Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Współpraca miejskich i wiejskich szkół ogólnodostępnych z placówkami specjalnymi
Streszczenie w języku polskim
Streszczenie: Wprowadzenie: Podnoszenie jakości edukacji włączającej warunkowane jest wieloma czynnikami. Jednym z wykorzystywanych w wielu krajach jest wsparcie udzielane szkołom głównego nurtu przez budowanie partnerstwa ze szkołami specjalnymi i korzystanie z ich zasobów. W artykule skoncentrowano się na zagadnieniu współpracy szkół ogólnodostępnych i specjalnych postrzeganej z perspektywy kadry tych pierwszych. Dodatkowo podjęto się rozpatrzenia omawianego partnerstwa w aspekcie środowiska (wiejskiego i miejskiego) szkoły ogólnodostępnej. Cel badań: Celem badań było rozpoznanie form współpracy szkół ogólnodostępnych i specjalnych zawartych w deklaracjach kadry pedagogicznej szkół ogólnodostępnych oraz określenie związku intensywności wskazań współpracy z lokalizacją (wiejską i miejską) placówek ogólnodostępnych. Metoda badań: W badaniach została zastosowana metoda sondażu diagnostycznego. Do zebrania danych został wykorzystany kwestionariusz ankiety skierowany do ogólnodostępnych szkół podstawowych. Na potrzeby artykułu zostało przenalizowane pytanie o dobre praktyki stosowane w celu budowania kultury włączającej szkoły. W toku badania uzyskano 2548 odpowiedzi (1498 ze szkół wiejskich oraz 1046 z miejskich, w 4 przypadkach zabrakło informacji o ulokowaniu szkoły – te placówki zostały wyłączone z badania). Z odpowiedzi wyselekcjonowano deklaracje dotyczące współpracy szkół głównego nurtu z placówkami specjalnymi. Wyniki: Analiza danych ukazała nikły poziom współpracy. Jedynie 2,01 % szkół miejskich oraz 1,87% szkół wiejskich zadeklarowało różne formy współpracy z placówkami specjalnymi. W znacznej większości dotyczyły one wspólnego organizowania wydarzeń o charakterze integrującym. Środowisko (wiejskie / miejskie) praktycznie nie różnicuje poziomu współpracy. Wnioski: Kreowanie współpracy (jak wynika z analizy literatury przedmiotu korzystnej dla obu typów placówek) wymaga rozwiązań systemowych inicjujących różne formy partnerstwa oraz stworzenia zbioru bodźców (np. w postaci projektów) zachęcających do systematycznej współpracy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Avvisar, G. (2017). Partnerships between special and mainstream schools. Journal of Research in Special Educational Needs, 18 (3), 149-156. DOI:10.1111/1471-3802.12401.
Bełza-Gajdzica, M., Gajdzica, Z. (2021). Dobre praktyki w zakresie współpracy szkoły ogólnodostępnej i specjalnej. Szkoła Specjalna. Złożone do recenzji.
Chrzanowska, I. (2020). Nauczyciele o szansach i barierach edukacji włączającej. Warszawa: PWN.
Ferguson, D. (2008). International Trends in Inclusive Education: The Continuing Challenge to Teach One and Everyone. European Journal of Special Needs Education, 23 (2), 109-120. DOI: 10.1080/08856250801946236.
Forlin, C., Rose, F. (2010). Authentic school partnerships for enabling inclusive education in Hong Kong. Journal of Research in Special Educational Needs, 10 (1), 13-22. DOI: 10.1111/j.1471-3802.2009.01139.x.
Gajdzica Z., Skotnicka B., Pawlik S., Bełza-Gajdzica M., Trojanowska M., Prysak D., Mrózek S. (2021). Analiza praktyki szkolnej i charakterystyka szkoły efektywnie realizującej edukację włączającą w praktyce – raport z badań. Warszawa: MEiN. W druku.
Gajdzica, Z. (2020). Uczeń z lekką niepełnosprawnością intelektualną w szkole ogólnodostępnej. Nauczyciele o (nie)zmienianej sytuacji w kontekście kultury szkoły inkluzyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Haug, P. (2017). Understanding inclusive education: ideals and reality. Scandinavian Journal of Disability Research, 19 (3), 206–217. DOI: 10.1080/15017419.2016.1224778.
Hedegaard-Sørensen, L., Riis Jensen, C., Børglum Tofteng, D. M. (2017). Interdisciplinary Collaboration as a Prerequisite for Inclusive Education. European Journal of Special Needs Education, 33(2), 382-395. DOI: 10.1080/08856257.2017.1314113.
Hornby, G. (2014). Inclusive Special Education: evidence-based practice for children with special educational needs and disabilities. New York: Springer.
Hornby, G. (2015). Inclusive special education: development of a new theory for the education of children with special educational needs and disabilities. British Journal of Special Education, 42 (3), 234-256. DOI: 10.1111/1467-8578.12101.
Hulek, A. (1980). Integracyjny system kształcenia i wychowania. W: A. Hulek (red.), Pedagogika rewalidacyjna (492-506). Warszawa: PWN.
Janiszewska-Nieścioruk, Z. (2016). (Nie)dojrzałość proinkluzyjnych zmian w kształceniu osób z niepełnosprawnością, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 22, 47–59.
Kochanowska, E. (2015). Samoocena nauczycieli w zakresie kompetencji diagnostycznych i pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 20, 143-153.
Model edukacji dla wszystkich. (2020). Warszawa: MEN. Pobrano z: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/model-edukacji-dla-wszystkich, styczeń 2021).
Norwich, B. (2008). SPECIAL SCHOOLS: What future for special schools and inclusion? Conceptual and professional perspectives. British Journal of Special Education, 33 (3), 136-143. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.2008.00387.x.
Nowak A. (2020). Edukacja włączająca w opiniach i ocenach nauczycieli: doniesienie z badań. Studia Pedagogiczne, 35, 169-181. DOI 10.25951/4161.
Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2019/2020. Aneks: tablica 3.6. (2020). Warszawa-Gdańsk: GUS (pobrano: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/oswiata-i-wychowanie-w-roku-szkolnym-20192020,1,15.html, sierpień 2021).
Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2019/2020. Aneks: tablica 3.12. (2020). Warszawa-Gdańsk: GUS (pobrano z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/oswiata-i-wychowanie-w-roku-szkolnym-20192020,1,15.html, sierpień 2021).
Razalli, A. R., Hashim, A. T., Mamat, N., & Ariffin, A. (2020). Collaborative Teaching between Special Education Teachers and Mainstream Teachers in Inclusive Education Program. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 10(8), 1055-1065. DOI:10.6007/IJARBSS/v10-i8/7713.
Sękowska, Z. (1998). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe APS.
Shaw, A. (2017). Inclusion: the role of special and mainstream schools. British Journal of Special Education, 44 (3): 292-312. DOI: 10.1111/1467-8578.12181.
Skibska, J., Borzęcka, A., Twaróg-Kanus, A. (2020). Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne w percepcji nauczycieli szkół ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych. Kraków: Impuls 2020.
Skotnicka, B. (2019). Przygotowanie szkoły wiejskiej do edukacji inkluzyjnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Szumski, G. (2004). Współczesne formy organizacji kształcenia a cele edukacji niepełnosprawnych. W: Z. Gajdzica, A. Klinik (red.), Wątki zaniedbane, zaniechane, nieobecne w procesie edukacji i wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych (153-162). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Ubernam, M., Mach, A. (2016). Kompetencje nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w szkole ogólnodostępnej w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, XXXV (3), 165-186. DOI: 10.17951/lrp.2016.35.3.165.
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. Dz.U. z 1991 r. nr 95, poz. 425.
Venianaki, A., Zervakis, S. (2015). Collaboration Practices between Special Education Teachers and Mainstream Teachers in Secondary Education. Journal of Education & Social Policy, 2 (6), 41-46.
Wspieranie podnoszenia jakości edukacji włączającej w Polsce. (2020). Warszawa: MEN (Pobrano z: https://www.gov.pl/web/edukacja/projekt-realizowany-w-ramach-program-wsparcia-reform-strukturalnych, czerwiec 2020).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2021.40.4.263-274
Data publikacji: 2021-12-31 11:13:12
Data złożenia artykułu: 2021-08-25 22:32:14
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2021 Zenon Stanisław Gajdzica
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.