Wykładnia przepisów prawa stanowionego w anglosaskim porządku prawnym (wybrane zagadnienia)

Streszczenie w języku polskim

Rozumienie i metody wykładni przepisów prawa stanowionego, w tym przepisów ustawowych, są kształtowane zasadniczo przez typ kultury prawnej określający ramy wykładni przepisów oraz typ organów wyposażonych w kompetencje dokonywania wykładni. W odniesieniu do państw współczesnych istotnym czynnikiem są też rozwiązania ustrojowe i wynikająca z nich pozycja organów władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Rozwiązania te także pozostają pod wpływem kultury prawnej, co widać szczególnie w różnicach w rozumieniu zasady podziału władz w kulturzecommon laworaz w kulturze prawa stanowionego. Wskazane wyżej różnice występują między Wielką Brytanią a państwami kontynentalnej Europy należącymi do Unii Europejskiej. Forsowany w doktrynie anglosaskiej model wykładni ustawowej, choć zbieżny z modelem wykładni prawa przedstawianym w kontynentalnej doktrynie prawniczej co do szeregu szczegółowych reguł i wskazówek interpretacyjnych, różni się jednak znacznie od modelu kontynentalnego zasięgiem i znaczeniem wykładni. Wynika to przede wszystkim z różnic dotyczących miejsca ustawy jako źródła prawa w obu porównywanych typach porządku prawnego, a w konsekwencji jedynie dopełniającą rolą ustawy i wykładni ustawowej w modelu anglosaskim, w porównaniu z dominującą rolą ustawy i wykładni ustawowej w modelu kontynentalnym. W artykule przedstawiono źródła oraz przejawy wybranych, charakterystycznych różnic i podobieństw między anglosaskim i kontynentalnym modelem wykładni ustawowej. Przedstawiono też w zarysie podstawowe typy reguł i środków wykładni ustawowej w anglosaskim modelu wykładni ustawowej.