Kobiety w życiu króla Kazimierza Wielkiego w świetle Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae Jana Długosza
Grzegorz Wójcik
Streszczenie w języku polskim
Artykuł jest próbą ukazania miejsca kobiet w życiu króla Kazimierza III Wielkiego w oparciu o Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae Jana Długosza. Przy referowaniu zagadnienia nie ograniczono się jedynie do żon i miłostek Kazimierza Wielkiego, lecz wspomniano także o jego matce, siostrze oraz córkach. Już u progu jego pierwszego małżeństwa doszło do konfliktu pomiędzy matką Kazimierza, Jadwigą, a nowo poślubioną Anną. Chodziło o to, która z kobiet ma być uważana za królową Polski. Ustąpienie Jadwigi pozwoliło zażegnać ten spór. Kazimierz Wielki miał wielką słabość do kobiet i często popadał w grzech cudzołóstwa. Zwracał uwagę przede wszystkim na ich wygląd zewnętrzny. Utrzymywał wiele kochanek i nierządnic, z którymi się spotykał. Jednak spośród trzech kolejnych żon króla tylko druga, Adelajda, nie mogła wytrzymać tej sytuacji i po wielu latach przeżytych prawie bez obecności króla wróciła do ojcowskiego domu. Kazimierz nieraz traktował kobiety przedmiotowo i niejednej z nich wyrządził krzywdę swym postępowaniem. Troszczył się natomiast o swoje córki i inne kobiety związane z nim więzami krwi. Wiele światła na jego postawę wobec kobiet wnosi jego odniesienie do Matki Bożej. Z jednej strony oddawał hołd Maryi czczonej w Wiślicy, a z drugiej strony nie potrafił się powstrzymać od polowania w święto maryjne. Kazimierz mógł wielokrotnie obiecywać swoją poprawę i porzucenie cudzołóstwa, nawet papieżowi, ale miał słabą wolę i wciąż wracał do starych grzechów. W opinii Jana Długosza karą Bożą za rozpustę Kazimierza Wielkiego było to, że ród królewski wyginął. Należy jednak zauważyć, że król otaczał troską wdowy oraz ludzi biednych, pośród nich także kobiety. Dlatego gdy umarł, kobiety z ludu żegnały go z wielkim żalem.
Słowa kluczowe
kobieta; żona; córka; krewna; królewna; księżniczka; król Kazimierz Wielki
Bibliografia
Barański M. K. (2008). Dynastia Piastów w Polsce. Warszawa.
Berner W. (1980). Kobieta i jej wzorzec osobowy w Annales Jana Długosza. „Przegląd Historyczny” 71, z. 3, s. 481–496.
Besala J. (2006). Małżeństwa królewskie. Piastowie, Przemyślidzi, Andegawenowie. Warszawa.
Dąbrowski J. (2007). Elżbieta Łokietkówna 1305–1380. Kraków.
Długosz J. (2009). Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Ks. 9. Tłum. J. Mrukówna. Warszawa.
Donimirski A. (1988). Niezwykłe kobiety w dziejach. Warszawa.
Ioannis Dlugossi annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 9, Varsaviae 1978.
Kienzler I. (2012). Miłości polskich królowych i księżniczek. Czas Piastów i Jagiellonów. Warszawa.
Kienzler I. (2013). Król Kazimierz Wielki bigamista. Warszawa.
Kronika Jana z Czarnkowa. (2006). Tłum. J. Żerbiłło. Kraków.
Pilichowska A. (2007). Arystokratka i święta. Wzorce dobrej władczyni w Annales… Długosza. Warszawa.
Samsonowicz H. (1980). Kazimierz III Wielki. W: A. Garlicki (red.). Poczet królów i książąt polskich. Warszawa.
Szczur S. (2002). Historia Polski. Średniowiecze. Kraków.
Wyrozumski J. (1986). Kazimierz Wielki. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
DOI:
http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2015.34.1.91
Data publikacji: 2015-09-07 11:36:57
Data złożenia artykułu: 2015-09-02 12:09:38
Statystyki
Widoczność abstraktów - 1209
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 511
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2015 Grzegorz Wójcik
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji
Creative Commons Attribution 4.0 International License.