Kompetencje zawodowe terapeutów zajęciowych – synergia wiedzy, umiejętności i wartości
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Kompetencje zawodowe odgrywają kluczową rolę w rozwoju specjalistów pracujących w obszarze edukacji, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, w tym terapeutów zajęciowych. Badanie kompetencji zawodowych terapeutów zajęciowych dostarcza istotnych wniosków
na temat specyfiki tej profesji i potrzeb rozwojowych jej przedstawicieli.
Cel badań: Celem prowadzonych badań było poznanie subiektywnego obrazu kompetencji zawodowych terapeutów zajęciowych z województwa warmińsko-mazurskiego w trzech wymiarach: wiedzy, umiejętności i wartości.
Metoda badań: Badanie miało charakter ilościowy i opierało się na sondażu diagnostycznym. Próba badawcza liczyła 205 osób wyłonionych metodą losowego doboru kwotowego. Badanie jest reprezentatywne dla populacji terapeutów zajęciowych z województwa warmińsko-mazurskiego.
Do zbierania danych wykorzystano kwestionariusz ankiety. Ponadto skorzystano z Kwestionariusza Preferowanych Wartości Ogólnych Donalda E. Supera. Dla zbadania zależności zastosowano test chi-kwadrat Persona.
Wyniki: Wyniki wskazują, że terapeuci zajęciowi przywiązują dużą wagę do specjalistycznej wiedzy związanej z planowaniem i organizacją terapii zajęciowej oraz wiedzy z zakresu psychologii i pedagogiki. W obszarze umiejętności największą wartość przypisują nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktu terapeutycznego oraz rozpoznawaniu i diagnozowaniu potrzeb
pacjentów. Analizując wartości, wyniki badania ujawniają dominację takich wartości, jak altruizm, stosunki społeczne oraz dążenie do mistrzostwa.
Wnioski: Wnioski z badań mogą posłużyć jako podstawa do rozwijania programów edukacyjnych i kształcenia ustawicznego, które w większym stopniu uwzględnią specyficzne potrzeby rozwojowe terapeuty zajęciowego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
American Occupational Therapy Association. (2020). Occupational therapy practice framework: Domain and process. The American Journal of Occupational Therapy, 74(Suppl. 2). https://doi.org/10.5014/ajot.2020.74S2001
American Occupational Therapy Association. (2021a). Standards and practice for occupational therapy. The American Journal of Occupational Therapy, 75(Suppl. 3). https://doi.org/10.5014/ajot.2021.75S3004
American Occupational Therapy Association. (2021b). Standards for continuing competence in occupational therapy. The American Journal of Occupational Therapy, 75(Suppl. 3). https://doi.org/10.5014/ajot.2021.75S3009
American Occupational Therapy Association. (2023). A call to shift to competence-based education. The American Journal of Occupational Therapy, 77(Suppl. 6). https://doi.org/10.5014/ajot.2023.050402
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. (2019). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000991/O/D20190991-01.pdf
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. (2023). Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230001972/T/D20231972L.pdf
Eraut, M. (1994). Developing Professional Knowledge and Competence. Routledge.
Fortune, T., Molineux, M., & Brown, G. (2013). Transforming the occupational therapy profession: Fostering leadership and advocacy through education. Australian Occupational Therapy Journal, 60, 383–385.
Godlewska-Zaorska, A. (2021). Tożsamość zawodowa terapeutów zajęciowych w kontekście sytuowania się na kontinuum od anomii do autonomii – doniesienia z badań. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 44, 98–110.
Godlewska-Zaorska, A. (2023). Od przedmiotowej do podmiotowej perspektywy ujmowania terapii zajęciowej – doniesienia z badań. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 90, 136–145. https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.8787
Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. Bantam Books.
Haglund, L., Ekstam, L., & Thorell, L. (2016). Interpersonal skills in occupational therapy: A study on communication and engagement with clients. Scandinavian Journal of Occupational Therapy, 23, 52–61.
Humbert, T.K., Sweet-Loughran, S., & Robinson, A. (2012). Professional identity and the occupational therapist: Negotiating change and uncertainty in practice. Occupational Therapy in Health Care, 26, 1–15.
Ikiugu, M.N., & Smallfield, S. (2015). Applied Theories in Occupational Therapy. A Practical Approach. Slack Incorporated.
Janus, E. (2018). Terapeuci zajęciowi w Polsce. Role zawodowe, kształcenie i perspektywy rozwoju zawodu. Difin.
McClelland, D.C. (1973). Testing for competence rather than for “intelligence”. American Psychologist, 28, 1–14.
Schon, D.A. (1983). The Reflective Practitioner. How Professionals Think in Action. Basic Books.
Souto-Gomez, A.-I., Talavera-Valverde, M.-Á., Márquez-Álvarez, L.-J., & García-de-la-Torre, M.-P. (2023). Analysis of occupational therapy students’ pedagogical practices for the forging of professional identity and development of professional intelligence. Journal of Intelligence, 11, 1–22. https://doi.org/10.3390/jintelligence11030048
Spencer, L.M., & Spencer, S.M. (1993). Competence at Work. Models for Superior Performance. Wiley.
Super, D.E., Savickas, M.L., & Super, C.M. (1996). A life-span, life-space approach to career development. In D. Brown & L. Brooks (Eds.), Career Choice and Development (pp. 121–178). Jossey-Bass.
Taylor, R.R., Gill, S., & Gibson, R.W. (2020). Clinical Reasoning in Occupational Therapy. Controversies in Practice. Slack Incorporated.
Tennant, M. (2019). Developing Skills in Occupational Therapy Practice. Cengage Learning.
Turpin, M., & Iwama, M.K. (2011). Using Occupational Therapy Models in Practice. A Field Guide. Elsevier Health Sciences.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.2.77-92
Data publikacji: 2025-06-26 23:46:50
Data złożenia artykułu: 2025-02-17 09:46:56
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Godlewska-Zaorska

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.