Wartości osobiste preferowane przez młodzież gimnazjalną a wybrane wskaźniki socjodemograficzne

Streszczenie w języku polskim

Jednym z podstawowych zadań rozwojowych na etapie adolescencji jest formowanie indywidualnej hierarchii wartości, która pełni na dalszych etapach życia funkcję regulacyjną w codziennej życiowej aktywności i dokonywaniu wyborów. Liczne badania wykazują, że młodzież deklaruje preferowanie wartości uniwersalnych, a w małym stopniu uznaje wartości typowo hedonistyczne. W celu zdiagnozowania, z jakimi symbolami młodzież utożsamia szczęście i jakie wartości w jej życiu są nadrzędne, a także czy i w jakim stopniu wybrane czynniki socjodemograficzne różnicują w omawianym zakresie uczniów, przeprowadzono badanie, z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego. Jako narzędzie posłużyła Lista Wartości Osobistych autorstwa Zygfryda Juczyńskiego. Łącznie przebadano 375 uczniów szkół gimnazjalnych z terenu województwa lubelskiego. Deklarowane przez młodzież wartości osobiste najczęściej odnosiły się do rodziny, przyjaciół, dobrego zdrowia. Wartości hedonistyczne były przez badanych wybierane rzadko, przypisywano im także niskie rangi. Czynniki socjodemograficzne, jak miejsce zamieszkania, wykształcenie rodziców oraz subiektywna ocena sytuacji materialnej rodziny, różnicowały uczniów jedynie w wyborach pojedynczych symboli szczęścia i wartości osobistych. Płeć nie stanowiła czynnika różnicującego badanych w omawianym zakresie. Sfera aksjologiczna podlega stałym przemianom społecznym, kulturowym, edukacyjnym. Ważne wydają się więc działania dążące do wychowania w zgodzie z wartościami uniwersalnymi.