Uchodźcy, żołnierze, „dipisi”. Białorusini w Europie Zachodniej w świetle korespondencji z Liavonem Rydleuskim (1946–1947). Prolegomena

Katarzyna Waszczyńska

Streszczenie w języku polskim


Artykuł poświęcony jest korespondencji jaką prowadził, w latach 1946–1947, Liavon Rydleuski - białoruski działacz emigracyjny z Białorusinami, którzy znaleźli się we Francji lub chcieli się w niej osiedlić. Głównym powodem zainteresowania listami była chęć rozpoznania ich potencjału w badaniach diaspory i jej losów. Należy zaznaczyć, że w badaniach emigracji białoruskiej nie jest to źródło nowe, ale do tej pory badacze koncentrowali uwagę przede wszystkim na korespondencji osób znanych, rozpoznawalnych. Natomiast listy, które są podstawą artykułu zostały napisane przez osoby nie zaliczające się do tej grupy. Korespondencja ta została opracowana od strony formalnej, a także z wykorzystaniem metody jaką jest analiza zawartości treści. Wykazała ona obecność dwóch głównych pól tematycznych: diaspory jako bytu społeczno-antropologicznego i politycznego, w ramach których odnaleźć można wiele wątków pomniejszych. Udowodniła, że również listy pisane przez osoby zwykłe mogą przysłużyć się badaniom diaspory białoruskiej.


Słowa kluczowe


emigracja białoruska, Europa Zachodnia, Francja, korespondencja, Liavon Rydleuski

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Studies

Anderson, Benedict. (1997). Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Warszawa: Fundacja um. Stefana Batorego.

Barščèǔskaâ, Nìna. (2004). Belaruskaâ èmìgracyâ – abaronca rodnae movy. Varšava: Katèdra Belaruskaj Fìlâlëgìì Fakulʹtèt Prykladnoj Lìngvìstykì ì Ŭshodneslavânskìh Fìlâlëgìâǔ VaršaǔskìŬnìvèrsytèt. [Баршчэўская, Ніна. (2004). Беларуская эміграцыя - абаронца роднае мовы. Варшава: Катэдра Беларускай Філялёгіі Факультэт Прыкладной Лінгвістыкі і Ўсходнеславянскіх Філялёгіяў ВаршаўскіЎнівэрсытэт].

Bartaš, Taccâna. (2005). Htovy, èmìgranty 140-h? U: Da gìsoryì belaruskaj dyâspary. Vol. 1: Matèryâly konkursu maladyh navukoǔcaǔ „Belaruskaj dyâspary prysvâčaecca (s. 5–17). Mìnsk: Belaruskì knìgazbor. [Барташ, Таццяна. (2005). Хтовы, эмігранты 140-х? У: Да гісорыі беларускай дыяспары. Сшытак 1: Матэрыялы конкурсу маладых навукоўцаў „Беларускай дыяспары прысвячаецца (s. 5–17). Мінск: Беларускі кнігазбор].

Całek, Anita. (2019). Nowa teoria listu. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Gajewski, Krzysztof. (2016). Z poetyki listu chłopskiego do władzy. Od stalinizmu do małej stabilizacji. Rocznik Antropologii Historii, 6(9), s. 205–228.

Gardzìenka, Natalla. (2005). Pradmova. U: Da gìsoryì belaruskaj dyâspary. Vol. 1: Matèryâly konkursu maladyh navukoǔcaǔ „Belaruskaj dyâspary prysvâčaecca (s. 3–4). Mìnsk: Belaruskì knìgazbor. [Гардзіенка, Наталла. (2005). Прадмова. У: Да гісорыі беларускай дыяспары. Сшытак 1: Матэрыялы конкурсу маладых навукоўцаў „Беларускай дыяспары прысвячаецца (s. 3–4). Мінск: Беларускі кнігазбор].

Gardzìenka, Natalla. (2006). Belaruskìâ dyâspory: sproba systèmnaga analìzu. Zapìsy Belaruskì ìnstytut naukì j mastactva / Zapisy Belarusan Institute of Arts and Sciences, 30, s. 187–212. [Гардзіенка, Наталла. (2006). Беларускія дыяспоры: спроба сыстэмнага аналізу. Запісы Беларускі інстытут наукі й мастацтва / Zapisy Belarusan Institute of Arts and Sciences, 30, s. 187–212].

Grzybowski, Jerzy. (2011). Pogoń między Orłem Białym, Swastyką i Czerwoną Gwiazdą. Białoruski ruch niepodległościowy w latach 1939–1956. Warszawa: BET Studio.

Hardzijenka Natalia. (2014). Kwestia państwowości białoruskiej w myśli emigracyjnej po zakończeniu II wojny światowej. Studia Interkulturowe, 8, s. 15–25.

Haǔrus. (1999). U: M. R. Sudnìk, M. N. Kryǔko (red.). Tlǔmačalʹny sloǔnìk belaruskaj lìtaraturnaj movy (s. 719). Mìnsk: Belaruskaâ encyklapedyâ ìmâ Petrusâ Broǔkì. [Хаўрус. (1999). У: М. Р. Суднік, М. Н. Крыўко (рэд.). Тлўмачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (s. 719). Мінск: Беларуская енцыклапедыя імя Петруся Броўкі].

Jankowiak, Mirosław. (2013). Białorusini. W: M. Marcjanik (red.). Jak zwracają się do siebie Europejczycy (s. 59–68). Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Marzec, Lucyna. (2015). List. Korespondencja. Forum poetyki, lato, s. 86–97.

Moskwin, Andrej. (2018). Białoruskie czasopiśmiennictwo emigracyjne: „Пагоня”, „Сакавік”, „Наперад!”. Warszawa: Uniwersytet Warszawski Wydział Lingwistyki Stosowanej Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej.

Palska, Hanna. (1999). Badacz społeczny wobec tekstu. Niektóre problemy analizy jakościowej w socjologii i teoria kultury. W: Henryk Domański, Krystyna Lutyńska, Andrzej W. Rostocki (red.), Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań socjologicznych (s. 161–176). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Rybicka, Elżbieta. (2004). Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego. Teksty Drugie, 4(88), s. 40–55.

Sękowski, Paweł. (2023). Imigranci polscy we Francji 1939–1949. Ciąg dalszy integracji. Tłum. z języka francuskiego Wojciech Prażuch. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.

Skwarczyńska, Stefania. (2006). Teoria Listu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2006 [1 wyd. 1937].

Szulakiewicz, Władysław. (2013). Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych. Przegląd Badań Edukacyjnych, 16, s. 65–84.

Tuszyńska, Monika. (2013). List jako gatunek wypowiedzi - między funkcją praktyczną a estetyczną listu, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytety w Białymstoku, s. 393–400.

Ûrèvìč, Lâvon. (2012). Šmatgalosy èpìstalâryym. Gìstoryâ lûdzej ì ìdèj na èmìgracyì ǔ lìstavannì. Mìnsk (pdf). [Юрэвіч, Лявон. (2012). Шматгалосы эпісталярыyм. Гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні. Мінск (pdf)].

Wierzbicka, Anna. (2003). Semantyka zwrotów grzecznościowych. W: G. Godlewski (red.), Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów (s. 90–98). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Sources online

Gardzìenka, Natallâ. „Belarusy ǔ ZŠA” Vìtaǔta Kìpelâ (16.05.2017). [Гардзіенка, Наталля. „Беларусы ў ЗША” Вітаўта Кіпеля (16.05.2017)]. Pobrano z: https://budzma.org/news/byelarusy-w-zsha-vitawta-kipyelya.html (dostęp: 25.07.2023).

Kalìnoǔskì, Valer. Francuskaâ gìstoryâ Lâvona Rydleǔskaga, sluckaga paǔstanca ì partyzana makí (28.11.2019). [Каліноўскі, Валер. Француская гісторыя Лявона Рыдлеўскага, слуцкага паўстанца і партызана макí (28.11.2019)]. Pobrano z: https://www.svaboda.org/a/30295747.html (dostęp ostatni raz: 31.08.2023).

Lâvon Rydleǔskì (14.10.2017). [Лявон Рыдлеўскі (14.10.2017)]. Pobrano z: https://www.radabnr.org/rydleuski/ (dostęp: 25.07.2023).

Zakon Rèspublìkì Belarusʹ. Pravìly belaruskaj arfagrafìì ì punktuacyì. Zacverdžana Prèzìdèntam Rèspublìkì Belarusʹ 23 lìpenâ 2008 g. Glava 6. Pravapìs vâlìkaj ì maloj lìtar. [Закон Рэспублікі Беларусь. Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі. Зацверджана Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь 23 ліпеня 2008 г. Глава 6. Правапіс вялікай і малой літар]. Pobrano z: http://libelli.narod.ru/misc/rules.htm (dostęp: 31.07.2023).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2023.17.27-44
Data publikacji: 2024-02-01 14:35:22
Data złożenia artykułu: 2023-08-19 11:52:05


Statystyki


Widoczność abstraktów - 341
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Katarzyna Waszczyńska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.