Konstruowanie dwukulturowego środowiska wychowawczego w rodzinach polsko-włoskich

Aneta Wojnarowska

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Problematyka artykułu nawiązuje do edukacyjnych badań nad rodziną i tożsamością, które w ostatnich latach nabierają szczególnego znaczenia w związku ze wzrastającą liczbą dzieci wychowywanych w środowisku zróżnicowanym kulturowo, które uczęszczają do polskich przedszkoli i szkół nie tylko na terenie pogranicza. Celem artykułu jest ukazanie sposobów konstruowania przez rodziny polsko-włoskie mieszkające w Krakowie dwukulturowego środowiska wychowawczego dla wychowywanych w nich dzieci.

Cel badań: Prezentowane wyniki badań zostały uzyskane w ramach projektu badawczego, którego celem była analiza i interpretacja subiektywnych doświadczeń polskich matek wychowujących dzieci w wieku przedszkolnym z partnerami narodowości włoskiej.

Metoda badań: Projekt badawczy osadzono w jakościowej orientacji badawczej, przyjmując jej założenia metodologiczne. Materiał badawczy zbierano w czasie indywidualnych, pogłębionych, częściowo ustrukturyzowanych wywiadów prowadzonych z 10 kobietami.

Wyniki: W wyniku analizy i interpretacji tekstu narracji kobiet zaproponowano wyodrębnienie czterech modeli strategii wychowawczych rodzin polsko-włoskich. Są nimi model strategii wychowawczej rodziny: zaangażowanej kulturowo, kosmopolitycznej (europejskiej), pasywnej/biernej kulturowo, niespełnionych oczekiwań i aspiracji.

Wnioski: Propozycja wyodrębnienia czterech modeli strategii wychowawczych rodzin polsko-włoskich mieszkających w Krakowie wskazuje odmienną (nowatorską) perspektywę w postrzeganiu procesów socjalizacji i enkulturacji w rodzinach mieszanych. Zaproponowane podejście poszerza spektrum możliwości rozumienia procesów zachodzących w rodzinach tworzonych przez osoby dwóch różnych narodowości, których opis można znaleźć w publikacjach innych badaczy (np. J. Nikitorowicz, S. Gaspar).


Słowa kluczowe


rodzina polsko-włoska; wychowanie; dwukulturowość; tożsamość kulturowa; wiek przedszkolny

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bauman, Z. (1994). Dwa szkice o moralności ponowoczesne. Instytut Kultury.

Bauman, Z. (2001). Tożsamość – jaka była, jest, i po co? W A. Jawłowska (Red.), Wokół problemów tożsamości (s. 8-25). Wydawnictwo LTW.

Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. Wydawnictwo Literackie.

Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (2013). Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Crippen, Ch., Brew, L. (2007). Intercultural Parenting and the Transcultural Family: A Literature Review. The Family Journal. 2, 107-115. https://doi.org/10.1177/1066480706297783.

Denzin, N. K., Lincoln, Y. S. (2009). Wprowadzenie. Dziedzina i Praktyka badań jakościowych. W N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (Red.). Metody badań jakościowych. Tom 1 (19-76). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Favell, A. (2008). Eurostars and Eurocities: Free Movement and Mobility in an Integrating Europe. Blackwell. https://doi.org/10.1002/9780470712818.

Favell, A. (2008a). The New Face of East-West Migration in Europe. Jurnal of Ethnick Migration Studies. 34, 701-7016. https://doi.org/10.1080/13691830802105947.

Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gaspar, S. (2008). Towards a definition of European intra-marriages as s new social phenomenon. Pobrane 11, Października 2017 z: https://repositorio.iscte-iul.pt/bitstream/10071/725/1/CIES-WP46_Gaspar_.pdf.

Gaspar, S. (2009) Mixed marriages between European free movers. Pobrane 15, Października 2017 z: https://repositorio.iscte-iul.pt/bitstream/10071/1479/1/CIES-WP65%20_Gaspar.pdf.

Gaspar, S. (2010). Educational patterns among bi-national children. Pobrane 15, Października 2017 z: https://repositorio.iscte-iul.pt/bitstream/10071/1909/1/CIES-WP94Gaspar.pdf.

Gaspar, S., (2011). Family Child-Raising and Educational Strategies Among European Mixed Couples. W Z. Bekerman, T. Geisen (Red.). International handbook of migration, minorities and education: Understanding cultural and social differences of learning (s. 117-134). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-007-1466-3_9.

Gibbs, G. (2011). Analiza danych jakościowych. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Giddens, A. (2012). Nowoczesność i tożsamość. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kubinowski, D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia -Metodyka - Ewaluacja. Wydawnictwo UMCS.

Kvale, S. (2011). Prowadzenie wywiadów. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Miles, M. B., Huberman, A. M. (2000). Analiza danych jakościowych. Trans Humana.

Niedbalski, J. (2013). Odkrywanie CAQDAS. Wybrane bezpłatne programy komputerowe wspomagające analizę danych jakościowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7525-881-3.

Nikitorowicz, J. (1992). Socjalizacja i wychowanie w zróżnicowanych wyznaniowo i etnicznie rodzinach Białostocczyzny. Wydawnictwo UW-Filia w Białymstoku.

Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa. Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.

Nikitorowicz, J. (2007). Edukacja międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Nikitorowicz, J. (2017). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Impuls.

Nowak-Dziemianowicz, M., (2016). Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólnota w procesie poszukiwania tożsamości. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Nowicka, E. (2017). Transnational marriages in Poland: curtular contact and cultural capital in binational families. Studia Migracyjne-Przegląd Polonijny. 4(166), 113-142.

Nowicka, E., Łodziński, S. (Red.). (2006). Kulturowe wymiary imigracji do Polski. Studia socjologiczne. Wydawnictwo ProLog.

Ogrodzka-Mazur, E. (2011). Rodzina i dziecko w otoczeniu wielokulturowym. Relacje międzypokoleniowe i ich rola w przekazie wartości. W T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (Red.). Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy (s. 15-71). Wydawnictwo Adam Marszałek.

Ogrodzka-Mazur, E. (2014). Tożsamość kulturowa dzieci, rodziców

i nauczycieli – między etnicznością a integracją. W E. Ogrodzka-Mazur, U. Klajmon-Lech, A. Różańska (Red.). Tożsamość kulturowa, religijność i edukacja religijna postrzegana z perspektywy społeczności szkół z polskim językiem nauczania w wybranych krajach europejskich (s. 53-98). Wydawnictwo Adam Marszałek.

Paleczny, T. (2008). Socjologia tożsamości. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM.

Pawlus, M., Grzymała-Moszczyńska, H. (2011). Sytuacja dziecka

w wielokulturowej rodzinie - opis na podstawie analizy wybranych przypadków. Pediatria Polska, 5, 498-505.

Pew Research Center. (2017). Intermarriage in the U.S. 50 Years After Loving v. Virginia. Pobrane 18, Maja, 2017 z: https://www.pewsocialtrends.org/2017/05/18/intermarriage-in-the-u-s-50-years-after-loving-v-virginia/.

Pędziwiatr K., Stonawski M., Brzozowski J. (2019). Imigranci w Krakowie w świetle danych rejestrowych. Pobrane 10, Września, 2020 z: https://owim.uek.krakow.pl/wp-content/uploads/user-files/reports/Raport%20demograficzny.pdf.

Recchi, E., Favell, A. (2009). Pioneers of European integration – citizenship and mobility within the UE. Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781849802314.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Sajdera, J. (2017). Pułapki w konstruowaniu problemów badawczych

z perspektywy doświadczeń badacza edukacji. Parezja, 2(8), 117-126.

Schütz, A. (2006). Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania. W A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski.(Red.). Współczesne teorie socjologiczne. (s. 867-893). Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Slany, K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego

w ponowoczesnym świecie. Nomos.

Slany, K., Strzemecka, S. (2016). Kapitał rodzinny i rodzinność

w przestrzeni transnarodowej. Na przykładzie badań polskich rodzin

w Norwegii. Studia Migracyjne– Przegląd Polonijny, 3(161), 255-282.

Slany, K., Ślusarczyk, M., Krzyżowski, Ł. (2014). Wpływ współczesnych migracji Polaków na przemiany więzi społecznych, relacje w rodzinie i relacje międzygeneracyjne. Pobrane 10, Lipca, 2023 z: https://kbnm.pan.pl/images/pdf/Krystyna_Slany_ekspertyza.pdf.

Slany, K., Ślusarczyk, M., Pustułka, P. (2017). Polskie rodziny transnarodowe: dzieci, rodzice, instytucje i więzi z krajem. Pobrane 10, Lipca, 2023 z: https://kbnm.pan.pl/images/Ekspertyza_KBnM_Polskie_rodziny_transnarodowe.pdf.

Ślusarczyk, M. (2014). Migracje rodziców, migracje dzieci – wyzwania dla instytucji opiekuńczych, pomocowych oraz edukacyjnych. Zeszyty Pracy Socjalnej. 19, 75-89.

Urbaniak-Zając, D., Piekarski, J. (Red.). (2003). Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Studia i materiały. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Vanzi, A. (2018). La nova comunità italiana in Polonia. Pobrano 19, Lutego, 2018 z : http://www.gazzettaitalia.pl/pl/la-nuova-comunita-italiana-in-polonia/.

Witkowski, L. (2007). Edukacja i humanistyka. Nowe (kon)teksty dla nowoczesnych nauczycieli. Instytut Badań Edukacyjnych.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.3.187-200
Data publikacji: 2023-11-30 15:08:38
Data złożenia artykułu: 2023-07-14 17:55:34


Statystyki


Widoczność abstraktów - 430
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 200

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2023 Aneta Wojnarowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.