay movy. Vol. 1: Ustupnyya artykuly, davyedachnyya materyyaly, kamyentaryi da kart. Minsk: Vydavyetstva Akademii Navuk BSSR, 1963. [In Belarusian: Аванесаў, Рубэн & Кандрат Крапіва & Юзэфа Мацкевіч, рэд. Дыялекталагічны атлас беларускай мовы. Т. 1: Уступныя артыкулы, даведачныя матэрыялы, каментарыі да карт. Мінск: Выдавецтва Акадэміі Навук БССР, 1963.]

Domitrak 2017: Domitrak, Julia. „Adaptation of Belorussian and Russian Affixes in Polish Dialects of Braslaw Region.” Slavia Orientalis, vol. LXVI, no 3 (2017): 545–563. [In Polish: Domitrak, Julia. „Adaptacja formantów białoruskich i rosyjskich w polszczyźnie brasławskiej.” Slavia Orientalis, t. LXVI, nr 3 (2017): 545–563.]

Domitrak 2018: Domitrak, Julia. „Use of Text Corpus in the Vocabulary and Word-Formation Studies (in Terms of Polish Dialects in Braslaw Region).” In: Wierzbicka-Piotrowska, Elzbieta, ed. Dialog pokolen w jezyku i jezykoznawstwie. Warsaw: Elipsa, 2018: 91–104. [In Polish: Domitrak, Julia. „Wykorzystanie korpusu tekstów w badaniach słownictwa i słowotwórstwa gwarowego (na przykładzie polszczyzny brasławskiej).” W: Wierzbicka-Piotrowska, Elżbieta, red. Dialog pokoleń w języku i językoznawstwie. Warszawa: Elipsa, 2018: 91–104.]

Domitrak 2019: Domitrak, Julia. „Naming Young Creatures in Polish Dialects of the Braslaw Region – a Tension between the Native and the Borrowed Forms.” Prace Filologiczne, vol. LXXIII (2019): 67–90. DOI: https://doi.org/10.32798/pf.484. [In Polish: Domitrak, Julia. „Nazwy istot młodych w gwarach polskich na Brasławszczyźnie – konkurencja form rodzimych i zapożyczonych.” Prace Filologiczne, t. LXXIII (2019): 67–90.]

Engelking 2012: Engelking, Anna. Kolchoznicy. Antropologiczne studium tozsamosci wsi bialoruskiej przelomu XX i XXI wieku. Torun: UMK, 2012. [In Polish: Engelking, Anna. Kołchoźnicy. Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2012.]

Getka 2018: Getka, Joanna. „Belarusian Language of the 18th Century – Research Postulates.” Studia Bialorutenistyczne, no 12 (2018): 177–190. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2018.12.177-190. [In Russian: Getka, Joanna. „Белорусский язык ХVІІІ в. – исследовательские постулаты.” Studia Białorutenistyczne, nr 12 (2018): 177–190.]

Getka 2020: Getka, Joanna. „A Discontinuation or a Preservation of the (Old) Belarusian Writing Tradition in the 18th Century? Contributions to the Discussion on the Development of the Literary Belarusian Language as Applied to Publications of the Basilian Printing Oices in Supraśl and Vilnius.” Studia Bialorutenistyczne, no 14 (2020): 279–295. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2020.14.279-295. [In Polish: Getka, Joanna. „Przerwanie czy przetrwanie (staro)białoruskiej tradycji piśmienniczej w XVIII wieku? Przyczynki do dyskusji nad rozwojem literackiego języka białoruskiego na materiale wydań bazyliańskich drukarni z Supraśla i Wilna.” Studia Białorutenistyczne, nr 14 (2020): 279–295.]

Golachowska 2012: Golachowska, Ewa. Jak mowic do Pana Boga? Wielojezycznosc katolikow na Bialorusi na przelomie XX i XXI wieku. Warsaw: SOW, 2012. [In Polish: Golachowska, Ewa. Jak mówić do Pana Boga? Wielojęzyczność katolików na Białorusi na przełomie XX i XXI wieku. Warszawa: SOW, 2012.]

Jankowiak & Barszczewska 2012: Jankowiak, Miroslaw & Nina Barszczewska. Belarusian Dialectology. University of Warsaw Press, 2012. [In Polish: Jankowiak, Mirosław i Barszczewska, Nina. Dialektologia białoruska. Warszawa: UW, 2012.]

Karas 2015: Karas, Halina. “Wtorne formy iteratywne w polszczyznie na Litwie na pograniczu litewsko-lotewsko-bialoruskim.” In Falinska, Barbara & Halina Karas, eds. Studia Gwaroznawcze 2: Z zagadnien leksyki i slowotworstwa. Lomza: Lomzynskie Towarzystwo Naukowe, 2015: 97–121. [In Polish: Karaś, Halina. „Wtórne formy iteratywne w polszczyźnie na Litwie na pograniczu litewsko-łotewsko-białoruskim.” W: Falińska, Barbara & Halina Karaś, red. Studia Gwaroznawcze 2: Z zagadnień leksyki i słowotwórstwa. Łomża: Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe, 2015: 97–121.]

Karas 2017: Karas, Halina. Jezyk polski pogranicza litewsko-lotewsko-bialoruskiego w swietle frekwencji cech językowych. Warsaw: Faculty of Polish Studies of the University of Warsaw, 2017. [In Polish: Karaś, Halina. Język polski pogranicza litewsko-łotewsko-białoruskiego w świetle frekwencji cech językowych. Warszawa: Wydział Polonistyki UW, 2017.]

Kryvitski 2003: Kryvitski, Alyaksandr. Dialectology of Belarusian Language. Minsk: Vysheyshaya shkola, 2003. [In Belarusian: Крывіцкі, Аляксандр. Дыялекталогія беларускай мовы. Мінск: Вышэйшая школа, 2003.]

Kryvitski 2009: Kryvitski, Alyaksandr. “Byelaruskaya natsyyanalnaya movatvorchasts i syarednyaya (Tsentralnaya) dyyalyektnaya zona byelaruskay movy.” In Kuntsevich, Lyubow & Vyeranika Kurtsova, eds. Khrestamatyya pa byelaruskay dyyalyektalohii. Tsentral’naya zona. Minsk: Byelaruskaya navuka, 2009: 507–513. [In Belarusian: Крывіцкі, Аляксандр. „Беларуская нацыянальная моватворчасць і сярэдняя (Цэнтральная) дыялектная зона беларускай мовы.” У: Кунцэвіч, Любоў & Вераніка Курцова, рэд. Хрэстаматыя па беларускай дыялекталогіі. Цэнтральная зона. Мінск: Беларуская навука, 2009: 507–513.]

Kuntsevich & Kurtsova 2009: Kuntsevich, Lyubow & Vyeranika Kurtsova, eds. Khrestamatyya pa byelaruskay dyyalyektalohii. Tsentral’naya zona. Minsk: Byelaruskaya navuka, 2009. [In Belarusian: Кунцэвіч, Любоў & Вераніка Курцова, рэд. Хрэстаматыя па беларускай дыялекталогіі. Цэнтральная зона. Мінск: Беларуская навука, 2009.]

Kurzowa 1993: Kurzowa, Zofia. Jezyk polski Wilenszczyzny i kresow polnocno-wschodnich XVI–XIX w. Warsaw–Krakow: PWN, 1993. [In Polish: Kurzowa, Zofia. Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI–XIX w. Warszawa–Kraków: PWN, 1993.]

LABNH 1993–1998: Biryla, Makalay & Yuzefa Matskyevich, eds. Lyeksichny atlas byelaruskikh narodnykh havorak. Vol. 1–5. Minsk: Ministerstva finansaw Respubliki Belarus. Kamitet dzyarzhawnykh znakaw, 1993–1998. [In Belarussian: Бірыла, Макалай & Мацкевіч, Юзэфа (рэд.). Лексічны атлас беларускіх народных гаворак. Т. 1–5. Мінск: Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь. Камітэт дзяржаўных знакаў, 1993–1998.]

Masojc 2001: Masojc, Irena. Regional Features of the Grammatical System of the Cultural Modern Polish Language in the Wilno Region. Warsaw University Press, 2001. [In Polish: Masojć, Irena. Regionalne cechy systemu gramatycznego współczesnej polszczyzny kulturalnej na Wileńszczyźnie. Warszawa: UW, 2001.]

Matskyevich 1979–1986: Matskyevich, Yuzefa, ed. Slownik byelaruskikh havorak pawnochna-zakhodnyay Byelarusi i yaye pahranichcha. Vol. 1–5. Minsk: Navuka i tekhnika, 1979–1986. [In Belarusian: Мацкевіч, Юзэфа, рэд. Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча. Т. 1–5. Мінск: Навука і тэхніка, 1979–1986.]

Myatsyelskaya 1990: Myatsyelskaya, Yewdakiya, ed. Slownik havorak tsentralnykh rayonaw Byelarusi. Vol. A–P. Minsk: Univyersitetskaye, 1990. [In Belarusian: Мяцельская, Еўдакія, рэд. Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі. Т. А–П. Мінск: Універсітэцкае, 1990.]

Potashenko 2006: Potashenko, Grigoriy. Old Believers in Lithuania. Second Half of the 17th – Early 19th Centuries: Research, Documents and Materials. Vilnius, Aidai, 2006. [In Russian: Поташенко, Григорий. Староверие в Литве. Вторая половина XVII – начало ХIХ вв. Исследования, документы и материалы. Вильнюс: Aidai, 2006.]

Rieger 2014: Rieger, Janusz. Slownictwo polszczyzny gwarowej na Braslawszczyznie. Warsaw: Sub Lupa, 2014. [In Polish: Rieger, Janusz. Słownictwo polszczyzny gwarowej na Brasławszczyźnie. Warszawa: Sub Lupa, 2014.]

Smulkowa 2003: Smulkowa, Elzbieta. “Badanie pograniczy jezykowych – uwagi metodologiczne.” In Sierociuk, Jerzy, ed. Gwary dzis 2. Regionalne slowniki i atlasy gwarowe. Poznan University Press, 2003: 45–55. [In Polish: Smułkowa, Elżbieta. „Badanie pograniczy językowych – uwagi metodologiczne.” W: Sierociuk, Jerzy, red. Gwary dziś 2. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe. Poznań: UAM, 2003: 45–55.]

Smulkowa 2009: Smulkowa, Elzbieta. “Uwagi o slownictwie dwujezycznych mieszkancow Braslawszczyzny i sposobie jej prezentowania.” In Smulkowa, Elzbieta, ed. Braslawszczyzna. Pamiec i wspolczesnosc. Vol. II: Slownictwo dwujezycznych mieszkancow rejonu (Slownik braslawski). Warsaw University Press, 2009: IX–XVII. [In Polish: Smułkowa, Elżbieta. „Uwagi o słownictwie dwujęzycznych mieszkańców Brasławszczyzny i sposobie jej prezentowania.” W: Smułkowa, Elżbieta, red. Brasławszczyzna. Pamięć i współczesność. Tom II. Słownictwo dwujęzycznych mieszkańców rejonu (Słownik brasławski). Warszawa: UW, 2009: IX–XVII.]

Smulkowa 2011: Smulkowa, Elzbieta. “Wprowadzenie.” In Smulkowa, Elzbieta, ed. Braslawszczyzna. Pamiec i wspolczesnosc. Vol I: Historia regionu. Charakterystyka socjolingwistyczna. Swiadectwo mieszkancow. Warsaw University Press, 2011: 7–13. [In Polish: Smułkowa, Elżbieta. „Wprowadzenie.” W: Smułkowa, Elżbieta, red. Brasławszczyzna. Pamięć i współczesność. Tom I. Historia regionu. Charakterystyka socjolingwistyczna. Świadectwo mieszkańców. Warszawa: UW, 2011: 7–13.]

Starovercheskiye obshchiny Belarusi 2020: “Old Believer Communities of Belarus. List of Settlements in Belarus in which There Were Communities Adhering to the Ancient Orthodox Rules”, 14.09.2020. http://edinoslavie.ru/modules.php?name=News&file=article&sid=1137 (accessed 25.10.2022). [In Russian: Староверческие общины Беларуси. Список населенных пунктов Беларуси в которых были общины, придерживающиеся древлеправославных правил, 14.09.2020.]

Straczuk 2006: Straczuk, Justyna. Cmentarz i stol. Pogranicze prawoslawno-katolickie w Polsce i na Bialorusi. Wroclaw University Press, 2006. [In Polish: Straczuk, Justyna. Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi. Wrocław: UWr, 2006.]

Tarasiuk 2007: Tarasiuk, Dariusz. Miedzy nadzieja a niepokojem. Działalnosc spoleczno-kulturalna i polityczna Polakow na wschodniej Bialorusi w latach 1905–1918. Lublin: UMCS Press, 2007. [In Polish: Tarasiuk, Dariusz. Między nadzieją a niepokojem. Działalność społeczno-kulturalna i polityczna Polaków na wschodniej Białorusi w latach 1905–1918. Lublin: UMCS, 2007.]

Tsykhun 2012: Tsykhun, Hyenadz. Vybranyya pratsy: byelarusistyka,slavistyka, arealnaya linhvistyka. Minsk: Byelaruskaya navuka, 2012. [In Belarusian: Цыхун, Генадзь. Выбраныя працы: беларусістыка, славістыка, арэальная лінгвістыка. Мінск: Беларуская навука, 2012.]

Tsykhun 2018: Tsykhun, Hyenadz. Prastora movy. Mounyia suviazi. Historyia slou: Vybranyia pratsy. Minsk: Belaruskaia navuka, 2018. [In Belarusian: Цыхун, Генадзь. Прастора мовы. Моўныя сувязі. Гісторыя слоў: Выбраныя працы. Мінск: Беларуская навука, 2018.]

Zhydovich 1970–1977: Zhydovich, Maryya, ed. Materyyaly dlya slownika minska-maladzyechanskikh havorak. Vol. 1–3. Minsk: BDU, 1970–1977. [In Belarusian: Жыдовіч, Марыя, рэд. Матэрыялы для слоўніка мінска-маладзечанскіх гаворак. Т. 1–3. Мінск: БДУ імя У. Леніна, 1970–1977.]

Zielinska 2013: Zielinska, Anna. Mowa pogranicza. Studium o jezykach i tozsamosciach w regionie lubuskim. Warsaw: SOW, 2013. [In Polish: Zielińska, Anna. Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2013.]

Zebrowska 2019: Zebrowska, Anna. Komarovschina. The Language of the Belarusian-Polish-Lithuanian Borderland. Poznan University Press, 2019. DOI: DOI: 10.14746/amup.9788323236955. [In Polish: Żebrowska, Anna. Komarowszczyzna. Język pogranicza białorusko-polsko-litewskiego. Poznań: UAM, 2019.]




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2022.11.227-240
Date of publication: 2022-12-05 23:19:07
Date of submission: 2022-11-06 00:23:32


Statistics


Total abstract view - 612
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 502

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Jadwiga Kozłowska-Doda

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.