Mediacja pozorna - pojęcie i charakterystyka.
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest zdefiniowanie i analiza mediacji pozornej jako negatywnego zjawiska, które w swoim charakterze zaprzecza celom i funkcjom mediacji. Występuje ona w sytuacji braku podjęcia i pełnienia przypisanej roli przez mediatora zgodnie z zasadami mediacji, w tym w sytuacji: braku dochowania należytej staranności w wykonywaniu obowiązków, wykorzystania uprawnień we własnych celach lub interesach w sprzeczności z funkcją i celami mediacji oraz podjęcia działań o cechach arbitralności. Analiza genezy tego zjawiska prowadzi do wniosków w obszarze ryzyk związanych z instrumentalizacją mediacji oraz jej dualizmu funkcjonalnego. Skutki podjęcia przez mediatora działań wypełniających znamiona mediacji pozornej oddziałują na strony konfliktu, wiążą się z ryzykiem odpowiedzialności umownej i etycznej mediatora.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Literatura
Araszkiewicz M., Płeszka K., Pojęcie alternatywnego rozwiązywania sporów, [w:] Mediacja. Teoria, normy, praktyka, red. K. Płeszka, J. Czapska, M. Araszkiewcz, M. Pękala, Warszawa 2017.
Balto B., Mediator Directiveness in Child Custody Mediation: An Exploration of Alternatives and Decision Making, „Mediation Quarterly” 1990, vol. 7, no. 3.
Cybulko A., Procesy poznawcze w komunikacji między stronami postępowania mediacyjnego, [w:] Oblicza mediacji. Wybrane zagadnienia, red. K. Wojtanowicz, M. Pękala, Kraków 2021.
Czapska J., Szeląg-Dylewski M., Mediacje w prawie, Kraków 2014.
Dębska M., Rodzaje alternatywnych metod rozwiązywania sporów, [w:] Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, red. C. Rogula, A. Zemke-Górecka, Warszawa 2021.
Folberg J., Taylor A., Mediation. A Comprehensive Guide to Resolving Conflict without Litigation, San Francisco 1984.
Glasl F., Pomocy – konflikty. Koncepcje – ćwiczenia praktyczne, Kraków 2008.
Gmurzyńska E., Mediacja w sprawach cywilnych w amerykańskim systemie prawnym – zastosowanie w Europie i w Polsce, Warszawa 2007.
Gmurzyńska E., Morek R. (red.), Mediacje Teoria i Praktyka, Warszawa 2024.
Gmurzyńska E., Rodzaje mediacji, [w:] Mediacja, red. L. Mazowiecka, Warszawa 2009.
Gmurzyńska E., Rodzaje mediacji, [w:] Mediacje. Teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2009.
Goldberg S.B., Sander F.E.A., Rogers N.H., Cole S.R., Dispute Resolution. Negotiation, Mediation and Other Processes, Austin – Boston – Chicago – New York – The Netherlands 2007.
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Jabłońska-Bonca J., Zeidler K., Prawnik a sztuka retoryki i negocjacji, Warszawa 2023.
Jakubiak-Mirończuk A., Alternatywne a sądowe rozstrzyganie sporów sądowych, Warszawa 2007.
Jakubiak-Mirończuk A., Negocjacje kwestii prawnych, Warszawa 2010.
Jakubiak-Mirończuk A., Uwarunkowania prawne i funkcjonalne paradoksu mediacji sądowej, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2023, t. 16, nr 2. https://doi.org/10.17951/adr.2023.16.2.55-73.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
Katz T.Y., Block C.J., Proces lub wynik. Orientacja na cel w sytuacjach konfliktowych, [w:] Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka, eds. M. Deutsch, P.T. Coleman, Kraków 2005.
Klimczuk A., Hipoteza Shapira – Whorfa – przegląd argumentów zwolenników i przeciwników, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2013, nr 1(3).
Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA. Studium teoretycznoprawne, Lublin 1993.
Korybski A., Legal Status of Mediator in Mediation Proceedings in Civil Cases, „Studia Iuridica Lublinensia” 2018, t. 27, nr 2.
Krasuń A., Charakter prawny umowy o mediację i jej zakres w indywidualnych sprawach z zakresu prawa pracy, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2024, t. 31, nr 1. https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.006.19481.
Kurek-Kokocińska S., Pozorność jako cecha informacji, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2024, nr 62(1). https://doi.org/10.36702/zin2024.01.04.
Lutyński J., Działania pozorne, „Kultura i Społeczeństwo” 2018, nr 2. https://doi.org/10.35757/KiS.2018.62.2.16.
Moore Ch.W., Mediacje. Praktyczne strategie rozwiązywania konfliktów, Warszawa 2016.
Morek R., Mediacja i arbitraż (art. 1831–18315, 1154–1217 KPC). Komentarz, Warszawa 2006.
Morek R., Wprowadzenie, [w:] Mediacje. Teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2024.
Nordhelle G., Mediacja. Sztuka rozwiązywania konfliktów, Gdańsk 2010.
Parkinson L., Family Mediation, London 1997.
Rogers N., Salem R., A Student’s Guide to Mediation and the Law, [w:] Dispute resolution. Negotiation, Mediation, and other Processes, eds. S.B. Goldberg, F.E.A. Sander, N.H. Rogers, S.R. Cole, Warszawa 2007.
Rogula C., Zemke-Górecka A., Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, Warszawa 2021.
Słaboń A., Hipoteza Sapira-Whorfa. [w:] M. Pacholski, A. Słaboń, Słownik pojęć socjologicznych, Kraków 2001.
Stelmach J., Brożek B., Sztuka negocjacji prawniczych, Warszawa 2011.
Stryjniak-Puza M., Zienkiewicz A., Uczestnictwo w złej wierze w próbie dobrowolnego rozwiązania sporu gospodarczego przed wytoczeniem powództwa, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2023, t. 16, nr 1. https://doi.org/10.17951/adr.2023.16.1.115-132.
Szwiec J, Mediacja i ugoda w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2025.
Tabernacka M., Negocjacje i mediacje w sferze publicznej, Warszawa 2024.
Thompson L., Nadler J., Tendencyjność sądów w rozwiązywaniu konfliktów: Jak ją pokonać, [w:]
Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka, eds. M. Deutsch, P.T. Coleman, Kraków.
Włosińska A., Obowiązki mediatora w postępowaniu mediacyjnym w sprawach cywilnych, „Palestra” 2016, nr 11.
Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z 21.05.2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz. UE L 136, s. 3–8, ze zm.).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568,1841).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061, 1237).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2024.2.9-25
Data publikacji: 2025-09-17 09:20:10
Data złożenia artykułu: 2025-05-18 12:09:52
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Aneta Jakubiak-Mirończuk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.