Stanowisko G.W.F. Hegla wobec teoriopoznawczego dualizmu w Pewności zmysłowej

Michał Bochen

Streszczenie w języku polskim


Artykuł stanowi interpretację rozdziału Pewność zmysłowa, czyli To Oto i Mniemanie z Fenomenologii ducha G.W.F. Hegla. Celem jest wykazanie, że według Hegla, nawet na poziomie wiedzy o zmysłowych indywiduach, dualizm w relacji podmiotu i przedmiotu jest problematyczny i nieuzasadniony. Takie odczytanie jest, w moim przekonaniu, zgodne z metafilozoficznymi intencjami stojącymi za całością Fenomenologii ducha. Nie ogranicza się ono do demonstracji niemożliwości niepojęciowej wiedzy empirycznej, lecz odnosi się przede wszystkim do natury relacji poznawczej na najbardziej podstawowym poziomie poznania. Hegel pokazuje, że każdy problem, który napotyka pewność zmysłowa, może być rozwiązany poprzez właściwe przeformułowanie relacji podmiotu i przedmiotu. We wnioskach stwierdza, że jakościowa różnica między podmiotem i przedmiotem jest bezpodstawna, i co za tym idzie, nie ma powodu, aby akceptować mniemania o realnych i całkowicie zewnętrznych zmysłowych przedmiotach. W rezultacie, odrzuca naiwny realizm oraz ograniczenia kantowskiego fenomenalizmu.


Słowa kluczowe


Fenomenologia ducha; Hegel; relacja podmiot-przedmiot; naiwny realizm; fenomenalizm

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bernstein, Richard J. Praxis and Action. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1999.

deVries, Willem A. „Sense-certainty and the „this-such”.” W: Hegel’s Phenomenology of Spirit. A Critical Guide, red. Dean Moyar i Michael Quante. Cambridge: Cambridge University Press, 2008: 63–75.

Dorrien, Gary J. „In the Spirit of Hegel: Post-Kantian Subjectivity, the Phenomenology Of Spirit, and Absolute Idealism.” American Journal of Theology & Philosophy 33, nr 3 (2012): 200–223.

Harris, Henry S. Hegel’s Ladder. I: The Pilgrimage of Reason. Indianapolis: Hackett Publishing Company, Inc., 1997.

Hegel, Georg W. F. Fenomenologia ducha, T. 1.Tłum. Adam Landman. Warszawa: PWN, 1963.

Hegel, Georg W. F. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław F. Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2010.

Hegel, Georg W. F. „O różnicy między systemami filozoficznymi Fichtego i Schellinga.” W: Między Kantem a Goethem: eseje o wczesnej filozofii Hegla, red. Jerzy Krakowski, 97–131. Wrocław: Wydawnictwo UW, 1994.

McDowell, John. „Hegel and the Myth of the Given.” W: Das Interesse des Denkens. Hegel aus heutiger Sicht, red. Wolfgang Welsh i Klaus Vieweg, 75–88. München: Wilhelm Fink Verlag, 2007.

Rockmore, Tom. Hegel, Idealism and Analytic Philosophy. New Haven, London: Yale University Press, 2005.

Rorty, Richard. „Some American Uses of Hegel.” W: Das Interesse des Denkens. Hegel aus heutiger Sicht, red. Wolfgang Welsh i Klaus Vieweg, 33–46. München: Wilhelm Fink Verlag, 2007.

Selivanov, Yury. „The «Myth of the Given»: The Hegelian Meditations of Wilfrid Sellars.” The Journal of Speculative Philosophy 26, no 4 (2012): 677–692.

Sellars, Wilfrid. „Empiricism and the Philosophy of Mind.” W: Knowledge, Mind and the Given, red. Willem A. deVries i Timm Triplett. Indianapolis: Hackett Publishing Company, Inc., 2000: 205–276.

Stovall, Preston. „Hegel’s Realism: The Implicit Metaphysics of Self-Knowledge.” The Review of Metaphysics 61, nr 1 (2007): 81–117.

Westphal, Kenneth R. „Hegel’s Internal Critique of Naïve Realism.” Journal of Philosophical Research 25 (2000): 173–229.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.26.95-117
Data publikacji: 2019-01-22 00:30:39
Data złożenia artykułu: 2018-04-14 19:48:49


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1596
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Michał Bochen

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl