Homo faber in (Glotto)Didactics of the Polish Language: On the Method of Analysis and the Creative Use of Text and the Role of the Teacher

Maria Wacławek

Abstract


The article concerns the use of the method of analysis and creative use of texts in the example of Zbigniew Herbert’s Pan od przyrody. The subject and poetics of the poem encourage students to create their own texts on the so-called significant people, including teachers. The article was inspired by experimental classes conducted during remote education in the field of international Polish studies, where the students are both Poles and foreigners. The use of a literary text as a model influences the development of creativity and text-forming competencies of both native and foreign speakers of Polish.


Keywords


method of analysis and creative use of texts; Zbigniew Herbert; teacher; creativity; text-forming competencies; Polish as a native language; Polish as a foreign language

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bortnowski, S. (1999). Warsztaty dziennikarskie. Warszawa: Wydawnictwo Stentor.

Brudnik, E., Moszyńska, A., Owczarska, B. (2011). Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Chrabąszcz, M. (2015). „Trening wyobraźni?”. Kilka słów o metodzie analizy i twórczego naśladowania wzoru w praktyce szkolnej. W: G. Matuszek, H. Sieja-Skrzypulec (red.), Twórcze pisanie w teorii i praktyce (s. 175–186). Kraków: Księgarnia Akademicka.

Cudak, R., Hajduk-Gawron, W. (2016). Problematyka adaptacji tekstu w edukacji literackiej cudzoziemców. W: E. Jaskółowa, D. Krzyżyk, B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek (red.), Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie. T. 1: Powszechność i elitarność polonistyki (s. 603–615). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Dubisz, S. (red.). (2003). Uniwersalny słownik języka polskiego. T. 1–4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dyduchowa, A. (1988). Metody kształcenia sprawności językowej uczniów. Projekt systemu, model podręcznika. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.

Fiszbak, J., Gajak-Toczek, M., Jagodzińska, J. (2019). Metody ogólnodydaktyczne w kształceniu polonistycznym. W: J. Fiszbak (red.), Polonistyczna dydaktyka ogólna (s. 189–267). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Gajak-Toczek, M., Gala-Milczarek, B. (2019). Nauczyciel: osobowość, kompetencje, style pracy. W: J. Fiszbak (red.), Polonistyczna dydaktyka ogólna (s. 381–397). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Gzik, K. (2008). Herbert. Notatki do wykładu. Postscriptum Polonistyczne, (2), 199–219.

Hajduk-Gawron, W. (red.). (2015). Adaptacje II. Transfery kulturowe. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hajduk-Gawron, W., Madeja, A. (red.). (2013). Adaptacje I. Język – literatura – sztuka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hajduk-Gawron, W., Pospiszil, K. (red.). (2018). Adaptacje III. Implementacje, konwergencje, dziedziczenie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Gnome.

Herbert, Z. (2018). Wybór poezji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Janowska, I. (2011). Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas.

Karwatowska, M. (2012). Autorytety w opiniach młodzieży. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kłakówna, Z.A. (1993a). Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjne dla klas IV–VI. Metodyczny podręcznik nauczyciela. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne.

Kłakówna, Z.A. (1993b). Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjne dla klas IV–VI. Zeszyt ucznia. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne.

Kłakówna, Z.A. (2005). [rec.]. Anna Dyduchowa. Metody kształcenia sprawności językowej uczniów. Projekt systemu, model podręcznika. Kraków 1988. Nowa Polszczyzna, (1), 26–36.

Kłakówna, Z.A. (2017). Język polski. Wykłady z metodyki. Akademicki podręcznik myślenia o zawodzie szkolnego polonisty. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kłakówna, Z.A., Wiatr, K. (2006). Nowa sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjne dla klas IV–VI. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Kłakówna, Z.A., Steczko, I., Wiatr, K. (2003a). Sztuka pisania. Podręcznik do języka polskiego, klasy 1–3 gimnazjum. Ćwiczenia redakcyjno-stylistyczne. Książka nauczyciela. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Kłakówna, Z.A., Steczko, I., Wiatr, K. (2003b). Sztuka pisania. Podręcznik do języka polskiego, klasy 1–3 gimnazjum. Ćwiczenia redakcyjno-stylistyczne. Książka ucznia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Kowalikowa, J. (2004). Tekst cudzy – tekst własny. W: A. Janus-Sitarz (red.), Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury (T. 2; s. 15–53). Kraków: Universitas.

Kowalikowa, J. (2012). Wspieranie kreatywności uczniów przez rozwijanie ich sprawności językowych. W: A. Janus-Sitarz (red.), Twórczość i tworzenie w edukacji polonistycznej (s. 143–158). Kraków: Universitas.

Kowalski, M. (2018). Herbert. Pan od przyrody. Pobrane z: https://www.youtube.com/watch?v=skR8WUWwLkc&ab_channel=MarekKowalski

Kozielecki, J. (2002). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Koziołkiewicz, E. (2021). Tokarczuk dla wszystkich. Adaptacja tekstu prozatorskiego do nauczania języka polskiego jako obcego na niższych poziomach zaawansowania. Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, 30, 45–63. DOI: 10.31261/TPDJP.2021.30.04

Latoch-Zielińska, M. (2010). Śpiewać nie umiem, ale… Próby poetyckie uczniów gimnazjum. W: J. Nocoń, E. Łucka-Zając (red.), Uczeń w świecie języka i tekstów (s. 321–330). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Lipińska, E., Seretny, A. (2012). Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie szkolnictwa polonijnego w Chicago. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Łazarska, D. (2020). Poezja Zbigniewa Herberta w odbiorze licealistów z Krakowa. W: A. Małgorzewicz, I. Czechowska, M. Szajbel-Keck (red.), Zbigniew Herbert – poeta między kulturami (s. 147–161). Wrocław: Neisse Verlag.

Łukasiewicz, J. (2001). Herbert. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Markowski, M.P. (2013). Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków: Universitas.

Morańska, D., Ciesielska, M., Jędrzejko, M.Z. (2020). Edukacja w cyfrowym świecie. Edukacja 4.0. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Mrozowska, H. (2001). Tekst literacki jako strategia dydaktyczna w nauce języka obcego. Języki Obce w Szkole, (3), 24–28.

Myrdzik, B. (2006). Zrozumieć siebie i świat. Szkice i studia o edukacji polonistycznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Nęcka, E. (1998). Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Nęcki, Z. (1990). Wzajemna atrakcyjność. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Niesporek-Szamburska, B. (2018). Kompetencja tekstotwórcza w języku odziedziczonym, czyli o kreacji i zabawie w procesie tworzenia tekstów. Postscriptum Polonistyczne, 22(2), 101–119. DOI:10.31261/PS_P.2018.22.07

Pamuła-Behrens, M., Szymańska, M. (2017). W polskiej szkole. Materiały do pracy z uczniami z doświadczeniem migracji. Przewodnik. Pobrane z: https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=16877

Polański, E., Orłowa, K. (1993). Kształcenie językowe w klasach 4–8. Poradnik metodyczny. Warszawa: WSiP.

Próchniak, W. (2012). Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Seretny, A. (2006). Tekst literacki w dydaktyce języka polskiego jako obcego. Między percepcją a recepcją dzieła. W: R. Cudak (red.), Literatura polska w świecie. T. 1: Zagadnienia recepcji i odbioru (s. 292–306). Katowice: Wydawnictwo Gnome.

Siedlecka, J. (2018). Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie. Poszerzone wydanie odkrywczej, reporterskiej biografii Pana Cogito. Warszawa: Fronda.

Wacławek, M. (2020). Od adaptacji do spektaklu na motywach dzieła – z doświadczeń glottodydaktycznych. Annales UMCS. Sectio N – Educatio Nova, 5, 409–425. DOI: 10.17951/en.2020.5.409-425

Wacławek, M. (2021). Plus minus wiersz – o metodzie analizy i twórczego wykorzystania wzorów na lekcji języka polskiego jako obcego. W: I. Wieczorek, A. Roter-Bourkane (red.), Glottodydaktyka polonistyczna. Strategie – wartości – wyzwania (s. 105–119). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Wacławek, M. (2022). Reminiscencje dzieciństwa – uwagi na marginesie kreatywnego pisania w glottodydaktyce polonistycznej. Paidia i Literatura, (4), 1–25. DOI: 10.31261/PiL.2022.04.15

Wacławek, M., Wtorkowska, M. (2022). O Polakach i Słoweńcach – w kręgu językowo-kulturowych stereotypów. Ljubljana: Založba Univerze v Ljubljani.

Zalecenie. (2018). Zalecenie Rady z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.Urz. C 189/1, 4.06.2018).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2023.8.85-104
Date of publication: 2023-11-01 15:56:34
Date of submission: 2022-08-04 01:48:46


Statistics


Total abstract view - 604
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.