Wykorzystanie dziedzictwa kulturowego Łemkowszczyzny w ofertach wyjazdowych polskich organizatorów turystyki

Anna Wilk

Streszczenie w języku polskim


Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o zakres wykorzystania dziedzictwa kulturowego łemkowskiej grupy etnicznej w treści ofert wycieczek na Łemkowszczyznę organizowanych przez polskie biura podróży. W wyniku kwerendy internetowej do badań wytypowano istniejące w 2022 r. oferty turystyczne, których program bazował na spuściźnie kulturowej Łemków. W badaniach uwzględniono szczególnie wybór walorów kulturowych w konstrukcji oferty. Analiza ofert wykazała, że obiekty najczęściej wykorzystywane w ofertach wycieczek to cerkwie wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ponadto w treści ofert dominowało odwołanie do dziedzictwa materialnego. Badania wykazały, że w skromnej ofercie wycieczek na teren Łemkowszczyzny wykorzystano jedynie część potencjału dziedzictwa kulturowego tego regionu historycznego.


Słowa kluczowe


Łemkowszczyzna; dziedzictwo kulturowe; turystyka kulturowa; oferta turystyczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Barwiński M. 2012. Łemkowszczyzna jako region etniczno-historyczny. W: A. Pawłowska, Z. Rykiel (red.), Region i regionalizm w socjologii i politologii (s. 136–154). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Brumann C. 2015. Cultural Heritage. W: J.D. Wright (Ed.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (s. 414–419). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.12185-3

Czuba M. 2017. Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat (2013). Ochrona Zabytków. Dodatek Specjalny, 141–147.

Duda T. 2018. Szlak dziedzictwa kulturowego jako produkt identyfikujący tożsamość i stymulujący dywersyfikację turystyki w regionie – na przykładzie budowanego Szlaku Gryfitów (Pomorze Zachodnie). Turystyka Kulturowa (4), 95–112.

Dudra S. 2013. Łemkowie. Struktury organizacyjne Łemków w powojennej Polsce. W: S. Dudra, B. Nitschke (red.), Stowarzyszenia mniejszości narodowych, etnicznych i postulowanych w Polsce po II wojnie światowej (s. 256–286). Kraków: Nomos.

Durydiwka M. 2011. Dziedzictwo kulturowe jako czynnik rozwoju funkcji turystycznej na przykładzie gmin bieszczadzkich. Prace Geograficzne (125), 37–61.

Falkowski J., Pasznycki B. 1935. Na pograniczu łemkowsko-bojkowskiem. Lwów: Towarzystwo Ludoznawcze we Lwowie.

Gaweł Ł. 2011. Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ilski K., Ratkowska P. 2009. Turystyka prawnie chronionego dziedzictwa kulturowego. W: K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt (red.), Współczesne formy turystyki kulturowej (s. 59–90). Poznań: AWF im. E. Piaseckiego w Poznaniu.

Koniusz M., Koniusz J. 2010. Walory antropogeniczne Łemkowszczyzny jako szansa rozwoju regionalnej turystyki kulturowej. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja 5(1), 169–187.

Kruczek Z. 2009. Region turystyczny jako przedmiot edukacji. Folia Turistica. Regiony Turystyczne 21, 51–70.

Mandić A., Kennell J. 2021. Smart Governance for Heritage Tourism Destinations: Contextual Factors and Destination Management Organization Perspectives. Tourism Management Perspectives 39, 1–14. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2021.100862

Michałowski K., Ryś J. 2009. Walory etniczno-kulturowe regionu podlaskiego jako wyznacznik jego potencjału turystycznego. W: A. Balińska (red.), Potencjał turystyczny regionów (s. 45–52). Warszawa: Wydawnictwo FAPA.

Michna E. 2013. Łemkowskie organizacje społeczne – współczesna działalność na rzecz podtrzymania i rozwoju kultury. W: B. Machul-Telus (red.), Łemkowie (s. 197–233). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Mikos von Rohrscheidt A. 2016. Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. Poznań: Wydawnictwo KulTour.pl.

Mikos von Rohrscheidt A., Gaweł Ł. 2013. Forum Gnieźnieńskie. Pytanie 43. Rola i znaczenie niematerialnego dziedzictwa kulturowego w kreowaniu ofert na rynku turystycznym. Turystyka Kulturowa (10), 73–80.

Mokras-Grabowska J. 2009. Możliwość rozwoju turystyki kulturowej obszarów wiejskich w Polsce. Turystyka Kulturowa (1), 14–31.

Murzyn-Kupisz M. 2010. Barbarzyńca w ogrodzie? Dziedzictwo kulturowe widziane z perspektywy ekonomii. Zarządzanie Publiczne 13(3), 19–32.

Nabywaniec S. 1995. Łemkowszczyzna w świetle badań i opinii. Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej (2), 85–114.

Parczewski M. 1991. Początki kształtowania się polsko-ruskiej rubieży etnicznej w Karpatach. Kraków: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Parzych K., Kibycz A. 2010. Etnoturystyka na Huculszczyźnie – stan obecny i możliwości rozwoju. Turystyka Kulturowa (4), 4–16.

Płazińska K. 2015. Raport z analizy potencjału turystyczno-kulturowego powiatu jasielskiego. Turystyka Kulturowa (12), 73–86.

Purchla J. 2014. Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny. Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe. W: Materiały pokonferencyjne. Konferencja zorganizowana przez Polski Komitet do Spraw UNESCO w Warszawie 25 lutego 2013 roku. Warszawa.

Reinfuss R. 1936. Etnograficzne granice Łemkowszczyzny. Próba wytyczenia granicy Łemkowszczyzny na podstawie zasięgu łemkowskiego stroju. Ziemia. Ilustrowany miesięcznik krajoznawczy, 240–254.

Rodacka M. 1997. Wykorzystanie turystyczne dziedzictwa kulturowego Kaszubów. Turyzm 7(1), 57–71. https://doi.org/10.18778/0867-5856.7.1.04

Rouhi J. 2017. Definition of Cultural Heritage Properties and Their Values by the Past. Asian Journal of Science and Technology 8(12), 7109–7114.

Smith M.K. 2009. Issues in Cultural Tourism Studies. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203869857

Ślusarz G., Cierpiał-Wolan M., Gierczak-Korzeniowska B., Uchman J., Żegleń P. 2019. Potencjał turystyczny i jego wykorzystanie w latach 2014–2018. Ujęcie regionalne. Rzeszów: Urząd Statystyczny w Rzeszowie.

Tomczewska-Popowycz N. 2020. Waloryzacja turystyczna i ocena wykorzystania potencjału dziedzictwa materialnego Ukrainy zachodniej dla turystyki sentymentalnej. Prace Geograficzne (161), 61–80. https://doi.org/10.4467/20833113PG.20.008.12550

Vecco M. 2010. A Definition of Cultural Heritage: From the Tangible to the Intangible. Journal of Cultural Heritage 11(3), 321–324. https://doi.org/10.1016/j.culher.2010.01.006

Wang B., Dane G.Z., Vries B. 2018. Increasing Awareness for Urban Cultural Heritage Based on 3D Narrative System. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences 42(4/W10). https://doi.org/10.5194/isprs-archives-XLII-4-W10-215-2018

Wilk A. 2019. Łemkowie. Między integracją a rozproszeniem 1918–1989. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Wilk A. 2020. Zmiany w rozmieszczeniu i strukturze ludności łemkowskiej na terenie powiatu nowosądeckiego w latach 1900–1947. Studia Geohistorica (8), 58–77. https://doi.org/10.12775/SG.2020.04

Zienkiewicz A. 2020. Znaczenie organizacji pozarządowych w popularyzacji dziedzictwa kulturowego i turystyki na terenie etnoregionu kaszubskiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 64(4), 250–264. https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.4.17

NETOGRAFIA

B&B. Wycieczka do Krynicy Zdrój. Szlakiem Łemkowskich Cerkwi. Pobrane z: https://bostontravel.pl/product/krynica-zdroj-platforma-widokowa-i-slynne-lemkowskie-cerkwie-2

Barents.pl. Wycieczka po Polsce: Śladami Łemków przez Beskid Niski. Pobrane z: https://www.barents.pl/wycieczki/wycieczka-po-polsce-sladami-lemkow-przez-beskid-niski

Biuro Podróży Apter. W krainie Łemków. Beskid Niski, cz. II. Pobrane z: https://www.apter.pl/osw,128,w-krainie-lemkow--beskid-niski--cz-ii

Biuro Podróży Bajka. Bieszczady z aktywnościami. Pobrane z: https://www.biuropodrozybajka.pl/wycieczka/bieszczady-z-aktywnosciami

Biuro Podróży Offtravel. Dzika Polska: Na łemkowskim szlaku. Pobrane z: https://offtravel.pl/dzikapolska/na-lemkowskim-szlaku

Biuro Turystyczne PTTK w Krynicy-Zdroju. Pobrane z: http://www.pttkkrynica.pl/property/szlakiem-cerkwilemkowskich

Carpatia. Mielecki Klub Górski. Weekend Łemkowski w Beskidach 2022. Pobrane z: https://www.carpatia.mielec.pl/viewtopic.php?p=9603&sid=31423eb959a1e5066470d46341d5d019

Cieślewicz J. Mapa obszarów zamieszkanych przez Łemków oraz sąsiadujące z nimi grupy etniczne. Pobrane z: http://www.inne-jezyki.amu.edu.pl/Frontend/Language/Details/23

Dwór Kombornia. Objazdowo w krainie Łemkowszczyzny. Pobrane z: https://www.dworkombornia.pl/pl/hotel/atrakcje-okolicy/245-objazdowo-w-krainie-lemkowszczyzny.html

e-Tylicz.pl. Tylicz-wakacje dla Rodzin z dziećmi. Pobrane z: http://www.e-tylicz.pl/pl/lato/Wycieczki-rowerowe-10.html

Kamrat Travel. Maziarze i Łemkowie. Pobrane z: http://www.kamrattravel.pl/wycieczki-edukacyjne-kraina-lemkow-i-maziarzy

Kamrat Travel. Szlakiem Łemków. Pobrane z: http://www.kamrattravel.pl/szlakiem-lemkow

Polan Travel. Krynica – Dolina Popradu – Łemkowszczyzna. Pobrane z: https://www.polan-travel.com.pl/pl/Polska/Wycieczki/Krynica---Dolina-Popradu---Lemkowszczyzna.html

Omnibus. Śladami Łemków. Pobrane z: https://iwonicz-zdroj.info/sladami-lemkow

UNWTO. Tourism and Culture. Pobrane z: https://www.unwto.org/tourism-and-culture

Zwyrtolka. Szlakiem polskich Łemków – Polska. Pobrane z: https://zwyrtolka.pl/tours/szlakiem-polskich-lemkow-polska




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2022.77.0.177-201
Data publikacji: 2022-12-31 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2022-10-04 15:47:04


Statystyki


Widoczność abstraktów - 811
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 438

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Anna Wilk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.