Administracyjne kary pieniężne za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych jako instrument zwalczania kryzysu gospodarczego

Anna Nowakowska

Streszczenie w języku polskim


Nasilające się zjawisko nieterminowego regulowania należności, a także stosowania w umowach wydłużonych terminów zapłaty skłoniło ustawodawcę do poszukiwania bardziej radykalnych rozwiązań niż uregulowane w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych prywatnoprawne instrumenty mające na celu ograniczenie zatorów płatniczych. Od 2020 r. cel ten ma być realizowany za pomocą administracyjnych kar pieniężnych za nadmierne opóźnienia w spełnianiu świadczeń pieniężnych, wymierzanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Upływ 3,5 roku od momentu wejścia w życie nowelizacji ustawy umożliwia ocenę funkcjonowania nowej regulacji. Celem artykułu było ustalenie, czy prawna regulacja administracyjnych kar pieniężnych jest skuteczna, tj. czy wpłynęła na ograniczenie zatorów płatniczych, a tym samym czy może być uznana za jedną ze skutecznych metod zwalczania kryzysu gospodarczego. Wyjaśnienie problemu badawczego nastąpiło w oparciu o analizę danych statystycznych dotyczących terminowości wykonywania zobowiązań pieniężnych przez przedsiębiorców, analizę dotychczas wydanych decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz informacji pozyskanych od przedsiębiorców. Badania te pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, że opisywana regulacja nie przyczyniła się do ograniczenia zatorów płatniczych, ale można się spodziewać poprawy tej sytuacji, gdy postępowania przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będą mogły być prowadzone na podstawie przepisów znowelizowanych w 2022 r. Nie wydaje się natomiast możliwe, by administracyjne kary pieniężne za nadmierne opóźnienia w spełnianiu świadczeń pieniężnych stanowiły skuteczne narzędzie zwalczania kryzysu gospodarczego.


Słowa kluczowe


zatory płatnicze; administracyjne kary pieniężne; terminy zapłaty; transakcje handlowe

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Bernatt M., Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji, Warszawa 2011.

Biskup K., Nowe uprawnienia UOKiK wprowadzone przez ustawę o zatorach płatniczych, [w:] Zatory płatnicze w działalności gospodarczej, red. M. Sieradzka, Warszawa 2021.

Dolniak P., Przeciwdziałanie nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, Warszawa 2021.

Etel M., Postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020, nr 12, DOI: https://doi.org/10.33226/0137-5490.2020.12.2.

Kisilowska H., Zieliński G., Administracyjne kary pieniężne – funkcja prewencyjna i represyjna, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne” 2020, nr 43, DOI: https://doi.org/10.32041/PWD.4309.

Liput J., Zatory płatnicze z perspektywy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, [w:] Ograniczanie zatorów płatniczych. Praktyczny przewodnik, red. J. Liput, Warszawa 2020.

Masiukiewicz P., Zatory płatnicze w gospodarce, Warszawa 2018.

Menszig-Wiese K., Pyka B., Toroń M., Komentarz do art. 13a, [w:] Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. K. Menszig-Wiese, Legalis 2022.

Mlostoń-Olszewska A., Wolność od samooskarżania w postępowaniach w sprawach praktyk ograniczających konkurencję w świetle standardów ochrony praw podstawowych, Warszawa 2022.

Nita B., Konstytucyjne zakorzenienie zasady nemo tenetur se ipsum accusare, [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.

Nowicki D.K., Peszkowski S., Kilka uwag o szczególnym charakterze administracyjnych kar pieniężnych, [w:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. M. Błachucki, Warszawa 2015.

O’Neill T., Przeciwdziałanie zatorom płatniczym przez Prezesa UOKiK – analiza działalności organu po wejściu w życie ustawy z 19.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2023, nr 1.

Pyka B., Toroń M., Menszig-Wiese K., Komentarz do art. 13a, [w:] Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. K. Menszig-Wiese, Legalis 2023.

Stawicki A., Prawa przedsiębiorców jako warunek skutecznego egzekwowania przepisów prawa konkurencji – rozważania wokół implementacji dyrektywy ECN+, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2021, nr 3(10), DOI: https://doi.org/10.7172/2299-5749.IKAR.3.10.4.

ŹRÓDŁA INTERNETOWE

Biuletyn Informacji Publicznej Ministerstwa Rozwoju i Technologii, https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/sprawozdania-o-stosowanych-terminach-zaplaty (dostęp: 20.09.2023).

Intrum, European Payment Report, 2020–2023, https://www.intrum.com/publications/publications-archive (dostęp: 20.09.2023).

MISCELLANEOUS

Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, Sejm RP VIII kadencji, Druk sejmowy nr 3475.

Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych, Sejm RP IX kadencji, Druk sejmowy nr 2620.

AKTY PRAWNE

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992, nr 21, poz. 86, ze zm.).

Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. 2013, poz. 403, ze zm.).

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. 2019, poz. 1649).

Ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych (Dz.U. 2022, poz. 2414).

ORZECZNICTWO

Wyrok TK z dnia 30 stycznia 2001 r., K 17/0.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2023.70.2.133-149
Data publikacji: 2024-01-10 16:43:27
Data złożenia artykułu: 2023-10-31 12:30:35


Statystyki


Widoczność abstraktów - 373
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 209

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Anna Nowakowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.