Być taką jak inni – rekonstrukcja doświadczeń kobiety w spektrum autyzmu

Streszczenie w języku polskim

Wprowadzenie: Zgodnie z ideą neuroróżnorodności autyzm jest wyrazem różnorodności biologicznej. Powszechnie uważa się, że częściej zdarza się wśród chłopców niż dziewczynek. Zdaniem kobiet w spektrum ich rzadsze diagnozy są z jednej strony następstwem nieadekwatnych dla żeńskiego profilu autyzmu kryteriów diagnostycznych, a z drugiej oddziaływania czynników społeczno-kulturowych: socjalizacja i wychowanie dziewczynek wdraża je w większym stopniu do uległości i podporządkowania, do spełniania narzucanych oczekiwań.  W efekcie nabywają one umiejętności ukrywania, maskowania swoich objawów autyzmu, co nierzadko blokuje ich rozwój. 

Cel badań: Poznawczym celem badania była rekonstrukcja zachowań kobiet w spektrum autyzmu, służących ukrywaniu w codziennych kontaktach społecznych objawów neuro nietypowości. Celem praktycznym było „danie głosu” kobietom w spektrum, ponieważ zwykle ów „głos” jest wyciszany przez „lepiej wiedzących”, bardziej „obiektywnych” specjalistów.
Metoda badań: Techniką badawczą był wywiad narracyjny (w wersji F. Schütze). Interpretacje prowadzono z wykorzystaniem wskazań metodycznych obiektywnej hermeneutyki. W artykule przedstawiono pogłębioną interpretację jednego z 7 wywiadów z kobietami w spektrum autyzmu (zastosowano ochotniczo-celowy dobór próby badawczej). Rekonstrukcja wzorów działania wymagała ujawniania latentnych sensów.  

Wyniki: Zrekonstruowane zostały 3 maskujących zachowań:
- dokładne naśladowanie przez uczestniczkę badania zachowań koleżanki;
- dążenie do jak najbardziej szczegółowego poznania okoliczności przyszłego spotkania towarzyskiego;
- podejmowanie szkodliwych dla siebie zachowań, które pozwalają jednak wyjaśnić w akceptowany społecznie sposób własne postępowanie, przykrywając jednocześnie jego prawdziwe powody.
Istotnym zagadnieniem, które nie było planowane, a ujawniło się w wywiadzie, były okoliczności rezygnacji z maskowania.

Wnioski : Zachowania maskujące objawy autyzmu blokują indywidualny rozwój kobiet w spektrum. Warto poświęcić dalsze badania identyfikacji okoliczności sprzyjających rezygnacji z maskowania.