Tradycja republikańska i jej znaczenie dla współczesnej edukacji obywatelskiej

Kazimierz Czerwiński

Streszczenie w języku polskim


Idea republikanizmu, wywodząca się ze starożytności (m.in. Arystoteles, Cycero), rozwinęła się w nowożytnej filozofii politycznej (m.in. Machiavelli, Rousseau) i jest kontynuowana współcześnie (m.in. Arendt, Skinner, Pettit), nigdy jednak nie stała się dominującym nurtem. Republikanizm bywa również traktowany jedynie jako swoista korekta liberalizmu. Najważniejsze składniki tradycji republikańskiej to dążenie do zbudowania silnego państwa, podkreślanie znaczenia dobra wspólnego oraz odpowiedzialność obywateli za kształt republiki. Realizacja idei republikańskich daje szansę funkcjonowaniu demokracji substancjalnej, a nie tylko proceduralnej, tym samym dowartościowując społeczeństwo obywatelskie. Duże znaczenie ma edukacja obywatelska, głównie nastawiona na kształtowanie tzw. cnót republikańskich, jak m.in. poszanowanie prawa, zaangażowanie społeczne, umiejętność debatowania, odwaga głoszenia opinii, honor, pracowitość itp. Edukacja obywatelska najpełniej może być realizowana w sposób nieformalny, przez uczestnictwo w różnych instytucjach społeczeństwa obywatelskiego.


Słowa kluczowe


republikanizm; demokracja; obywatelskość; społeczeństwo obywatelskie; edukacja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Barber B. (2003), Silna demokracja, [w:] D. Pietrzyk-Reeves, B. Szlachta (red.), Współczesna filozofia polityki. Wybór tekstów źródłowych, Kraków: Wydawnictwo Dante.

Buksiński T. (2006), Współczesne filozofie polityki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Gałkowski S. (2009), Edukacja polityczna. Rozum i nowi obywatele, [w:] A. Bobko, S. Gałkowski (red.), Racjonalność w przestrzeni publicznej, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Grabowska B. (2011), Samotny egoista czy odpowiedzialny obywatel? Rozważania na temat liberalnego ideału człowieka i obywatela, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Król M. (2008), Filozofia polityczna, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Kuniński M. (2004), Demokracja, [w:] B. Szlachta, J. Balicki (red.), Słownik społeczny, Kraków: Wydawnictwo WAM.

Pangle T.L. (1994), Uszlachetnianie demokracji. Wyzwanie epoki postmodernistycznej, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Pietrzyk-Reeves D. (2004), Republika versus demokracja. Ideały republikańskie we współczesnej myśli politycznej, [w:] R. Bäcker, J. Marszałek-Kawa, J. Modrzyńska (red.), Zrozumieć politykę. Główne problemy teorii polityki i współczesnej myśli politycznej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Pietrzyk-Reeves D. (2012), Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Republikanizm , https://pl.wikipedia.org/wiki/Republikanizm (dostęp: 17.02.2017).

Swift A. (2010), Wprowadzenie do filozofii politycznej, Kraków: Wydawnictwo WAM.

Szymczyk J. (2012), Rudymentarne wartości republikańskie. Zarys problematyki, [w:] J. Szymczyk (red.), Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Śpiewak P. (1998), W stronę wspólnego dobra, Warszawa: Fundacja Aletheia.

Wiłkomirska A. (2013), Wiedzieć i rozumieć, aby być obywatelem. Studium empiryczne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Zborek M. (2007), Czy demokracja może być uczestnictwem?, [w:] D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.3.45
Data publikacji: 2018-01-17 10:12:08
Data złożenia artykułu: 2017-03-10 20:50:53


Statystyki


Widoczność abstraktów - 6206
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 2061

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Kazimierz Czerwiński

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.