Eastern Slavic Elements in the Women’s Forenames of the Bourgeois and Peasant Classes of Central-Western Podlasie (17th–18th Centuries)

Piotr Złotkowski

Abstract


Central-western Podlasie is a border area where Western and Eastern Slavic ethnic, linguistic, religious and cultural influences have clashed since its settlement. Such territories are extremely interesting research areas due to the variety of factors acting on the studied objects on a synchronic and diachronic levels. This study examines the forenames of women of the bourgeois and peasant classes of this area in the period from the beginning of the 17th to the end of the 18th century. The author of the study was particularly interested in the forenames showing East Slavic linguistic features. The formal determinants of these features turned out to be the phonetic and morphological properties of onymic derivatives, resulting from the adaptation of names on a local linguistic basis. The main aim of the article was to examine whether the occurrence of East Slavic elements in the forenames is determined by the origin of the onyms. To achieve this, it was necessary to make a genetic classification of the forenames, both as a whole and as a group containing East Slavic elements. As a result of the research, it turned out that the vast majority of the forenames with East Slavic linguistic features are hagiographic forenames of Greek origin. These units appeared in a significant number of phonetic and morphological variants, which proves the vitality of onymic transformation processes in the local area. The conclusion resulting from the analysis is that the form and origin of the forenames were related to the confessional affiliation of their bearers, in this case, followers of Orthodox Christianity or Byzantine Catholicism.


Keywords


historical anthroponymy; women’s forenames; East Slavic linguistic elements; Podlasie region; bourgeoisie; peasantry

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Abramowicz, Zofia. (2019). Imiona biblijne w historycznej antroponimii Podlasia (XVI–XVII w.). Białystok: Wydawnictwo Temida 2.

Biryla, Mikalaj. (1966). Belaruskaâ antrapanimiâ. Ulasny imëny, imëny-mânuški, imëny pa bacʹku, prozviščy. Minsk: Navuka i tèhnika. [Бiрыла, Мiкалай. (1966). Беларуская антрапанiмiя. Уласны iмёны, iмёны-мянушкi, iмёны па бацьку, прозвiшчы. Мiнск: Навука i тэхнiка].

Buczyło, Andrzej; Jaszczołt, Tomasz. (2021). Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu, z. 1. Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk.

Dacewicz, Leonarda. (1994). Nazewnictwo kobiet w dawnym powiecie mielnickim (XVI–XVII). Białystok: Wydawnictwo Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku.

Fros, Henryk; Sowa, Franciszek. (1982). Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.

Gochna, Michał; Szady, Bogumił (red.). (2021). Atlas historyczny Polski. Województwo podlaskie w drugiej połowie XVI wieku, cz. II. Komentarz. Indeksy. Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk.

Kamiński, Aleksander. (1956). Z badań nad pograniczem polsko-rusko-jaćwieskim w rejonie rzeki Śliny. Wiadomości Archeologiczne, 23(2), s. 131–168.

Kresa, Monika. (2013). Antroponimia historyczna pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Imiona. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Malec, Maria. (1994). Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce. Kraków: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego.

Malec, Maria. (2001). Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.

Mytnik, Irena. (2019). Imiennictwo ziemi chełmskiej w XVI–XVII wieku. Warszawa–Lublin: Katedra Ukrainistyki. Uniwersytet Warszawski, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Romaniuk, Zbigniew. (2014). Słownik historyczny miejscowości i postaci z terenu gminy Nowe Piekuty. Nowe Piekuty: Urząd Gminy Nowe Piekuty.

Romaniuk, Zbigniew. (2021). Brańsk. Dzieje miasta, t. I: (do 1795 r.). Brańsk: Ochotnicza Straż Pożarna w Brańsku.

Siedlecki, Jan. (1990/1991). Starostwo brańskie w XVI–XVIII wieku. Ziemia Brańska, 2/3, s. 36–63.

Sosna, Grzegorz. (1991). Malesze. Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, 3, s. 24–38.

Szulowska, Wanda. (2004). Dawna antroponimia Mazowsza (XV–XVII w.). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Tichoniuk, Bazyli. (2000). Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI wieku do roku 1839. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego.

Uscinovič, Ganna. (1975). Antrapanimiâ Grodzenščyny i Brèstčyny (XIV–XVIII stst.). Minsk: Navuka i tèhnika. [Усцiновiч, Ганна. (1975). Антрапанiмiя Гродзеншчыны i Брэстчыны (XIV–XVIII стст.). Мiнск: Навука i тэхнiка].

Wiśniewski, Jerzy. (1964). Rozwój osadnictwa na pograniczu polsko-rusko-litewskim od końca XIV do połowy XVII w. Acta Baltico-Slavica, 1, s. 115–135.

Złotkowski, Piotr. (2018). Imiona chrzestne w księdze chrztów unickiej parafii Hodyszewo z lat 1759–1801. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 65, s. 273–284.

Złotkowski, Piotr. (2021). Wieloimienność wśród kobiet z warstwy mieszczańskiej i chłopskiej środkowo-zachodniego Podlasia (na materiale XVIII-wiecznych katolickich i unickich akt metrykalnych). Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie, 10, s. 32–46.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2023.17.277-292
Date of publication: 2024-02-01 14:36:03
Date of submission: 2023-11-13 13:02:52


Statistics


Total abstract view - 363
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Piotr Złotkowski

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.