Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Klimat społeczny klasy w kontekście diagnozy potrzeb uczniów w zakresie profilaktyki szkolnej
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Artykuł prezentuje wyniki badań diagnostycznych obejmujących potrzeby uczniów klas czwartych krakowskich szkół podstawowych w zakresie profilaktyki szkolnej. Prowadzenie w szkołach i placówkach oświatowych działań profilaktycznych jest obowiązkiem ustawowym, a ich uwarunkowania obejmują przyjętą koncepcję profilaktyki, procedury szkolne, uwarunkowania prawne i lokalny system profilaktyki, a także istniejący w klasie szkolnej klimat społeczny. Badanie mocnych i słabych stron klimatu społecznego klasy jest istotnym elementem diagnozy klasy, stanowiącej niezbędny, określony prawem warunek zaprojektowania, realizacji i ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły i placówki oświatowej.
Cel badań: Celem badań była diagnoza klimatu społecznego klasy nakierowana na sformułowanie wytycznych i zaleceń do prowadzenia programu wychowawczo-profilaktycznego w klasie szkolnej.
Metoda badań: Metodą badawczą była analiza wytworów osób badanych przy wykorzystaniu techniki diagnostycznej „Narysuj i Napisz” B. Woynarowskiej i M. Woynarowskiej-Sołdan.
Wyniki: Wyniki badań obejmują najczęściej wskazywane przez uczniów mocne i słabe strony klimatu społecznego, co pozwala na identyfikację priorytetowych problemów klasy, które mogą stanowić czynniki ryzyka wystąpienia zachowań ryzykownych i czynników chroniących, co pozwala na zaprojektowanie adekwatnych działań profilaktycznych.
Wnioski: Wnioski z badań wskazują, że mocne strony klimatu społecznego klasy identyfikowane i wskazywane przez uczniów to elementy środowiska klasy/szkoły, najczęściej przedmioty materialne, dobrze kojarzące się uczniom z zabawami w klasie, spędzaniem czasu i zabawą, natomiast rzadziej uczniowie wskazywali na relacje z kolegami i nauczycielami. Wśród słabych stron uczniowie najczęściej wymieniali negatywnie oceniane zachowania uczniów podczas przerw i podczas lekcji. Priorytetowym problemem we wszystkich badanych klasach były zachowania agresywne uczniów, w formach werbalnych i fizycznych, wynikające z niskich umiejętności komunikacyjnych i nieznajomości zasad zachowania i współpracy w grupie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Borkowska-Żebrowska, M., Czaczuń, K., Kusztal, J., Piasecka, M., Turczyk, M. (2020). Bezpieczny uczeń w Krakowie. Analiza zasobów środowiskowych w zakresie profilaktyki w szkole. Impuls.
Brolin Låftman, S., Modin, B., Olsson G., Sundqvist, K., Svensson, J., Wennberg, P. (2020). School Ethos and Adolescent Gambling: A Multilevel Study of Upper Secondary Schools in Stockholm. BMC Public Health, 20, 1–10. https://doi.org/10.1186/s12889-020-8230-y
Gaś, Z. (2004). Identyfikacja uwarunkowań wyjściowych profilaktyki w szkole. In Z. Gaś (Ed.), Badanie zapotrzebowania na profilaktykę w szkole. Podręcznik dla szkolnych liderów profilaktyki (p. 17). Fundacja „Masz Szansę”.
Kusztal, J. (2021). Prawne podstawy profilaktyki uzależnienia od hazardu w Polsce. In J. Kusztal, M. Piasecka, A. Nastazjak (Eds.), Profilaktyka uzależnienia od hazardu oparta na dowodach naukowych (pp. 55–118). Wyd. UJ.
Moss, R.H. (1975). Evaluating Correctional and Community Settings. John Wiley & Sons.
Nastazjak, A. (2021). Skuteczna profilaktyka uzależnienia od hazardu w ujęciu rowojowym. In J. Kusztal, M. Piasecka, A. Nastazjak (Eds.), Profilaktyka uzależnienia od
hazardu oparta na dowodach naukowych (pp. 143–157). Wyd. UJ.
Okulicz-Kozaryn, K. (2013). Klimat i kultura szkoły a zachowania problemowe uczniów. Studia Edukacyjne, 29, 81–100.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii, Załącznik do Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2020, poz. 1449).
Skuza, A., Pierścińska-Maruszewska, A. (2014). Klimat społeczny szkoły jako jeden z czynników chroniących – wzmacniających oddziaływania profilaktyczne (w kontekście koncepcji resilience). Resocjalizacja Polska, 6, 89–100.
Surzykiewicz, J. (2000). Agresja i przemoc w szkole. CMPP.
United Nations Office on Drugs and Crime and the World Health Organization. (2018). International Standards on Drug Use Prevention.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r., Prawo oświatowe, t.j. (Act of 14 December 2016, Education Law), Journal of Laws of 2021, item 1082, 2023, item 185, Art. 26 (1) to (4).
Woynarowska, B., Woynarowska-Sołdan, M. (Eds.). (2019). Szkoła promująca zdrowie. Podręcznik dla szkół i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowia. Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Woynarowska-Sołdan, M. (2007). Klimat społeczny szkoły – koncepcje i czynniki warunkujące. Remedium, 4, 22–23.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.2.23-46
Data publikacji: 2023-08-28 15:04:39
Data złożenia artykułu: 2023-05-22 12:14:38
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2023 Justyna Joanna Kusztal, Małgorzata Piasecka, Katarzyna Czaczuń
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.