Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Wiedza wyciszana i jej status w strukturze środowisk wychowawczych - wybrane perspektywy teoretyczne
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Przedmiotem analizy są społeczno-kulturowe praktyki wyciszania treści oraz status wiedzy niechcianej w strukturze programów edukacyjnych. Paradygmatycznie analiza jest ulokowana w nurcie nowej socjologii edukacji. W strukturze artykułu wyodrębniono trzy części: pierwsza dotyczy praktyk wyciszania dyskredytowanych komponentów wiedzy wspólnej, przedmiotem drugiej jest wyciszanie treści dotyczących zdarzeń o charakterze traumy społeczno-kulturowej, trzecia odnosi się do ulokowania treści w matrycach władzy.
Cel badań: Celem analiz jest wyeksponowanie głównych kierunków teoretycznych oraz sieci pojęć charakterystycznych dla studiów nad wiedzą wyciszaną, a także wskazanie perspektyw ich zastosowania w identyfikowaniu tego typu obszarów w programach edukacyjnych.
Stan wiedzy: Studia nad wyciszaniem wiedzy są ulokowane w strukturze nowej socjologii edukacji i wiążą się z badaniem różnic w dostępie do instytucji edukacyjnych oraz szans odniesienia sukcesu edukacyjnego dzieci o różnych cechach tożsamościowych (głównie związanych z etnicznością, płcią oraz ulokowaniem stratyfikacyjnym). Ponadto w nowej socjologii edukacji zostały zapoczątkowane badania dotyczące atrybutów treści transmitowanych w szkole w ramach programu jawnego i ukrytego. Dotychczas prowadzone badania dotyczą dyskursywnych praktyk edukacyjnych sprzyjających aktywności uczniów bądź ograniczających ją, rodzaju treści traktowanych jako adekwatne do porządku szkolnego oraz tożsamości, którym w przestrzeni szkoły przyznane jest prawo do ekspresji. Są to kwestie, które korespondują z problematyką socjologii wiedzy, pamięci zbiorowej oraz doświadczenia traumy społeczno-kulturowej i jej konsekwencji.
Podsumowanie: W studiach nad wyciszaniem wiedzy pomocne jest wykorzystanie matryc teoretycznych i sieci pojęć charakterystycznych dla studiów nad pamięcią kolektywną, oporem, traumą społeczno-kulturową. Wskazane komponenty teorii sprzyjają identyfikowaniu praktyk wyciszania treści i tożsamości oraz rozumieniu uwarunkowań podejmowania tego typu strategii.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Alexander, J. (2012). Trauma. A Social Theory. Cambridge, Polity.
Bernstein, B. (1990). Odtwarzanie kultury. Tłum. A. Piotrowski. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bourdieu, P., Passeron, J.-C. (2006). Reprodukcja: Elementy teorii systemu nauczania. Tłum. E. Neymann. PWN.
Castagno, A.E. (2008). „I Don’t Want to Hear That!”: Legitimating Whiteness through Silence in Schools. Anthropology and Education Quarterly, 39(3), 314–333. https://doi.org/10.1111/j.1548-1492.2008.00024.x
Datzberger, S., Donovan, O. (2020). Silencing the Past in Ugandan Schools. The Role of Education in Reconciliation Process. Peacebuilding, 8(1), 118–134. https://doi.org/10.1080/21647259.2018.1517963
Foucault, M. (1980). Power/Knowledge. Selected Interviews ond Other Writings 1972–1977. Pantheon Books.
Fine, M. (1987). Silencing in Public Schools. Language Arts, 64(2), 157–174. http://www.jstor.org/stable/41961589
Giroux, H. (2001). Theory and Resistance in Education. Towards a Pedagogy for the Opposition. Bergin & Garvey.
Halbwachs, M. (2008). Społeczne ramy pamięci. Tłum. M. Król. PWN.
Laplanche, J., Pontalis, J.-B. (1996). Słownik psychoanalizy. Tłum. E.
Modzelewska, E. Wojciechowska. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
McLaren, P.L. (1985). The Ritual Dimensions of Resistance: Clowning and Symbolic Inversion. The Journal of Education, 167(2), 84–97. http://www.jstor.org/stable/42742094
Misztal, B.A. (2003). Theories of Social Remembering. Open University Press.
Murray, A.J., Durrheim, K. (2019). Introduction: A Turn to Silence. W A.J. Murray, K. Durrheim (Red.), Qualitative Studies of Silence. The Unsaid as Social Action (s. 1–20). Cambridge University Press.
Parsons, T. (1969). Struktura społeczna a osobowość. Tłum. M. Tabin. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Quiroz, P.A. (2001). The Silencing of Latino Student “Voice”: Puerto Rican and Mexican Narratives in Eighth Grade and High School. Anthropology & Education Quarterly, 32(3), 326–349. http://www.jstor.org/stable/3195991
Shinko, R.E. (2004). Discourses of Denial: Silencing the Palestinians, Deligitimizing Their Claims. Journal of International Affairs, 58(1), 47–72. http://www.jstor.org/stable/24357935
Siegień, P. (2021). Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu. Czarne.
Stein, A. (2009). „As Far As They Knew I Came From France”: Stigma, Passing, and not Speaking about the Holocaust. Symbolic Interaction, 32(1), 44–60. https://doi.org/10.1525/si.2009.32.1.44
Sue, Ch.A. (2015). Hegemony and Silence: Confronting State-Sponsored Silences in the Field. Journal of Contemporary Ethnography, 44(1), 113–140. https://doi.org/10.1177%2F0891241614540211
Thiesmeyer, L. (2003). Introduction. Silencing in Discourse. W L. Thisesmeyer (Red.), Discource and Silencing (s. 1–33). John Benjamin Publishing Company.
Vinitzky-Seroussi, V., Teeger, C. (2010). Unpacking the Unspoken: Silence in Collective Memory and Forgetting. Social Forces, 88(3), 1103–1122. http://www.jstor.org/stable/40645884
Vinitzky-Seroussi, V. (2009). Yitzhak Rabin’s Assassination and the Dillemmas of Commemoration. SUNY Press.
Williams, T. (2021). Remembering and silencing complexity in post-genocide memorialisation: Cambodia’s Tuol Sleng Genocide Museum. Memory Studies 2021, 1–17. https://doi.org/10.1177/17506980211037288
Wotherspoon, T. (2004). The Sociology of Education in Canada. Oxford University Press.
Zerubavel, E. (2006). The Elephant in the Room. Silence and Denial in Everyday Life. Oxford University Press.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2022.41.1.7-21
Data publikacji: 2022-04-19 10:31:28
Data złożenia artykułu: 2021-12-29 23:59:34
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2022 Ewa Stanisława Bielska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.