Perfekcjonizm a obraz ciała w grupie młodych kobiet i mężczyzn

Weronika Rębacz, Katarzyna Wikiera, Klaudia Wikiera, Dorota Mącik

Streszczenie w języku polskim


Perfekcjonizm jest rozumiany jako cecha osobowości przejawiająca się nadmiernym dążeniem do doskonałości, wysokimi standardami i krytyką osobistą. Krytyka może dotyczyć oceny siebie, zachowania, ale również własnego ciała. Celem badania było sprawdzenie, jak perfekcjonizm wiąże się z postrzeganiem ciała. Postawiono pytanie weryfikujące, które wymiary perfekcjonizmu mają największy potencjał wyjaśniania oceny własnego ciała u przedstawicieli obu płci. Przebadano 213 osób, w tym 108 kobiet (M = 21,76; SD = 2,35). W badaniu zastosowano Skalę Perfekcjonizmu (BTPS – Big Three Perfectionism Scale) i Skalę Oceny Ciała (SOC-BES – Body Esteem Scale), z których pierwsza posłużyła do badania 10 wymiarów perfekcjonizmu, a druga do analizy trzech wymiarów obrazu siebie u kobiet i trzech wymiarów u mężczyzn. Wyniki analizy regresji wykazały, że niektóre wymiary perfekcjonizmu istotnie wyjaśniają poszczególne wymiary oceny ciała u obu płci. Dla kobiet istotne były: Perfekcjonizm zorientowany na siebie, Samokrytyka, Wątpliwości dotyczące działania oraz Hiperkrytycyzm. Dla mężczyzn istotne były: Perfekcjonizm zorientowany na siebie, Obawa przed błędami oraz Wątpliwości dotyczące działania. Wszystkie modele regresyjne wyjaśniały od 17% do 28% wariancji oceny ciała, co wskazuje na jej związki z wymiarami perfekcjonizmu.


Słowa kluczowe


perfekcjonizm; obraz ciała; postrzeganie ciała; krytyka osobista

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Agliata, D., Tantleff-Dunn, S. (2004). The Impact of Media Exposure on Males’ Body Image. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(1), 7–22. DOI: 10.1521/jscp.23.1.7.26988

Arji, M., Borjali, A., Sohrabi, F., Farrokhi, N.A. (2016). Role of Perfectionism and Body Image in the Prediction of Body Dysmorphic Disorder Symptoms. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 3(3), 62–65. DOI: 10.5812/ajnpp.42560

Baker, N., Ferszt, G., Breines, J.G. (2019). A Qualitative Study Exploring Female College Students’ Instagram Use and Body Image. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 22(4), 277–282. DOI: 10.1089/cyber.2018.0420

Bardone-Cone, A., Cass, K., Ford, J. (2008). Examining Body Dissatisfaction in Young Men within a Biopsychosocial Framework. Body Image, 5(2), 183–194. DOI: 10.1016/j.bodyim.2007.12.004

Barlett, C.P., Vowels, C.L., Saucier, D.A. (2008). Meta-Analyses of the Effects of Media Images on Men’s Body-Image Concerns. Journal of Social and Clinical Psychology, 27(3), 279–310. DOI: 10.1521/jscp.2008.27.3.279

Bolt, M. (2019). Exploring Relationships Between Perfectionism and Instagram Use on Body Image Concerns and the Use of Body Modification Strategies in Men. Pobrane z: https://zone.biblio.laurentian.ca/bitstream/10219/3403/1/BoltMAThesis%20-%20Final%20Document%20-%20Jan_2020.pdf

Boone, L., Braet, C., Vandereycken, W., Claes, L. (2013). Are Maladaptive Schema Domains and Perfectionism Related to Body Image Concerns in Eating Disorder Patients? European Eating Disorders Review, 21(1), 45–51. DOI: 10.1002/erv.2175

Brandt-Salmeri, A., Przybyła-Basista, H. (2019). Depression and Marital Satisfaction: The Mediating Role of Sexual Satisfaction and Perceived Partner Acceptance in Women after Mastectomy. Health Psychology Report, 7(2), 121–132. DOI: 10.5114/hpr.2019.84213

Buhlmann, U., Etcoff, N.L., Wilhelm, S. (2008). Facial Attractiveness Ratings and Perfectionism in Body Dysmorphic Disorder and Obsessive-Compulsive Disorder. Journal of Anxiety Disorders, 22(3), 540–547. DOI: 10.1016/j.janxdis.2007.05.004

Buszman, K., Brandt, A. (2016). Ciało poza społecznym kanonem piękna – ciało odrzucone: perspektywa osób o ciele „nieidealnym”. Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne, 20(1), 225–237.

Davis, C., Claridge, G., Cerullo, D. (1997). Reflections on Narcissism: Conflicts about Body-Image Perceptions in Women. Personality and Individual Differences, 22(3), 309–316. DOI: 10.1016/S0191-8869(96)00210-3

Dunkley, D., Blankstein, K. (2000). Self-Critical Perfectionism, Coping, Hassles, and Current Distress: A Structural Equation Modeling Approach. Cognitive Therapy and Research, 24, 713–730. DOI: 10.1023/A:1005543529245

Ehret, A.M., Joormann, J., Berking, M. (2015). Examining Risk and Resilience Factors for Depression: The Role of Self-Criticism and Self-Compassion. Cognition and Emotion, 29(8), 1496–1504. DOI: 10.1080/02699931.2014.992394

Eik-Nes, T.T., Austin, S.B., Blashill, A.J., Murray, S.B., Calzo, J.P. (2018). Prospective Health Associations of Drive for Muscularity in Young Adult Males. International Journal of Eating Disorders, 51(10), 1185–1193. DOI: 10.1002/eat.22943

Enns, M.W., Cox, B.J., Clara, I. (2002). Adaptive and Maladaptive Perfectionism: Developmental Origins and Association with Depression Proneness. Personality and Individual Differences, 33(6), 921–935. DOI: 10.1016/S0191-8869(01)00202-1

Fardouly, J., Vartanian, L. (2016). Social Media and Body Image Concerns: Current Research and Future Directions. Current Opinion in Psychology, 9, 1–5. DOI: 10.1016/j.copsyc.2015.09.005

Feher, A., Smith, M.M., Saklofske, D.H., Plouffe, R., Wilson, C.A., Sherry, S. (2019). The Big Three Perfectionism Scale-Short Form (BTPS-SF): Development of a Brief Self-Report Measure of Multidimensional Perfectionism. Journal of Psychoeducational Assessment, 38(1), 37–52. DOI: 10.1177/0734282919878553

Grammas, D.L., Schwartz, J.P. (2009). Internalization of Messages from Society and Perfectionism as Predictors of Male Body Image. Body Image, 6(1), 31–36. DOI: 10.1016/j.bodyim.2008.10.002

Grieve, R., Helmick, A. (2008). The Influence of Men’s Self-Objectification on the Drive for Muscularity: Self-Esteem, Body Satisfaction and Muscle Dysmorphia. International Journal of Men’s Health, 7(3), 288–298. DOI: 10.3149/jmh.0703.288

Hanstock, T.L., O’Mahony, J.F. (2002). Perfectionism, Acne and Appearance Concerns. Personality and Individual Differences, 32(8), 1317–1325. DOI: 10.1016/S0191-8869(01)00120-9

Hargreaves, D.A., Tiggemann, M. (2009). Muscular Ideal Media Images and Men’s Body Image: Social Comparison Processing and Individual Vulnerability. Psychology of Men & Masculinity, 10(2), 109–119. DOI: 10.1037/a0014691

Hausenblas, H.A., Downs, D.S. (2001). Comparison of Body Image Between Athletes and Nonathletes: A Meta-Analytic Review. Journal of Applied Sport Psychology, 13(3), 323–339. DOI: 10.1080/104132001753144437

Klaczynski, P.A., Goold, K.W., Mudry, J.J. (2004). Culture, Obesity Stereotypes, Self-Esteem, and the “Thin Ideal”: A Social Identity Perspective. Journal of Youth and Adolescence, 33(4), 307–317. DOI: 10.1023/B:JOYO.0000032639.71472.19

Kochan-Wójcik, M., Piskorz, J. (2010). Zmiany w zakresie postrzegania i oceny własnego ciała wśród kobiet od okresu dojrzewania do dorosłości. Psychologia Rozwojowa, 15(3), 21–32.

Kosmala, A., Wilk, I., Kassolik, K. (2019). Influence of Makeup on the Well-Being and Self-Esteem of Women. Nursing and Public Health, 9(3), 215–220. DOI: 10.17219/pzp/105811

Kropiwnicki, P., Rabe-Jabłońska, J. (2005). Stan psychiczny i obraz własnego ciała mężczyzn uprawiających intensywny trening siłowy. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 4(5), 190–206.

Kwarcińska, K., Sanna, K., Kamza, A., Piotrowski, K. (2022). Perfekcjonizm w teorii i badaniach. Przegląd Psychologiczny, 65(3), 27–42. DOI: 10.31648/przegldpsychologiczny.8033

Lipowska, M., Lipowski, M. (2014). Polish Normalization of the Body Esteem Scale. Health Psychology Report, 1(1), 72–81. DOI: 10.5114/hpr.2013.40471

Murnen, S.K., Karazsia, B.T. (2017). A Review of Research on Men’s Body Image and Drive for Muscularity. W: R.F. Levant, Y.J. Wong (Eds.), The Psychology of Men and Masculinities (s. 229–257). Washington: American Psychological Association.

Nealis, L.J., Sherry, S.B., Perrot, T., Rao, S. (2020). Self-Critical Perfectionism, Depressive Symptoms, and HPA-Axis Dysregulation: Testing Emotional and Physiological Stress Reactivity. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 42(3), 570–581. DOI: 10.1007/s10862-020-09793-9

Olivardia, R., Pope Jr, H.G., Borowiecki III, J.J., Cohane, G.H. (2004). Biceps and Body Image: The Relationship Between Muscularity and Self-Esteem, Depression, and Eating Disorder Symptoms. Psychology of Men & Masculinity, 5(2), 112–120. DOI: 10.1037/1524-9220.5.2.112

Pidgeon, A., Harker, R.A. (2013). Body-Focused Anxiety in Women: Associations with Internalization of the Thin-Ideal, Dieting Frequency, Body Mass Index and Media Effects. Open Journal of Medical Psychology, 2(4), 17–24. DOI: 10.4236/ojmp.2013.24B004

Rodgers, R.F., Melioli, T. (2016). The Relationship Between Body Image Concerns, Eating Disorders and Internet Use. Part I: A Review of Empirical Support. Adolescent Research Review, 1(2), 95–119. DOI: 10.1007/s40894-015-0016-6

Shafran, R., Cooper, Z., Fairburn, C.G. (2002). Clinical Perfectionism: A Cognitive-Behavioural Analysis. Behaviour Research and Therapy, 40(7), 773–791. DOI: 10.1016/S0005-7967(01)00059-6

Smith, M., Saklofske, D., Stoeber, J., Sherry, S. (2016). The Big Three Perfectionism Scale: A New Measure of Perfectionism. Journal of Psychoeducational Assessment, 34(7), 670–687. DOI: 10.1177/0734282916651539

Stice, E., Shaw, H.E. (2002). Role of Body Dissatisfaction in the Onset and Maintenance of Eating Pathology: A Synthesis of Research Findings. Journal of Psychosomatic Research, 53(5), 985–993. DOI: 10.1016/S0022-3999(02)00488-9

Suszyńska, K., Sobolewska, E., Kulik, T., Pacian, A. (2014). Medical, Pedagogical and Social Problems in the Functioning of People with Eating Disorders. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 20(3), 235–240. DOI: 10.5604/20834543.1124649

Świerczyńska, J. (2022). Obraz perfekcjonizmu u młodzieży o różnej strukturze i nasileniu gotowości anorektycznej. Psychiatria Polska, 56(3), 523–534. DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/130484

Ulu, I.P., Tezer, E. (2010). Adaptive and Maladaptive Perfectionism, Adult Attachment, and Big Five Personality Traits. Journal of Psychology, 144(4), 327–340. DOI: 10.1080/00223981003784032

Valle, M.K. de, Gallego-García, M., Williamson, P., Wade, T.D. (2021). Social Media, Body Image, and the Question of Causation: Meta-Analyses of Experimental and Longitudinal Evidence. Body Image, 39, 276–292. DOI: 10.1016/j.bodyim.2021.10.001

Wade, T.D., Tiggemann, M. (2013). The Role of Perfectionism in Body Dissatisfaction. Journal of Eating Disorders, 1. DOI: 10.1186/2050-2974-1-2

Wakelin, K., Perman, G., Simonds, L. (2021). Effectiveness of Self‐Compassion Related Interventions for Reducing Self‐Criticism: A Systematic Review and Meta‐Analysis. Clinical Psychology & Psychotherapy, 29(1), 1–25. DOI: 10.1002/cpp.2586

Waldman, A., Loomes, R., Mountford, V.A., Tchanturia, K. (2013). Attitudinal and Perceptual Factors in Body Image Distortion: An Exploratory Study in Patients with Anorexia Nervosa. Journal of Eating Disorders, 1. DOI: 10.1186/2050-2974-1-17

Wiśniewska, L.A. (2015). Kult ciała a starość. Refleksje psychologiczne. Rocznik Andragogiczny, 21, 259–270. DOI: 10.12775/RA.2014.019

Wróblewska, K., Kowalczyk, A. (2018). Narcyz we współczesnym świecie. Analiza pojęcia w kontekście funkcjonowania społecznego osób narcystycznych. Rynek, Społeczeństwo, Kultura, 28(2), 55–58.

Zalewska-Puchała, J., Rusin, K., Majda, A. (2015). Postrzeganie własnego ciała przez mężczyzn uprawiających trening siłowy zażywających preparaty wspomagające. Problemy Higieny i Epidemiologii, 96(4), 800–807.

Zhang, H., Watson-Singleton, N., Pollard, S., Pittman, D., Lamis, D., … Kaslow, N. (2017). Self-Criticism and Depressive Symptoms: Mediating Role of Self-Compassion. OMEGA – Journal of Death and Dying, 80(2), 202–223. DOI: 10.1177/0030222817729609




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.4.203-220
Data publikacji: 2024-03-14 10:37:22
Data złożenia artykułu: 2023-06-08 15:00:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1222
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 826

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Katarzyna Wikiera, Klaudia Wikiera, Weronika Rębacz, Dorota Mącik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.