Dojrzewanie przez cierpienie jako szansa rozwoju dla dziecka na podstawie wybranych baśni
Streszczenie w języku polskim
Szkic dotyczy terapeutycznej roli baśni w pozytywnym rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych dziecka w wieku 3-11 lat życia, jak również wydobywa wielką rolę pedagogiczną baśni w procesie wychowawczym. Autorka skupia się na interpretacji trzech baśni Braci Grimm, czyli Miejskich muzykantach z Bremy, Śnieżce oraz Jasiu i Małgosi, jakkolwiek zauważa również baśń Śmierć ojcem chrzestnym, a w końcowym etapie wywodów przypowieść H. Ch. Andersena Dziewczynka z zapałkami. Dyskurs analityczny jest inspirowany przede wszystkim psychoanalizą w ujęciu Brunona Bettelheima (Cudowne i pożyteczne), a także rozpoznaniem podstawowych faz rozwoju dziecka Erika Eriksona. Ponadto interpretację wzbogaca myśl pedagogiczna Jeana Piageta. W ten sposób idea baśnioterapii zdobywa przekonującą krystalizację problemową, co odsłania szansę harmonijnego kształtowania wrażliwości dziecka, które we wcześniejszym wieku z pomocą pośrednika asymiluje przesłanie baśni podświadomie, a w późniejszym wieku próbuje je samodzielnie interpretować, o ile uda się właściwie dopasować baśnie do wieku psychicznego dziecięcego odbiorcy. W tej terapeutycznej perspektywie baśnie okazują się wyjątkową pomocą pedagogiczną wobec doświadczania i przeżywania cierpienia nie tylko w życiu dzieci.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bettelheim, B., (1996). Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Warszawa.
Erikson, E. H., (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań.
Grimm, Jacob i in., (2021). Baśnie wybrane braci Grimm na podstawie II wydania z 1819 roku. Poznań.
Grimm, Wilhelm i in., (2023) Żyli długo i szczęśliwie, póki nie umarli: nieznane baśnie braci Grimm. Warszawa.
Chałas K., (2016). Cierpienie dzieci i młodzieży w świetle szansy integralnego ich rozwoju. W: K. Chałas i in. (red.), Pedagogika szkolna, wczesnoszkolna i przedszkolna. Teoria i praktyka. Tom 2. (s. 111-122). Lublin.
Czyńska, A., (2016). Dawno, dawno temu – baśń tradycyjna w życiu współczesnego dziecka. W: U. Chęcińska (red.), Dziecko i baśnie świata w kontekście wczesnej edukacji. (s. 263-273). Szczecin.
Kwiecińska M. (2015). Najpiękniejsze baśnie. Bracia Grimm, Andersen, Perrault. Warszawa.
Korczak, A. M. (2016). Z kwiatu w pył. Przeobrażenia ontologiczne w wybranych baśniach Hansa Christiana Andersena jako pedagogika śmierci w ujęciu Józefa Binnebesela. W: H. Ratuszna i in. (red.), Andersenowskie inspiracje w literaturze i kulturze polskiej. (s. 347-354). Toruń.
Liskowacki, A. D. (2003). Baśń jako tajemnica bytu. W: U. Chęcińska (red.), Barwy świata baśni. (s. 47-50). Szczecin.
Molicka, M. (2011). Biblioterapia i bajkoterapia. Rola literatury w procesie zmiany rozumienia świata społecznego i siebie. Poznań.
Molicka, M. (2016). Pożytki ze słuchania i czytania ze zrozumieniem. Przyczynek do rozważań o roli biblioterapii we wspomaganiu rozwoju mowy w średnim i późnym dzieciństwie. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11, (99-117).
DOI: 10.14632/eetp.2016.11.41.99
Piaget, J., Inhelder B. (1993). Psychologia dziecka. Wrocław.
Wais, J. (2014) Bracia Grimm i siostra Śmierć. O sztuce życia i umierania. Warszawa.
Wojciechowska, D. (2003). Psychoterapeutyczne znaczenie baśni. W: U. Chęcińska (red.), Barwy świata baśni. (s. 301-307). Szczecin.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2025.38.1.149-158
Data publikacji: 2025-09-15 08:22:19
Data złożenia artykułu: 2024-10-18 14:18:02
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Joanna Marta Chmura

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.