Wiedza o umyśle w dydaktyce polonistycznej. O potrzebie nowej integracji

Aneta Grodecka

Аннотация


Wychodząc od odkryć neuronauki społecznej i zasad dydaktyki polonistycznej, autorka konstruuje podstawy programu kształcenia umysłu ucznia, wytyczając jego główne ogniwa (samowiedza, style myślenia, terapia) i szereg zagadnień szczegółowych. Następnie poszukując możliwości kształcenia integracyjnego, odnosi siatkę zagadnień do dokumentów oświatowych i wybranych programów nauczania dla szkoły podstawowej w zakresie przedmiotów: język polski, biologia i etyka. Artykuł zamykają wnioski dotyczące zakresu integracji międzyprzedmiotowej i determinant przyszłego programu kształcenia.


Ключевые слова


neuronauka; szkoła podstawowa; umysł; integracja; programy nauczania

Полный текст:

PDF (Język Polski)

Литература


Bachmann-Medick, D. (2012). Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Bardziejewska, M. (2005). Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (s. 345–377). Gdańsk: GWP.

Bowers, J.S. (2016). The Practical and Principled Problems with Educational Neuroscience. Psychological Review, 123(5), 600–612. DOI: 10.1037/rev0000025

Dennett, D.C. (2015). Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia. Kraków: Copernicus Center Press.

Derlukiewicz, M. (2021). Nowe „Słowa na start!”. Program nauczania ogólnego języka polskiego w klasach IV–VIII szkoły podstawowej. Warszawa: Nowe Era.

Dziarnowska, W. (2005). Subiektywna natura świadomości. O funkcjach qualiów. W: M. Urbański, P. Przybysz (red.), Funkcje umysłu (s. 29–61). Poznań: Zysk i S-ka.

Ekman, P. (2012). Emocje ujawnione. Odkryj, co ludzie chcą przed tobą zataić i dowiedz się czegoś więcej o sobie. Gliwice: Wydawnictwo Sensus.

Fauconnier, G., Turner, M. (2019). Jak myślimy. Mieszaniny pojęciowe i ukryta złożoność umysłu. Warszawa: Biblioteka Kwartalnika KRONOS, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.

Francuz, P. (red.). (2007). Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Garstka, T. (2016). Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu? Warszawa: Wolters Kluwer.

Grandin, T., Panek, R. (2016). Mózg autystyczny. Podróż w głąb niezwykłych umysłów. Kraków: Copernicus Center Press.

Grodecka, A. (2019). O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki. Annales UMCS. Sectio N – Educatio Nova, 4, 277–293. DOI: 10.17951/en.2019.4.277-293

Grodecka, A. (2020a). Myślenie w systemie poznawczym i świecie wartości. O powinnościach dydaktyki w dobie neuronauki. Annales UMCS. Sectio N – Educatio Nova, 5, 23–43. DOI: 10.17951/en.2020.5.23-43

Grodecka, A. (2020b). Umysł filologa. Studia o literaturze, mózgu i dydaktyce. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Grodecka, A., Podemska-Kałuża, A. (2012). Wielozmysłowość. Filozofia i dydaktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Grodecka, A., Zygmunt, Z. (2017). W stronę dydaktyki behawioralnej. Pobrane z: http://grodecka.home.amu.edu.pl/wp-content/uploads/dydaktyka_behawioralna.pdf

Heller, M. (2017). Jak być uczonym. Kraków: Copernicus Center Press.

Janiszewski, B. (2018). Mózg. To, o czym dorośli ci nie mówią. Poznań: Wydawnictwo Publicat.

Johnson, M. (2015). Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Jung, C.G. (1997). Typy psychologiczne. Warszawa: Wrota KR.

Kaczmarzyk, M. (2017). Szkoła neuronów. O nastolatkach, kompromisach i wychowaniu. Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.

Kaniewski, J. (2008). Nowe „słowo zaklęcie”. O integracji w zreformowanej szkole. Polonistyka, (6), 6–11.

Kępiński, A. (1977). Psychopatie. Warszawa: PZWL.

Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kolańczyk, A. (red.). (2014). Samo się nie myśli. Afekt w procesach poznawczych. Sopot: Smak Słowa.

Kordys, J. (2006). Kategorie antropologiczne i tożsamość narracyjna. Szkice z pogranicza neurosemiotyki i historii kultury. Kraków: Universitas.

Krupińska, J. (2006). Program doskonalenia technik pracy umysłowej „Czytam, pamiętam, rozumiem” opracowany dla uczniów ZSZ nr 1 w Skierniewicach. Pobrane z: https://www.profesor.pl/mat/pd6/pd6_j_krupinska_20060627.pdf

Latoch-Zielińska, M. (2016). Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świecie współczesnych multimediów. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (s. 261–271). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: 10.18778/8088-486-1.17

LeDoux, J. (2000). Mózg emocjonalny. Tajemnicze podstawy życia emocjonalnego. Poznań: Wydawnictwo Media i Rodzina.

Mangrum II, C.T., Strichart, S.S. (2006). Dziecko z ADHD w klasie. Planowanie pracy dzieci z zaburzeniami koncentracji uwagi. Gdańsk: GWP.

Mozrzymas, J.W. (2018). Neurodydaktyka, neurofakty i neuromity. Pobrane z: https://docplayer.pl/28836320-Neurodydaktyka-neurofakty-i-neuromity-1.html

Myrdzik, B. (2017). Dlaczego ważne jest tworzenie opowieści o własnym życiu? Rozważania przy lekturze „Ostatniego rozdania” Wiesława Myśliwskiego. W: M. Karwatowska, L. Tymiakin (red.), Edukacja polonistyczna. Metamorfozy kontekstów i metod (s. 127–138). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Neville, B. (2009). Psyche i edukacja. Emocje, wyobraźnia i nieświadomość w uczeniu się i nauczaniu. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne bez tajemnic. Warszawa: WSiP.

Okoń, W. (1976). Podstawy wykształcenia ogólnego. Warszawa: WSiP.

Pawlicki, A. (2016). Szczęśliwe błędy. Błędy, pomyłki i alternatywne koncepcje – jak nie pobłądzić, ucząc (się) na błędach. Pobrane z: https://www.kopernik.org.pl/sites/default/files/2021-03/Pokazac-Przekazac2016_publikacja_pokonferencyjna.pdf

Rembowska-Płuciennik, M. (2012). Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Rozporządzenie. (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017 poz. 356).

Scherer, K.R. (2000). Psychological Models of Emotion. W: J.C. Borod (Ed.), The Neuropsychology of Emotion (s. 137–162). Oxford–New York: Oxford University Press.

Shusterman, R. (2007). Myślenie przez ciało. Rozwinięcie nauk humanistycznych – uzasadnienie dla somaestetyki. W: K. Wilkoszewska (red.), Wizje i re-wizje. Wielka księga estetyki w Polsce (s. 45–60). Kraków: Universitas.

Spektrum. (2004). Das Manifest. Was wissen und können Hirnforscher heute? Pobrane z: http://www.gehirn-und-geist.de/manifest

Uryga, Z. (2010). Polonistyka – przedmiot szkolny i dyscyplina. W: M. Karwatowska, M. Latoch-Zielińska, I. Morawska (red.), Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury. Księga dedykowana Profesor Barbarze Myrdzik (s. 17–27). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wantuch, W. (2005). Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego. Kraków: Wydawnictwa Edukacyjne.

Zdziennicka, A. (2017). Program nauczania biologii w klasach 5–8 szkoły podstawowej. Puls życia. Warszawa: Nowe Era.

Ziemska, A., Malinowski, Ł. (2011). Ludzkie ścieżki. Kompleksowy program nauczania etyki na II, III i IV poziomie edukacyjnym. Pobrane z: http://www.bc.ore.edu.pl/Content/500/ludzkie+sciezki-kompleksowy+program+nauczania+etyki+na+ii+iii+i+iv+poziomie+edukacyjnym+%281%29.pdf




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2023.8.105-125
Date of publication: 2023-11-01 15:56:36
Date of submission: 2022-12-17 16:00:12


статистика


Видимость рефератов - 488
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2023 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.