Fiction of Fear, Fictions of Hope – Transformations of Selected Categories of Catastrophic and Post-Apocalyptic Fictions at the Turn of the 20th and 21st Centuries

Karolina Wierel

Abstract


The motifs of catastrophe, end and apocalypse constitute the main construction points of this analysis and direct research attention to their use in fantastic works, with particular emphasis on its literary relationship with the works of the late 20th century and the beginning of the 21st century. To illustrate the changes that these motifs undergo, I will refer to concepts such as: fantasy, post-apocalyptic fantasy, catastrophism, cosy catastrophe, speculative fiction, or dark ecology and their literary and film accomplishments. The main way of thinking of the dissertation is to take into account the differences between catastrophic and post-apocalyptic creativity and to indicate the implications between these styles and their textual narratives. After the analysis and interpretation of the collected material, it can be noticed that the conventions characteristic of the turn of the 20th and 21st century, being an example of "blurred species" within science fiction, refer to the plot of the current discourses in the field of the new humanities, affirmative humanities or humanities involved in fundamental issues for the humanities themselves, such as human, life, humanity, non-human.


Keywords


fantastic fiction; post-apocalyptic fiction; catastrophism; cosy catastrophe; new humanistic

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


BIBLIOGRAFIA PODMIOTOWA

Atwood, M. (2004). Oryks i Derkacz. Przeł. Małgorzata Hesko-Kołodzińska. Poznań: Zysk i S-ka.

Atwood, M. (2010). Rok Potopu. Przeł. Marcin Michalski. Kraków: Znak.

Atwood, M. (2017). MaddAddam. Przeł. T. Wilusz. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Butler, O.E. (2000). Przypowieść o siewcy. Przeł. J. Chełmniak. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Butler, O.E. (2003). Przypowieść o talentach. Przeł. J. Chełminiak. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Cixin, L. (2017a). Ciemny las. Przeł. A. Jankowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Cixin, L. (2017b). Problem trzech ciał. Przeł. A. Jankowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Cixin, L. (2018). Koniec śmierci. Przeł. A. Jankowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Christopher, J.S. (1992). Śmierć trawy. Przeł. D. Górska. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.

Dick, P.K. (1995). Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? Przeł. S. Kędzierski. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Faber, M. (2005). Pod skórą. Przeł. M. Świerkocki. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Faber, M. (2015). Księga dziwnych nowych rzeczy. Przeł. T. Kłoszewski. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Glukhovsky, D. (2010). Metro 2033. Przeł. P. Podmiotko. Kraków: Wydawnictwo Insignis.

Glukhovsky, D. (2010). Metro 2034. Przeł. P. Podmiotko. Kraków: Wydawnictwo Insignis.

Glukhovsky, D. (2015). Metro 2035. Przeł. P. Podmiotko. Kraków: Wydawnictwo Insignis.

Huxley, A. (1932). Brave New World. Londyn: Chatto & Windus.

Ishiguro, K. (2007). Nie opuszczaj mnie. Przeł. A. Szulc. Warszawa: Wydawnictwo Albatros.

Ishiguro, K. (2017). Pogrzebany olbrzym. Przeł. A. Szulc. Warszawa: Wydawnictwo Albatros.

Jemisin, N.K. (2015). Piąta pora roku (audiobook). Przeł. J. Małecki. Czyt. M. Więckowski. Kraków: Wydawnictwo SQN. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=_cyWgfHIg2c (dostęp: 31.10.2018).

Jemisin, N.K. (2016). Wrota obelisków. Przeł. J. Małecki. Kraków: Wydawnictwo SQN. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=zL6gnJil34Y (dostęp: 31.10.2018).

Jemisin, N.K. (2017). Kamienne niebo. Przeł. J. Małecki. Kraków: Wydawnictwo SQN.

McCarthy, C. (2008). Droga, wyd. II . Przeł. R. Sudół. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Shelley, M. (1826). The Last Man. Londyn: Henry Kolbum.

Shelley, M. (2013). Frankenstein albo Nowy Prometeusz. Przeł. M. Płaza. Czerwonak: Wydawnictwo Vesper.

Tołstoj, T. (2004). Kyś. Przeł. J. Czech. Kraków: Znak.

BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTOWA

Agamben, G. (2008). Wspólnota która nadchodzi. Przeł. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Aldis, B. (1973). Billion Year of Spree: The True History of Science Fiction. Nowy Jork: Doubleday.

Böhme, G. (1998). Antropologia filozoficzna: ujęcie pragmatyczne. Przeł. P. Domański. Warszawa: Wydawnictwo IFI S PAN.

Braidotti, R. (2013). The Posthuman. Nowy Jork: Polity Press.

Czapliński, P. (2017). Sploty. Teksty Drugie, 1, s. 9–17.

Domańska, E. (2017). Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej. Teksty Drugie, 1, s. 41–59.

Frelik, P. (2017). Kultury wizualne science fiction. Kraków: Universitas.

Girard, R. (2018). Apokalipsa tu i teraz. Przeł. C. Zalewski. Kraków: Wydawnictwo W.A.M.

Geertz, C. (1990). O gatunkach zmąconych: nowe konfiguracje myśli społecznej. Przeł. Z. Łapiński. Teksty Drugie, 2, s. 113–130.

Heffernan, T. (2008). Post-Apocalyptic Culture: Modernism, Postmodernism and the Twentieth-Century Novel. Toronto–Buffalo–Londyn: University of Toronto Press.

Hölderlin, F. (2014). Patmos. W: F. Hölderlin, Poezje zebrane. Przeł. A. Lam. Pułtusk: Wydawnictwo Typografia.

Latour, B. (2009). Polityka natury: nauki wkraczające do demokracji. Przeł. A. Czarnecka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Latour, B. (2011). Nigdy nie byliśmy nowocześni. Przeł. M. Gdula. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Morton, T. (2013). Hiperobjects. Philosophy and Ecology After the End of the World. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.

Morton, T. (2016). Dark Ecology: For a Logic of Future Coexistence. Nowy Jork: Columbia University Press.

Nietzsche, F. (2012). Narodziny tragedii. Przeł. P. Pieniążek. Łódź: Wydawnictwo Oficyna.

Nurek, G. (2016). Festiwal Conrada 2016. Michel Faber, autor książki Pod skórą, słucha Czesława Miłosza i SBB. Gazeta Wyborcza, 26 października. Pobrano z: http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,20893307,michel-faber-slucha-niemena-i-sbb.html (dostęp: 29.10.2018).

Nycz, R. (2017). Nowa humanistyka w Polsce. Teksty Drugie, 1, s. 18–40.

Ortega y Gasset, J. (2008). Bunt mas. Przeł. P. Mikiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.

Oziewicz, M. (2017). Speculative Fiction. W: Oxford Research Encyclopedias. Pobrano z: http://literature.oxfordre.com/view/10.1093/acrefore/9780190201098.001.0001/acrefore-

-e-78 (dostęp: 29.10.2018). DOI:10.1093/acrefore/9780190201098.013.78.

Spengler, O. (2001). Zmierzch Zachodu: zarys morfologii historii uniwersalnej. Przeł. J. Marzęcki. Kraków: Wydawnictwo KR.

Szatrawski, K.D. (2013). Tożsamość rozproszona i społeczna opresja w warunkach wyczerpującej się kultury. W: E. Starzyńska, A. Kucner, P. Wasyluk (red.), Pesymizm, sceptycyzm, nihilizm, dekadentyzm – kultura wyczerpania? (s. 111–122). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Wojnowski, K. (2016). Pożyteczne katastrofy. Kraków: Universitas.

Rosińska-Kozuba, N. (2013). Kultura Zachodu jako kultura wyczerpania rozumu. Emila Ciorana pesymistyczna wizja kultury zachodniej. W: E. Starzyńska, A. Kucner, P. Wasyluk (red.), Pesymizm, sceptycyzm, nihilizm, dekadentyzm – kultura wyczerpania? (s. 153–166). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2018.36.2.107-120
Date of publication: 2019-01-18 08:01:22
Date of submission: 2018-11-01 06:20:08


Statistics


Total abstract view - 1538
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 607

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2019 Karolina Wierel

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.