Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Ochrona praw dziedziców koniecznych na ziemiach polskich w XIX i XX w.
Streszczenie w języku polskim
Zasada swobody testowania doznała ograniczeń w aspekcie przedmiotowym przez ochronę praw dziedziców koniecznych, co znalazło wyraz w rozwiązaniach prawnych przyjętych przez prawo spadkowe dziewiętnastowiecznych europejskich kodyfikacji cywilnych. Istota ochrony praw dziedziców koniecznych polegała na tym, iż nie mogli oni bez uzasadnienia zostać wykluczeni przy spadkobraniu. Instytucjonalny wyraz ochrony prawnej najbliższych członków rodziny na gruncie nowożytnych kodyfikacji cywilnych stanowił system zachowku (znany kodyfikacji austriackiej [ABGB] i niemieckiej [BGB]) oraz system rezerwy (uregulowany w Kodeksie Napoleona). Celem artykułu jest dokonanie przeglądu instytucji prawa spadkowego regulujących kwestie ochrony praw dziedziców koniecznych, tj. zachowku i rezerwy, obowiązujących na ziemiach polskich w XIX i XX w. Na tle odmienności wypływających z obu instytucji dokonano krótkiego omówienia ich istoty oraz wskazania zasadniczych różnic, jakie zachodzą w ich uregulowaniu. Ponadto tytułem podsumowania autorka poddała analizie wady i zalety wynikające z rozwiązań ustrojowo-prawnych przedstawianych instytucji.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bieda J., Testament – prawo a praktyka Królestwa Polskiego w świetle akt notariuszy zgierskich w latach 1826–1875, Łódź 2013.
Bieda J., Wiśniewska-Jóźwiak D., Zasady dziedziczenia ustawowego na ziemiach Królestwa Polskiego po 1826 roku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014, t. 66, z. 1.
Bobkowski A., Zwyczaje spadkowe włościan w czterech województwach kresowych, [w:] Zwyczaje spadkowe włościan w Polsce, cz. 4, Warszawa 1929.
Borkowska-Bagieńska E., Lesiński B., Historia prawa sądowego, Poznań 2000.
Czemeryński I.S., Powszechne prawo prywatne austriackie, Kraków 1861–1865.
Dekret Krajowej Rady Narodowej z dnia 8 października 1946 r. – Prawo spadkowe (Dz.U. z 1946 r., nr 60, poz. 328).
Delsol J.J., Zasady Kodeksu Napoleona w związku z nauką i jurysprudencją, t. 3, Warszawa 1874.
Doliwa A., Prawo spadkowe, Warszawa 2010.
Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2012.
Dziedziczenie małżonków na terenie X tomu Zwodu Praw, „Głos Sądownictwa” 1938, nr 10.
Górnicki L., Prawo cywilne w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939, Wrocław 2000.
Historia państwa i prawa polskiego, red. J. Bardach, t. 3, Warszawa 1981.
Ignaczewski J., Prawo spadkowe. Komentarz, Warszawa 2004.
Kaltenbek-Skarbek L., Żurek W., Prawo spadkowe, Warszawa 2012.
Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, t. 3, Warszawa 2013.
Kodeks cywilny obowiązujący na Ziemiach Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej (przekład urzędowy), Warszawa – Toruń 1923.
Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2003.
Krasowski K., Lesiński B., Sikorska-Dzięgielewska K., Walachowicz J., Powszechna historia państwa i prawa, Poznań 1993.
Księżak P., Przebaczenie w polskim prawie cywilnym, „Państwo i Prawo” 2006, z. 11.
Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Warszawa 2005.
Lityński A., Historia prawa Polski Ludowej, Warszawa 2013.
Machalski S., Istota zachowku według prawa spadkowego, „ Przegląd Notarialny” 1949, nr 5–6.
Moszyńska A., Prawo spadkowe w Polsce w latach 1918–1964 – główne postulaty badawcze, „Z Dziejów Prawa” 2014, t. 7 (15).
Piątowski J.S., Prawo spadkowe, Warszawa 2003.
Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 2, Kraków 1994.
Pogonowski M., Podmioty uprawnione i zobowiązane do zachowku, „Rejent” 2009, nr 4.
Skowrońska-Bocian E., Prawo spadkowe, Warszawa 2008.
Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2006.
Sójka-Zielińska K., Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, Warszawa 2008.
Sójka-Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność, Warszawa 2009.
System Prawa Prywatnego, t. 10: Prawo spadkowe, red. B. Kordasiewicz, Warszawa 2013.
Szpunar A., Przedawnienie uprawnień z tytułu zachowku, „Rejent” 2001, nr 9.
Szpunar A., Uwagi o prawie do zachowku, „Rejent” 2001, nr 2.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U., nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Walewski J., Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego, objaśniony motywami do prawa i jurysprudencją, Warszawa 1872.
Witczak H., Kawałko A., Prawo spadkowe, Warszawa 2014.
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 4 marca 2014 r., I ACa 887/12, Lex nr 1474828.
Zacharasiewicz M.A., Zachowek czy rezerwa? Głos w dyskusji nad potrzebami i kierunkami zmian polskiego prawa spadkowego, „Rejent” 2006, nr 2.
Załucki M., Wydziedziczenie w prawie polskim na tle porównawczym, Warszawa 2010.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.893
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:37
Data złożenia artykułu: 2016-02-10 17:44:46
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Mariola Szewczak-Daniel
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.