Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2013 r., sygn. I OZ 805/13, Lex nr 1397205 (dotyczącego kolizji wniosku o przywrócenie terminu ze środkiem odwoławczym w postępowaniu sądowoadministracyjnym)

Streszczenie w języku polskim

Dotychczas w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego uznawano, że w sytuacji, gdy strona złożyła skargę kasacyjną od postanowienia o odrzuceniu skargi, początek biegu terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu wyznacza data doręczenia ostatecznego orzeczenia rozstrzygającego w przedmiocie skargi kasacyjnej, zaś jednocześnie złożony wniosek o przywrócenie terminu jest przedwczesny i podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny. Zagadnienie uchybienia i przywrócenia terminu regulują art. 85–89 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej jako: p.p.s.a.). Z powyższych przepisów nie wynika, że wniosek o przywrócenie terminu, złożony jednocześnie ze środkiem odwoławczym, powinien podlegać odrzuceniu jako niedopuszczalny. Pogląd o wzajemnym wykluczaniu się omawianych instytucji procesowych oznacza tylko tyle, że oba środki procesowe nie mogą być jednocześnie uzasadnione i tym samym uwzględnione. Jeżeli obie czynności procesowe spełniają przewidziane dla nich wymagania formalne, konieczne jest nadanie im właściwego biegu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w pierwszej kolejności powinien nadać bieg zażaleniu, a w przypadku jego oddalenia przystąpić do rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu. Nie można natomiast zgodzić się z zaprezentowanym w uzasadnieniu glosowanego orzeczenia poglądem dotyczącym początku biegu terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że bieg tego terminu można liczyć od dnia doręczenia odpisu postanowienia oddalającego zażalenie tylko wyjątkowo. 7-dniowy termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu z art. 87 § 1 p.p.s.a. rozpoczyna bieg od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jest to więc okoliczność obiektywnie istniejąca, podlegająca jednak modyfikacji w przypadku złożenia środka odwoławczego. Konstytucyjne zasady prawa do sądu oraz instancyjności postępowania sądowego wskazują, że strona, nie zgadzając się z oceną sądu, że uchybiła terminowi, może wnieść środek odwoławczy od tego rozstrzygnięcia. Tylko sąd w postępowaniu odwoławczym może ocenić, czy faktycznie doszło do uchybienia terminowi. Dopiero od prawomocnego rozstrzygnięcia tej kwestii rozpocznie bieg terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu.