Trybunał Kompetencyjny po II wojnie światowej. O projekcie dekretu z 1947 r.

Robert Jastrzębski

Streszczenie w języku polskim


W artykule została przedstawiona problematyka dotycząca rozstrzygania sporów kompetencyjnych, jakie zachodzą między władzą wykonawczą a sądowniczą. Spory o atrybucję władz są związane z przyjętym w konstytucjonalizmie europejskim trójpodziałem władz. Początków rozstrzygania takich sporów przez odrębny organ należy szukać w epoce napoleońskiej, w uprawnieniach Rady Stanu. W prawie ustrojowym II Rzeczypospolitej wzorowano się na rozwiązaniach III Republiki Francuskiej. W związku z tym powołany został odrębny trybunał na podstawie ustawy z dnia 25 listopada 1925 r. o Trybunale Kompetencyjnym. Po II wojnie światowej miała miejsce próba reaktywacji trybunału, co wynikało z ówczesnej praktyki sądowej. Wynikiem prac w ówczesnym ministerstwie sprawiedliwości był projekt dekretu z 1947 r., który stanowił nowelizację ustawy z 1925 r. Dekret miał w praktyce przede wszystkim dostosować skład trybunału do zmienionej sytuacji polityczno-ustrojowej, jaka zaszła po 1945 r. w państwie polskim.


Słowa kluczowe


trójpodział władz; spory kompetencyjne; trybunał kompetencyjny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Sprawiedliwości w Warszawie, sygn. 4832.

Buszyński M., Obowiązujące normy Konstytucji Marcowej, ,,Gazeta Administracji” 1947, nr 11–12.

Czarny P., Konstytucyjne spory kompetencyjne (wybrane zagadnienia teoretyczne), ,,Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 2 (18).

Działocha K., Trzciński J., Zagadnienie obowiązywania Konstytucji marcowej w Polsce Ludowej 1944–1952, Wrocław 1977.

Goryszewski H., Sądownictwo kompetencyjne w Księstwie Warszawskim i w Królestwie Polskim, ,,Czasopismo Prawno-Historyczne” 1965, t. 17, z. 2.

Izdebski H., Rada Administracyjna Królestwa Polskiego w latach 1815–1830, Warszawa 1978.

Izdebski H., Sądownictwo administracyjne w Księstwie Warszawskim i w Królestwie Polskim do 1867 roku, ,,Czasopismo Prawno-Historyczne” 1974, t. 26, z. 2.

Izdebski Z., Rewizja teorii podziału władz, ,,Państwo i Prawo” 1957, z. 11.

Jastrzębski R., Między władzą wykonawczą a sądowniczą. Ewolucja rozstrzygania sporów kompetencyjnych na ziemiach polskich w XX i XXI wieku, ,,Z Dziejów Prawa” 2014, t. 7 (15).

Jastrzębski R., Trybunał Kompetencyjny. Kolegium Kompetencyjne. Geneza – działalność – współczesność, Warszawa 2014.

Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924.

Klimów R., Trybunał Kompetencyjny, Lwów 1927.

Komarnicki W., Ustrój państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1934.

Krzyżanowski K.M., Trybunał Kompetencyjny. Studjum z zakresu polskiego prawa publicznego, Warszawa 1924.

Langrod J.S., Sprawa Trybunału Kompetencyjnego, ,,Śląsko-Dąbrowski Przegląd Administracyjny” 1946, nr 6.

Litwin J., W sprawie mocy obowiązującej niektórych ustaw przedwojennych, ,,Palestra” 1957, nr 3.

Małajny R.M., Zasada jedności władzy państwowej w ustroju socjalistycznym – prolegomena, ,,Studia Prawnicze” 1982, nr 3–4.

Małe Konstytucje. Ustawy zasadnicze okresów przejściowych. 1919 – 1947 – 1992, red. R. Jastrzębski, M. Zubik, Warszawa 2014.

Miszewski W., Konflikty kompetencyjne i sądownictwo kompetencyjne, [w:] Encyklopedja Podręczna Prawa Publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), red. Z. Cybichowski, t. 1, Warszawa 1930.

Mycielski A., Polskie Prawo Polityczne (na drodze ku nowej Konstytucji), Kraków 1948.

Okolski A., O sporach administracijnych. Rozprawa napisana w celu uzyskania stopnia Doktora Prawa i Administracji w Szkole Głównej Warszawskiej, Warszawa 1867.

Pietrzak M., Państwo prawne w Konstytucji z 17 marca 1921 r., ,,Czasopismo Prawno-Historyczne” 1987, t. 39, z. 2.

Rozmaryn S., Spory kompetencyjne w świetle Konstytucji (w sprawie realizacji art. 20 k.p.a.), ,,Państwo i Prawo” 1961, z. 3.

Rozmaryn S., W jakim zakresie obowiązuje dziś Konstytucja z 17 marca 1921 roku, ,,Państwo i Prawo” 1948, z. 1.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 kwietnia 1927 r. w sprawie regulaminu Trybunału Kompetencyjnego (Dz.U., nr 42, poz. 373).

Uchwała Krajowej Rady Narodowej z dnia 23 września 1946 r., ,,Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1946, nr 9–10.

Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U., nr 30, poz. 227).

Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U., nr 44, poz. 267).

Ustawa z dnia 25 listopada 1925 r. o Trybunale Kompetencyjnym (Dz.U., nr 126, poz. 897).

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U., nr 30, poz. 168).

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U., nr 4, poz. 8).

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U., nr 153, poz. 1271).

Witkowski W., Sądownictwo administracyjne w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1807–1867, Warszawa 1984.

Zamkowski W., Monteskiuszowska koncepcja podziału a socjalistyczna zasada jedności władzy państwowej, ,,Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego im. Bolesława Bieruta. Seria A” 1958, nr 15.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.363
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:09
Data złożenia artykułu: 2016-08-02 17:02:26


Statystyki


Widoczność abstraktów - 820
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Robert Jastrzębski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.