Apparent Mediation – the Concept and Characteristics
Abstract
The aim of the article is to define and analyze apparent mediation as a negative phenomenon, which in its nature contradicts the goals and functions of mediation. It occurs in a situation where the mediator does not take up and perform the assigned role in accordance with the principles of mediation, including: failure to exercise due diligence in the performance of duties, use of powers for one’s own purposes or interests in conflict with the function and goals of mediation, and taking actions with arbitrary features. Analysis of the genesis of this phenomenon leads to conclusions in the area of risks related to the instrumentalization of mediation and its functional dualism. The effects of taking actions by the mediator fulfilling the features of apparent mediation affect the parties to the conflict and are associated with the risk of contractual and ethical liability of the mediator.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Literatura
Araszkiewicz M., Płeszka K., Pojęcie alternatywnego rozwiązywania sporów, [w:] Mediacja. Teoria, normy, praktyka, red. K. Płeszka, J. Czapska, M. Araszkiewcz, M. Pękala, Warszawa 2017.
Balto B., Mediator Directiveness in Child Custody Mediation: An Exploration of Alternatives and Decision Making, „Mediation Quarterly” 1990, vol. 7, no. 3.
Cybulko A., Procesy poznawcze w komunikacji między stronami postępowania mediacyjnego, [w:] Oblicza mediacji. Wybrane zagadnienia, red. K. Wojtanowicz, M. Pękala, Kraków 2021.
Czapska J., Szeląg-Dylewski M., Mediacje w prawie, Kraków 2014.
Dębska M., Rodzaje alternatywnych metod rozwiązywania sporów, [w:] Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, red. C. Rogula, A. Zemke-Górecka, Warszawa 2021.
Folberg J., Taylor A., Mediation. A Comprehensive Guide to Resolving Conflict without Litigation, San Francisco 1984.
Glasl F., Pomocy – konflikty. Koncepcje – ćwiczenia praktyczne, Kraków 2008.
Gmurzyńska E., Mediacja w sprawach cywilnych w amerykańskim systemie prawnym – zastosowanie w Europie i w Polsce, Warszawa 2007.
Gmurzyńska E., Morek R. (red.), Mediacje Teoria i Praktyka, Warszawa 2024.
Gmurzyńska E., Rodzaje mediacji, [w:] Mediacja, red. L. Mazowiecka, Warszawa 2009.
Gmurzyńska E., Rodzaje mediacji, [w:] Mediacje. Teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2009.
Goldberg S.B., Sander F.E.A., Rogers N.H., Cole S.R., Dispute Resolution. Negotiation, Mediation and Other Processes, Austin – Boston – Chicago – New York – The Netherlands 2007.
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Jabłońska-Bonca J., Zeidler K., Prawnik a sztuka retoryki i negocjacji, Warszawa 2023.
Jakubiak-Mirończuk A., Alternatywne a sądowe rozstrzyganie sporów sądowych, Warszawa 2007.
Jakubiak-Mirończuk A., Negocjacje kwestii prawnych, Warszawa 2010.
Jakubiak-Mirończuk A., Uwarunkowania prawne i funkcjonalne paradoksu mediacji sądowej, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2023, t. 16, nr 2. https://doi.org/10.17951/adr.2023.16.2.55-73.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
Katz T.Y., Block C.J., Proces lub wynik. Orientacja na cel w sytuacjach konfliktowych, [w:] Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka, eds. M. Deutsch, P.T. Coleman, Kraków 2005.
Klimczuk A., Hipoteza Shapira – Whorfa – przegląd argumentów zwolenników i przeciwników, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2013, nr 1(3).
Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA. Studium teoretycznoprawne, Lublin 1993.
Korybski A., Legal Status of Mediator in Mediation Proceedings in Civil Cases, „Studia Iuridica Lublinensia” 2018, t. 27, nr 2.
Krasuń A., Charakter prawny umowy o mediację i jej zakres w indywidualnych sprawach z zakresu prawa pracy, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2024, t. 31, nr 1. https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.006.19481.
Kurek-Kokocińska S., Pozorność jako cecha informacji, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2024, nr 62(1). https://doi.org/10.36702/zin2024.01.04.
Lutyński J., Działania pozorne, „Kultura i Społeczeństwo” 2018, nr 2. https://doi.org/10.35757/KiS.2018.62.2.16.
Moore Ch.W., Mediacje. Praktyczne strategie rozwiązywania konfliktów, Warszawa 2016.
Morek R., Mediacja i arbitraż (art. 1831–18315, 1154–1217 KPC). Komentarz, Warszawa 2006.
Morek R., Wprowadzenie, [w:] Mediacje. Teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2024.
Nordhelle G., Mediacja. Sztuka rozwiązywania konfliktów, Gdańsk 2010.
Parkinson L., Family Mediation, London 1997.
Rogers N., Salem R., A Student’s Guide to Mediation and the Law, [w:] Dispute resolution. Negotiation, Mediation, and other Processes, eds. S.B. Goldberg, F.E.A. Sander, N.H. Rogers, S.R. Cole, Warszawa 2007.
Rogula C., Zemke-Górecka A., Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, Warszawa 2021.
Słaboń A., Hipoteza Sapira-Whorfa. [w:] M. Pacholski, A. Słaboń, Słownik pojęć socjologicznych, Kraków 2001.
Stelmach J., Brożek B., Sztuka negocjacji prawniczych, Warszawa 2011.
Stryjniak-Puza M., Zienkiewicz A., Uczestnictwo w złej wierze w próbie dobrowolnego rozwiązania sporu gospodarczego przed wytoczeniem powództwa, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2023, t. 16, nr 1. https://doi.org/10.17951/adr.2023.16.1.115-132.
Szwiec J, Mediacja i ugoda w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2025.
Tabernacka M., Negocjacje i mediacje w sferze publicznej, Warszawa 2024.
Thompson L., Nadler J., Tendencyjność sądów w rozwiązywaniu konfliktów: Jak ją pokonać, [w:]
Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka, eds. M. Deutsch, P.T. Coleman, Kraków.
Włosińska A., Obowiązki mediatora w postępowaniu mediacyjnym w sprawach cywilnych, „Palestra” 2016, nr 11.
Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z 21.05.2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz. UE L 136, s. 3–8, ze zm.).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568,1841).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061, 1237).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2024.2.9-25
Date of publication: 2025-09-17 09:20:10
Date of submission: 2025-05-18 12:09:52
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Aneta Jakubiak-Mirończuk

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.