The literature and mysticism. Contribution to the study of Juliusz Słowacki’s poetic imagination

Paweł Matejek

Abstract


The topic of the article is the poetical reaction of Juliusz Słowacki to the crisis of culture in the early 40s of the 19th century. Epiphanic awareness of the theological dimension of the space has beenconfronted with conviction about the disintegration of language, which has lost the ability to give the appearance of reality. Słowacki expressed confidence that the source of his mystical vision of the universe is ideal perception. Therefore, description of the mystical worldview requires the new concept art, the project of original model of the poetic language with the symbolic imagination in the foreground. Interpretation of the “Genesis” philosophy cannot be based on human experience – cannot be expressed in adequate and direct performances. In the discussed issue, discursive language is not suitable, because of the loosening of categories traditionally used to describe reality. Thus, Słowacki was forced to use ambiguous signs, which would allow one to understand the sense of revelation.


Keywords


: Juliusz Słowacki, genesic philosophy, symbol, mysticism, imagination

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bremond H., Poeta i mistyk, [w:] Antologia współczesnej estetyki francuskiej, przeł. I. Wojnar, red. I. Wojnar, Warszawa 1980.

Hegel G. W. H., Wykłady o estetyce, przeł. A. Landman, J. Grabowski, Warszawa 1967.

J. Kleiner, Juliusz Słowacki, t. 4, cz. 2, Warszawa 1925-1927.

Janion M., Tekst dzieła mistycznego, [w:] Słowacki mistyczny. Propozycje i dyskusje, red. M. Janion, M. Żmigrodzka, Warszawa 1981.

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, przeł. J. Gałecki, Warszawa 1986.

Kowalczykowa A., O „Genezis z Ducha”, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 61/1.

Kowalczykowa A., Wstęp, [w:] J. Słowacki, Krąg pism mistycznych, Wrocław 1982.

Mickiewicz A., Dziady cz. III, [w:] idem, Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. 3, Warszawa 1955.

Mickiewicz A., Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. 14, Warszawa 1955.

Mochnacki M., O literaturze polskiej w wieku XIX, red. Z. Skibiński, Łódź 1985.

Novalis, Kwietny pył, [w:] idem, Uczniowie z Sais. Proza filozoficzna – studia – fragmenty, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1984.

Pawlikowski J. G., Komentarz, [w:] J. Słowacki, Król Duch, t. 1, Lwów 1925.

Piwińska M., Juliusz Słowacki od Duchów, Warszawa 1992.

Reicher-Thonowa G., Ironja Juliusza Słowackiego w świetle badań estetyczno-porównawczych, Kraków 1933.

Rutkowski M., Poetyka i metempsychoza (Przyczynek do dziejów towianizmu), „Twórczość” 1984, nr 3.

Rymkiewicz J. M., Juliusz Słowacki pyta o godzinę, Warszawa 1989.

Saganiak M., Mistyka i wyobraźnia, Słowackiego romantyczna teoria poezji, Warszawa 2000.

Saganiak M., Słowacki postmodernistyczny, [w:] Słowacki współczesny, red. M. Troszyński, Warszawa 1999.

Sikora A., Towiański i rozterki romantyzmu, Warszawa 1984.

Słowacki J., Genezis z Ducha, [w:] idem, Krąg pism mistycznych, red. A. Kowalczykowa, Wrocław 1982.

Słowacki J., Korespondencja Juliusza Słowackiego, red. E. Sawrymowicz, t. 1, Wrocław 1962.

Słowacki J., Listy do krewnych, przyjaciół i znajomych, [w:] idem, Dzieła, red. J. Krzyżanowski, Wrocław 1952.

Słowacki J., Listy do matki, [w:] Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. 13, Wrocław 1952.

Słowacki J., Wstęp do III tomu „Poezyj”, [w:] Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.

Smolikowski P., Historia Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, Kraków 1892-1896.

Szturc W., Ironia romantyczna. Pojęcie, granice, poetyka, Warszawa 1992.

Szturc W., Język późnych dramatów Juliusza Słowackiego, [w:] Poetyka przemiany człowieka i świata w twórczości Juliusza Słowackiego, red. M. Śliwiński, Olsztyn 1997.

Tomkowski J., Mistyka i egzystencja, „Więź” 1988, nr 3.

Treugutt S., „Beniowski”. Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1999.

Wyka K., W kręgu „Genezis z Ducha”, „Pamiętnik Literacki” 1955, z. 4.

Żmigrodzka M., Historia i romantyczna epika, [w:] Problemy polskiego romantyzmu, red. M. Żmigrodzka, Z. Lewinówna, Wrocław 1971.

Żmigrodzka M., Objawienie a literatura, [w:] Słowacki mistyczny. Propozycje i dyskusje sympozjum, red. M. Janion, M. Żmigrodzka, Warszawa 1981.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2017.35.1.21
Date of publication: 2018-02-23 11:12:21
Date of submission: 2016-05-24 13:10:11


Statistics


Total abstract view - 1378
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1826

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018 Paweł Matejek

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.