Asertywność a radzenie sobie w sytuacjach trudnych studentów kierunków nauczycielskich z różnym poziomem samooceny

Janusz Kirenko

Abstract


Za pomocą Kwestionariusza Asertywności Nauczyciela/Wychowawczego (KAN/W Teresy Zubrzyckiej-Maciąg i Janusza Kirenki), Kwestionariusza COPE (Charlesa S. Carvera, Michaela S. Scheier, Jagdisha K. Weintrauba) i Skali Samooceny (SES Marshalla Rosenberga) przebadano 244 studentów kierunków nauczycielskich, w tym 222 kobiety (90,98%) i 22 mężczyzn (9,02%). Wiek badanych mieścił się w przedziale od 21 do 46 lat, ze średnią na poziomie 25,29 lat. Byli to studenci pedagogiki, filologii angielskiej oraz pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej z trzech uczelni: Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie. Uzyskano specyficzną strukturę związków wybranych zmiennych: zależnej (gotowości do asertywności), niezależnej (radzenia sobie w sytuacjach trudnych) i moderującej (samooceny). Uwypuklano te, które mają znaczne oparcie w empirii. Zastosowana regresja wieloraka umożliwiła przyjęcie w miarę precyzyjnych charakterystyk otrzymanych związków. Pretendują one do miana autonomicznych wniosków.


Keywords


studenci kierunków nauczycielskich; gotowość do asertywności; radzenie sobie w sytuacjach trudnych; samoocena

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Branden N., 1998, 6 filarów poczucia własnej wartości. Łódź, Wydawnictwo Ravi.

Byra S., 2012, Przystosowanie do życia z niepełnosprawnością ruchową i chorobą przewlekłą. Struktura i uwarunkowania. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Dzwonkowska I., Lachowicz-Tabaczek K., Łaguna M., 2008, Samoocena i jej pomiar. Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Podręcznik. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych.

Folkman S., Lazarus R.S., Dunkel-Schetter C., DeLongis A., Gruen R., 1986, Dynamics of a Stressful Encounter: Cognitive Appraisal, Coping, and Encounter Outcomes. “Journal of Personality and Social Psychology”, 50, 992–1003.

Heszen-Niejodek I., 2008, Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3.

Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk, GWP.

Kirenko J., 2002, Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością. Ryki, Wydawnictwo WSUPiZ.

Kirenko J., Zubrzycka-Maciąg T., 2011, Współczesny nauczyciel. Studium wypalenia zawodowego. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Kocór M., 2010, Nauczyciel i szkoła a syndrom wypalenia zawodowego. Rzeszów, Wydawnictwo Mitel.

Kwiatkowski P., 2000, Między przemocą a bezradnością, czyli o niektórych wychowaw­czych aspektach asertywności. W: M. Jabłońska (red.), Nauczyciel w zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Wrocław, Wydawnictwo UWr.

Lazarus R.S., Folkman S., 1984, Stress, Appraisal and Coping. Nowy Jork, Springer Publishing Company.

Oleś M., 1998, Asertywność u dzieci w okresie wczesnej adolescencji. Lublin, Wydawnictwo KUL.

Petrie K., Rotheram M.J., 1982, Insulators Against Stress: Self­esteem and Assertiveness. “Psychological Reports”, 50, 3, 963–966.

Poprawa R., 1998, Jak rozumieć asertywność? Zarys behawioralno­kognitywno-­feno­menologicznej koncepcji asertywności. „Przegląd Psychologiczny”, 41, 3/4, 217–238.

Poprawa R., 2001, Asertywność wobec aktywności zawodowej człowieka. W: B. Wojtasik (red.), Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno­politycznej. Wrocław, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, 109–123.

Ratajczak Z., 1996, Stres – radzenie sobie – koszty psychologiczne. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak, Człowiek w sytuacji stresu: problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice, Wydawnictwo UŚ.

Sęk H., 1988, Rola asertywności w kształtowaniu zdrowia psychicznego. Ustalenia terminologiczne i metodologiczne. „Przegląd Psychologiczny”, 31(3), 787–807.

Sułek I., 2015, Asertywność a samoocena nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych. Praca magisterska niepublikowana. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Tomaszewski T., 1975, Człowiek i otoczenie. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wrześniewski K., 1996, Stres a strategie radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice, Wydawnictwo UŚ.

Zubrzycka-Maciąg T., 2011, Trening asertywności w kształceniu pedagogicznym. Wydanie II, zmienione i rozszerzone. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Zubrzycka-Maciąg T., 2013, Psychospołeczne uwarunkowania stresu nauczycielek szkół podstawowych i gimnazjów. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Zubrzycka-Maciąg T., Wosik-Kawala D., 2010, Stres w pracy nauczyciela szkoły pod­stawowej. W: A. Buczak, I. M. Łukasik, A. Witek (red.), Edukacja wobec zagrożeń zdrowia. Zdrowa szkoła – zdrowy uczeń. Między teorią a praktyką. Lublin, NeuroCentrum.

Zubrzycka-Maciąg T., Kirenko J., 2015, Asertywność nauczycieli. Badania empiryczne. Lublin, Wydawnictwo UMCS.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2018.37.4.9-23
Date of publication: 2019-04-29 11:27:52
Date of submission: 2018-10-14 16:42:31


Statistics


Total abstract view - 3123
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1517

Indicators





Copyright (c) 2019 Janusz Kirenko

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.