The Teacher’s Competence – an Attempt at Synthesis (Original Project)

Dorota Pankowska

Abstract


The article is an attempt at synthesis of different approaches to the teacher’s professional competence. The author surveys selected typologies, singling out criteria of the division of competence. Then she proposes a multidimentional presentation of the structure of competence in the form of “competence diagram”, and points out the possibilities of its practical use as a tool in planning and evaluating the teachers’ training and their individual development, as well as in pedeutological research.

Keywords


teacher’s professional competence, teacher’s professional development, pedeutological research

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Brzezińska A., 1999, Refleksja w działalności nauczyciela. W: A. Brzezińska, D. Klus-Stańska, A. Strzelecka, O nowe podejście w kształceniu nauczycieli. Warszawa, MEN, 37–52.

Czerepaniak-Walczak M., 1994, Kompetencje emancypacyjne – ich znaczenie w procesie przemian społecznych (O niektórych zastosowaniach pedagogiki emancypacyjnej). „Forum Oświatowe”, nr 2, Warszawa-Toruń, 115–125.

Czerepaniak-Walczak M., 1997, Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela. Toruń, Wydawnictwo Edytor.

Czeropska M., 1997, O kształceniu kompetencji ewaluacyjnych nauczycieli. W: A. A. Kotusiewicz, G. Koć-Seniuch, J. Niemiec (red), Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela. Warszawa, Wydawnictwo Żak, 306–319.

Denek K., 2000, Kształcenie zawodowe nauczycieli w kontekście reformy edukacji. W: Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Problemy pedeutologii na przełomie XX i XXI wieku. Opole, Wydawnictwo UO, 121–130.

Dróżka W., 2004, Młode pokolenie nauczycieli. Studium autobiografii młodych nauczycieli polskich lat dziewięćdziesiątych. Kielce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Dudzikowa M., 1994, Kompetencje autokreacyjne – czy i jak możliwe do nabycia w toku studiów pedagogicznych? W: H. Kwiatkowska (red.), Ewolucja tożsamości pedagogiki. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.

Dylak S., 1995, Wizualizacja w kształceniu nauczycieli. Poznań, Wydawnictwo UAM.

Ferenz K., Żukiewicz A., 2002, Wychowawca w roli edukatora do świadomego obywatelstwa. W: K. Ferenz, E. Kozioł (red.), Kompetencje nauczyciela wychowawcy. Zielona Góra, Oficyna Wydawnicza UZ, 91–98.

Giroux H.A., 1993, Teoria krytyczna i racjonalność w edukacji obywatelskiej. Przekł. L. Witkowski, W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa, Wydawnictwo IBE, 103–139.

Gołębniak B. D., 1996, Język – myślenie – uczenie się. Co z tej triady może wynikać dla nauczyciela? W: D. Gołębniak, G. Teusz, Edukacja poprzez język. Warszawa, Wydawnictwo CODN, 13–25.

Gołębniak B. D., 1998, Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Toruń–Poznań, Wydawnictwo Edytor.

Hamer H., 1994, Klucz do efektywności nauczania. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa, Wydawnictwo Veda.

Jakóbowski J., 1987, Zarys teorii rozwoju zawodowego nauczyciela. Bydgoszcz, Wydawnictwo Uczelniane WSP.

Kapica M., 2000, Nauczyciel zdrowia w okresie cywilizacyjnego przełomu. W: Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Problemy pedeutologii na przełomie XX i XXI wieku. Opole, Wydawnictwo UO, 37–42.

King G., 2003, Umiejętności terapeutyczne nauczyciela. Przekł. J. Bartosik. Gdańsk, GWP.

Klus-Stańska D., 2000, Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Kopciewicz L., 2007, Rodzaj i edukacja. Studium fenomenograficzne z zastosowaniem teorii społecznej Pierre’a Bourdieu. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Korczyński S., 2005, Kompetencje zawodowe nauczyciela. W: R. Gmoch, A. Krasnodębska (red.), Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych. Opole, Wydawnictwo UO, 195–202.

Korzon A., 2005, Kształcenie integracyjne niepełnosprawnych a kompetencje nauczyciela. W: R. Gmoch, A. Krasnodębska (red.), Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych. Opole, Wydawnictwo UO, 45–49.

Kossak-Główczewski K., 1994, Edukacja regionalna – pytania o realizację. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań–Toruń, Wydawnictwo Edytor, 244–264.

Kosyrz Z., 1997, Osobowość wychowawcy. Warszawa, Agencja Wydawnicza CB.

Kozielecki J., 1997, Transgresja i kultura. Warszawa, Wydawnictwo Żak.

Kozielecki J., 2001, Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Warszawa, Wydawnictwo Żak.

Kropińska I., 2000, Kształtowanie kompetencji nauczyciela w zakresie edukacji zdrowotnej wobec nowego paradygmatu nauki o zdrowiu. W: M. Ochmański, T. Sokołowska-Dzioba, A. Pielecki (red.), Edukacja w perspektywie integracji Europy. Warszawa, Wydawnictwo WSP TWP, 380–387.

Kuźma J., 2005, Nauka o szkole. Studium monograficzne. Zarys koncepcji. Kraków, Wydawnictwo Impuls.

Kwaśnica R., 2004, Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 2, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 291–323.

Kwiatkowska H., 1994, Współczesne kategorie edukacji nauczycielskiej. „Forum Oświatowe”, nr 2, Warszawa–Toruń, 9–19.

Kwiatkowska H., 1998, Czy nauczyciel w swym działaniu pedagogicznym może nie być twórczy? W: J. Chmielewska (red.), Materiały do ćwiczeń z dydaktyki ogólnej. Warszawa, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 200–206.

Kwiatkowska H., 2008, Pedeutologia. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Kwiatkowska-Kowal B., 1998, Funkcje i zadania zawodowe nauczyciela. W: J. Chmielewska (red.), Materiały do ćwiczeń z dydaktyki ogólnej. Warszawa, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 207–211.

Kwieciński Z., 2000, Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Toruń, Wydawnictwo Edytor.

Litman M., 1997, Kształcenie umiejętności badania rzeczywistości klasowej jako warunek skutecznej komunikacji. W: A. A.Kotusiewicz, G. Koć-Seniuch, J. Niemiec (red.), Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela. Warszawa, Wydawnictwo Żak, 320–331.

Majewska E., Rutkowska E., Jończy-Adamska M., Wołosiuk A., 2007, Równa szkoła - edukacja wolna od dyskryminacji. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli. Gliwice, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Michalski J., 1995, Warsztat zawodowy nauczyciela. „Nowa Szkoła”, nr 5, Warszawa, 43-45.

Migała P., 1998, Potrzeba wyposażenia nauczyciela w wiedzę i umiejętności terapeutyczne. W: M. Ochmański (red.), Uniwersyteckie kształcenie nauczycieli a psychopedagogiczne czynniki rozwoju ucznia. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 249–254.

Miluska J., 1994, Psychologia płci jako wyzwanie dla edukacji. Zmiana paradygmat i zastosowanie wiedzy. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań–Toruń, Wydawnictwo Edytor, 369–391.

Molesztak A., Tchorzewski A., Wołoszyn W., 1994, W kręgu powinności moralnych nauczyciela. Bydgoszcz, Wydawnictwo WSP.

Musioł A, Gmoch R., 2005, Innowacje pedagogiczne nauczycieli jako wskaźnik ich kompetencji zawodowych. W: R. Gmoch, A. Krasnodębska (red.), Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych. Opole, Wydawnictwo UO, 67–73.

Nikitorowicz J., 1997, Nauczyciel i szkoła w aspekcie edukacji wielokulturowej. W: A. A. Kotusiewicz, G. Koć-Seniuch, J. Niemiec (red.), Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela. Warszawa–Białystok, Wydawnictwo Żak, 197–204.

Nosal C. S., 1994, Kształcenie umysłu – na progu edukacyjnej rewolucji. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań–Toruń, Wydawnictwo Edytor, 292–303.

Nowak-Dziemianowicz M., 2001, Oblicza nauczyciela. Oblicza szkoły. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.

Nowak-Dziemianowicz M., 2005, Wiedza i kompetencje nauczycieli w świetle teorii pedagogicznych. W: R. Gmoch, A. Krasnodębska (red.), Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych. Opole, Wydawnictwo UO, 61–66.

Ogrodzka-Mazur E., 2005, Kompetencje pedagoga pracującego w wielokulturowym środowisku pogranicza a jakość kształcenia w procesie edukacji. W: R. Gmoch, A. Krasnodębska. (red.), Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych. Opole, Wydawnictwo UO, 101–110.

Olbrycht K., 2005, Kształcenie nauczycieli do prowadzenia edukacji kulturalnej. W: R. Gmoch, A. Krasnodębska (red.), Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych. Opole, Wydawnictwo UO, 35–43.

Pankowska D., 2005, Wychowanie a role płciowe. Program edukacyjny. Gdańsk, GWP.

Paris S. G., Ayres L. R., 1997, Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem. Przekł. M. Janowski, M. Micińska, Warszawa, WSiP.

Pielecki A., Kozak-Czyżewska E., 2000, Przygotowanie nauczycieli do pracy w klasach integracyjnych. W: M. Ochmański, T. Sokołowska-Dzioba, A. Pielecki (red.), Edukacja w perspektywie integracji Europy. Warszawa, Wydawnictwo WSP TWP, 336–342.

Prokopiuk W., 1995, Samokształcenie współczesnych nauczycieli. Teorie i praktyka. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze Iustitia.

Rudek J., 2002, Poznawanie ucznia; diagnozowanie wychowania jako konieczna umiejętność nauczyciela. W: K. Ferenz, E. Kozioł (red.), Kompetencje nauczyciela wychowawcy. Zielona Góra, Wydawnictwo UZ, 125–134.

Rutkowiak J., 1995, Edukacyjna świadomość nauczycieli; intelektualizacja pracy nauczycielskiej jako wyzwanie czasu transformacji. W: J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji. Kraków, Wydawnictwo Impuls, 285–389.

Rutkowiak J., 2000, „Laboratorium autorskie” jako formuła tworzenia programu nauczania przez nauczycieli. „Forum Oświatowe”, nr 2(23), Warszawa–Toruń, 33–57.

Schulz R., 1993, Rola nauczyciela-nowatora: analiza pojęcia. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika”, t. XIX, Toruń, 139–150.

Stech K., 2002, Kompetencje zawodowe nauczyciela – spojrzenie na problem. W: K. Ferenz, E. Kozioł (red.), Kompetencje nauczyciela wychowawcy. Zielona Góra, Wydawnictwo UZ, 11–20.

Szkudlarek T., Śliwerski B. (1991), Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków, Wydawnictwo Impuls.

Tyrała P., 1998, Wychowanie i kształcenie do zmiany społecznej – stan i perspektywy. Rzeszów, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE.

Woroniecki Z., 1991, Podstawy wyróżniania zasobu kwalifikacji pedagogicznych. W: T. Wiloch (red.), Warunki pracy nauczycieli. „Studia Pedagogiczne”, t. LIV. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, Wydawnictwo Ossolineum, 31–47.

Żukowska Z., 2000, Współczesny nauczyciel kreatorem zdrowia pozytywnego. Założenia a rzeczywistość. W: Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Problemy pedeutologii na przełomie XX i XXI wieku. Opole, Wydawnictwo UO, 311–323.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.187
Date of publication: 2017-06-07 13:31:18
Date of submission: 2016-05-16 12:22:43


Statistics


Total abstract view - 2642
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 18805

Indicators





Copyright (c) 2017 Dorota Pankowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.