Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Tworzenie aparatu administracyjnego przez Komisję Edukacji Narodowej w świetle jej protokołów z lat 1773–1776
Streszczenie w języku polskim
O kształcie aparatu administracyjnego zadecydowała Komisja Edukacji Narodowej w swej Ordynacji zatwierdzonej 21 lutego 1774 r. Zaplanowano go oszczędnie, ponieważ miał się składać tylko z ośmiu urzędników: dwóch sekretarzy, dwóch protokolistów, archiwisty, kasjera i dwóch kancelistów. Powołaniem kadry urzędniczej Komisja zajmowała się głównie w maju 1774 r. Zatrudniono wówczas aż 12 osób. W następnych miesiącach tego roku Komisja zatrudniała, choć już wolniej, dalszych urzędników. W praktyce Komisja stworzyła aparat administracyjny bardziej rozbudowany od planowanego w Ordynacji. Oprócz sekretarzy, z których jeden wkrótce zrezygnował z pracy dla Komisji, składały się nań trzy biura: kancelaria, kasa (warszawska i wileńska) i archiwum. Zatrudniono również pełnomocników przeznaczonych do obsługi prawnej Komisji, nieprzewidzianych w Ordynacji. Zmiany w kształcie aparatu były spowodowane, jak można przypuszczać, zaangażowaniem się Komisji w sprawę majątku pojezuickiego, który ustawa z 1774 r., a zwłaszcza ustawa uchwalona w 1776 r., przekształciła w fundusz edukacyjny pozostający pod zarządem KEN. Administracja funduszem wymagała rozbudowy kancelarii, kasy i archiwum.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Cichoń P., Administracja w Rzeczypospolitej szlacheckiej w polskim piśmiennictwie naukowym lat 1995–2007. Przegląd krytyczny, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2008, t. 60, z. 2.
Goźdź-Roszkowski K., Pozycja Komisji Edukacji Narodowej względem sejmu w świetle ustawodawstwa (1773–1793), „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1997, t. 55.
Grabski W.M., Geneza finansów Komisji Edukacji Narodowej (1773–1776), „Studia Pedagogiczne” 1973, t. 29.
Grabski W.M., Pierwsza audiencja „ministrów” KEN u Stanisława Augusta Poniatowskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Seria I” 1972, z. 88.
Jobert A., Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794). Jej dzieło wychowania obywatelskiego, przeł. i uzup. M. Chamcówna, Wrocław 1979.
Jobert A., La Commission d’Education Nationale en Pologne (1773–1794). Son oeuvre d’instruction civique, Paris 1941.
Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 1: X–XVIII w., Kraków 1997.
Poplatek J., Komisja Edukacji Narodowej. Udział byłych jezuitów w pracach Komisji Edukacji Narodowej, Kraków 1973.
Protokoły posiedzeń Komisji Edukacji Narodowej 1773–1785, oprac. M. Mitera-Dobrowolska, t. 5, Wrocław 1973.
Salmonowicz S., Podstawy prawne funkcjonowania Komisji Edukacji Narodowej, [w:] Studia historycznoprawne, Toruń 1995.
Sobczak J., Sądownictwo Komisji Edukacji Narodowej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1982, t. 34, z. 2.
Ustawodawstwo szkolne za czasów Komisji Edukacji Narodowej, rozporządzenia, ustawy pedagogiczne i organizacyjne (1773–1793), zebrał J. Lewicki, Kraków 1925.
Volumina Legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX Pijarów w Warszawie od roku 1732 do roku 1782 wydanego, t. 8, Petersburg 1860.
Wierzbowski T., Komisja Edukacji Narodowej i jej szkoły w Koronie 1773–1794, z. 37: Protokoły posiedzeń Komisji Edukacji Narodowej 1773–1777, Warszawa 1910.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.323
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:07
Data złożenia artykułu: 2016-01-31 23:44:12
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Krzysztof Goźdź-Roszkowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.