Obraz wyższych warstw społecznych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989

Dorota Skotarczak

Streszczenie w języku polskim


Artykuł prezentuje sposób przedstawiania klas wyższych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989. Filmy zostały potraktowane tu jako rodzaj źródła historycznego, podległego wpływom politycznym. Klasy wyższe po II wojnie światowej zostały skazane w Polsce na zagładę. W okresie socrealizmu w sztuce pokazywano je zawsze negatywnie. Ale w połowie lat pięćdziesiątych obraz ten zaczął ulegać zmianie. Pojawił się pewien sentyment w przedstawianiu przeszłości, ale też i ograniczona nobilitacja. Szczególnie widoczne jest to w latach siedemdziesiątych. Z kolei w latach osiemdziesiątych pojawiają się tematy wcześniej nieobecne, jak np. obraz ziemiaństwa kresowego w czasach II RP.

Słowa kluczowe


Polska Rzeczpospolita Ludowa; film; klasa wyższa; propaganda

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Printed sources

Dąbrowska M., Dzienniki powojenne 1955–1959, vol. 3, Warszawa 1997.

Studies

Co nam zostało z tych lat… Społeczeństwo polskie u progu zmiany systemowej, ed. M. Marody, London 1991.

Głowiński M., Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej, Warszawa 1992.

Hass L., Pokolenia inteligencji polskiej 1918–1997, Łowicz 1997.

Kondek K., Papierowa rewolucja. Oficjalny obieg książek w Polsce w latach 1948–1955, Warszawa 1999.

Krzemińska M., Szlachta. Nie tylko w muzeum, in: Nim będzie zapomniana – Szkice o kulturze PRL-u, ed. S. Bednarek, Wrocław 1997.

Kula M., Religiopodobny komunizm, Kraków 2003.

Lubelski T., Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, kontynenty, Chorzów 2008.

Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski 1939–1989, Warszawa 1998.

Pełczyński G., Dziesiąta muza w stroju ludowym. O wizerunkach kultury chłopskiej w kinie PRL, Poznań 2003.

Skotarczak D., Powiemy wam jak było. Historia w kinie PRL, in: Historie alternatywne i kontrfaktyczne. Wizje – narracje – metodologia, eds. E. Solska, P. Witek, M. Woźniak, Lublin 2017.

Skotarczak D., Historia wizualna, Poznań 2012.

Stachówna G., Niedole miłowania. Ideologia i perswazja w melodramatach filmowych, Kraków 2001.

Stobiecki R., Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani, piękna… ale skomplikowana, Warszawa 2007.

Tabęcki J., Beata Tyszkiewicz: Wierność sobie i widowni, ‘Iluzjon. Kwartalnik filmowy’ 1989, 1 (33).

Filmography

Affair of Teresa Hennert [Romans Teresy Hennert], 1978, dir. I. Gogolewski.

Ashes [Popioły], 1965, dir. A. Wajda.

Ashes and Diamonds [Popiół i diament], 1958, dir. A. Wajda.

Baltazar’s Feast [Uczta Baltazara], 1954, dir. J. Zarzycki.

Boundary [Granica], 1978, dir. J. Rybkowski.

Charcoal sketches [Szkice węglem], 1956, dir. A. Bohdziewicz.

Colonel Wolodyjowski [Pan Wołodyjowski], 1969, dir. J. Hoffman.

Cryptonym Nektar [Kryptonim Nektar], 1963, dir. L. Jeannot.

Devil’s Gully [Czarci Żleb], 1950, dir. T. Kański and A. Vergano.

Diary of Ms. Hanka [Pamiętnik pani Hanki], 1963, dir. S. Lenartowicz.

Doll [Lalka], 1968, dir. W. Hass.

Eroica, 1958, dir. A. Munk.

Faithful River [Wierna rzeka], 1983, dir. T. Chmielewski.

Family Life [Życie rodzinne], 1971, dir. K. Zanussi.

Farewells [Pożegnania], 1958, dir. W. Has.

Five from Barska Street [Piątka z ulicy Barskiej], 1954, dir. A. Ford.

Hello Szpicbródka, or the Last Performance of The King of Safe-crackers [Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy], 1978, dir. J. Rzeszewski.

Hour of a Bright Red Rose [Godzina pąsowej róży], 1963, dir. H. Bielińska.

House of Cards [Domek z kart], 1954, dir. S. Wohl.

Hubal, 1973, dir. B. Poręba.

In an Old Manor House, or an Independence of Triangles [W starym dworku czyli niepodległość trójkątów], 1985, dir. A. Kotkowski.

Issa Valley [Dolina Issy], 1982, dir. T. Konwicki.

Janosik, 1974, dir. J. Passendorfer.

Kanał, 1958, dir. A. Wajda.

Leper [Trędowata], 1976, dir. J. Hoffman.

Let’s Love Each Other [Kochajmy się], 1974, dir. K Wojciechowski.

Lotna, 1959, dir. A. Wajda.

Maids of Wilko [Panny z Wilka], 1979, dir. A. Wajda.

Man from M-3 [Człowiek z M-3] ,1969, dir. L. Jeannot.

Marriage of Convenience [Małżeństwo z rozsądku], 1967, dir. S. Bareja.

Marysia and Napoleon [Marysia i Napoleon], 1966, dir. L. Buczkowski.

Murder on the Orient Express, 1974, dir. S. Lumet.

Nad Niemnem, 1987, dir. Z. Kuźmiński.

Nights and Days [Noce i dnie], 1975, dir. J. Antczak.

Nikodem Dyzma, 1956, dir. J. Rybkowski.

One Thousand Thalers [Tysiąc talarów], 1960, dir. S. Wohl.

Outpost [Placówka], 1979, dir. Z. Skonieczny.

Palace [Pałac], 1980, dir. T. Junak.

Peasants [Chłopi], 1973, dir. J. Rybkowski.

Podhale in Fire [Podhale w ogniu], 1955/6, dir. J. Batory and H. Hechtkopf.

Revenge [Zemsta], 1957, dir. A. Bohdziewicz.

Sobol i panna, 1983, dir. H. Drapella.

Sting, 1973, dir. G.R. Hill.

The Great Gatsby, 1974, dir. J. Clayton.

Turnkey [Klucznik], 1979, dir. W. Marczewski.

Twenties… Thirties [Lata dwudzieste…lata trzydzieste], 1984, dir. J. Rzeszewski.

Vabank I and II, 1982 and 1985, dir. J. Machulski.

Warsaw Premiere [Warszawska premiera], 1950, dir. J. Rybkowski.

Wedding [Wesele], 1973, dir. A. Wajda.

Wellies of Happiness [Kalosze szczęścia], 1958, dir. A. Bohdziewicz.

Wilczyca [She-wolf], 1983, dir. M. Piestrak.

Young Lady From the Window [Panienka z okienka], 1964, dir. M. Kaniewska.

Youth of Chopin [Młodość Chopina], 1952, dir. A. Ford.

Znachor [The Quack], 1982, dir. J. Hoffman




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2020.50.509-529
Data publikacji: 2020-12-28 11:40:34
Data złożenia artykułu: 2019-01-29 13:16:48


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1406
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 767

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Dorota Skotarczak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.