Wyślij tekst przez e-mail 
Posiedzenia zdalne w sprawach cywilnych jako odpowiedź na sytuację kryzysową wywołaną przez COVID-19
Streszczenie w języku polskim
Sytuacja kryzysowa wywołana pandemią spowodowaną przez koronawirusa SARS-CoV-2 wpłynęła na sposób procedowania w sprawach cywilnych w zakresie organizacji rozpraw i posiedzeń jawnych. Niewątpliwie możliwość przeprowadzania posiedzeń zdalnych, wprowadzona ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, stanowiła swoiste novum względem dotychczas obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Głównym zamierzeniem badawczym artykułu była ocena wpływu regulacji wywołanej sytuacją kryzysową na aktualne brzmienie przepisów procedury cywilnej. Po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 7 lipca 2023 r. doszło do swoistej implementacji przepisów ustawy covidowej w omawianym zakresie do Kodeksu postępowania cywilnego. W artykule skoncentrowano się na ocenie wpływu procedowania w sprawach cywilnych z zastosowaniem rozpraw zdalnych na realizację zasad rzetelnego procesu, w szczególności zasady jawności postępowania. Wskazane zostały także zagrożenia związane z wykorzystaniem rozpraw zdalnych, jakie pojawiły się w praktyce, i sposoby ich uniknięcia.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Flaga-Gieruszyńska K., Osowy P. (red.), System Postępowania Cywilnego, t. 3A: Postępowanie przed sądem pierwszej instancji w procesie cywilnym. Podmioty postępowania, Warszawa 2024.
Florczak-Wątor M., Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa, „Państwo i Prawo” 2020, z. 12.
Gołaczyński J., Zalesińska A., Nowe technologie w sądach na przykładzie wideokonferencji i składania pism procesowych i doręczeń elektronicznych w dobie pandemii COVID-19, „Monitor Prawniczy” 2020, nr 12.
Grzegorczyk P., Weitz K., Komentarz do art. 45, [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Kościółek A., Jawność posiedzeń sądowych w postępowaniu cywilnym w dobie pandemii COVID-19, „Przegląd Sądowy” 2021, nr 5.
Kościółek A., Zasada jawności w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 2018.
Litowski J., Zakres zmian art. 15zzs1 ustawy z 2.3.2020 r. – uwagi na tle stanu prawnego obowiązującego od 3.7.2021 r., „Monitor Prawniczy” 2020, nr 2.
Łuczak-Noworolnik L., Żebrowska A., Przeprowadzenie rozprawy i postępowania dowodowego drogą elektroniczną – założenia, cele, przyjęte rozwiązania, „Polski Proces Cywilny” 2018, nr 3 (dodatek specjalny).
Miszewski W., Jawność w procesie cywilnym w związku z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, „Nowe Prawo Cywilne” 1933, nr 1.
Świder M., Posiedzenia zdalne w trybie art. 15zzs1 KoronawirusU w kontekście prawa do rzetelnego procesu, „Monitor Prawniczy” 2022, nr 19.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
CEELII Institute, https://ceeliinstitute.org (dostęp: 4.11.2023).
CEELII Institute, Practical Guidelines for Remote Judging, https://ceeliinstitute.org/resource/practical-guidelines-for-remote-judging (dostęp: 4.11.2023).
Sejm RP, Uzasadnienie autopoprawki do rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, druk sejmowy nr 344A, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/ECD8B1ED5A174A1FC125855800592FA9/%24File/344-A.pdf (dostęp: 4.11.2023).
Sejm RP, Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 3216, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/E437C668E9708454C12589AA0072F440/%24File/3216.pdf (dostęp: 4.11.2023).
AKTY PRAWNE
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. 1993, nr 61, poz. 284).
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977, nr 38, poz. 167).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych (Dz.U. 2000, nr 112, poz. 1183).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego radców prawnych biorących udział w rozprawach sądowych (Dz.U. 2000, nr 112, poz. 1184).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 8.11.2022, poz. 2514).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2022, poz. 1027).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2023, poz. 1118).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 566).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 1805, ze zm.).
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. 2001, nr 98, poz. 1070, ze zm.; t.j. Dz.U. 2023, poz. 217).
Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1311).
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020, poz. 374, ze zm.).
Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. 2020, poz. 875).
Ustawa z dnia 8 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021, poz. 1090).
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023, poz.1860).
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z dnia 19 maja 1998 r., U 5/97, OTK 1998, nr 4, poz. 46.
Wyrok TK z dnia 11 czerwca 2002 r., SK 5/02, OTK-A 2002, nr 4, poz. 41.
Wyrok TK z dnia 24 października 2007 r., SK 7/06, OTK-A 2007, nr 9, poz. 10.
Wyrok TK z dnia 27 maja 2008 r., SK 57/06, OTK-A 2008, nr 4, poz. 63.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.2.91-108
Data publikacji: 2024-10-04 19:21:12
Data złożenia artykułu: 2023-11-13 18:19:01
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Ewa Posłowska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.