Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Instytucjonalne i realizacyjne skutki decentralizacji administracji publicznej w warunkach chorwackiej administracji terenowej
Streszczenie w języku polskim
W 2020 r. zastąpiono zdekoncentrowany model wykonywania zadań administracji publicznej w chorwackich jednostkach terytorialnych modelem opartym na zasadzie decentralizacji administracji publicznej. Nowa ustawa o ustroju administracji państwowej zlikwidowała okręgowe jednostki administracji państwowej jako organy administracji rządowej pierwszej instancji i przekazała ich zadania do delegowanego zakresu zadań okręgów jako jednostek samorządu terytorialnego drugiego szczebla. W niniejszym artykule zbadano skutki decentralizacji administracji publicznej. Opierając się na założeniach teoretycznych dotyczących skutków decentralizacji oraz na badaniu porównawczym decentralizacji administracji z oceną ex ante zniesienia okręgowych jednostek administracji państwowej, sformułowano pięć hipotez na temat skutków decentralizacji administracji w chorwackich warunkach administracji terenowej. Hipotezy te zostały zweryfikowane w drodze analizy ram prawno-instytucjonalnych realizacji zadań delegowanych z wykorzystaniem danych empirycznych zebranych w postaci ankiet i dziewięciu wywiadów oraz danych wtórnych. Wyniki pokazują, że decentralizacja administracji publicznej wzmocniła rolę chorwackich okręgów, w szczególności ich rolę administracyjną, a także rolę naczelników okręgów. Ponadto zwiększyła koordynację poziomą, a osłabiła koordynację pionową. Poprawiła też niektóre aspekty świadczenia usług publicznych, ale nie ujednoliciła ich świadczenia na całym terytorium państwa, a także poprawiła transparentność, ale nie doprowadziła do demokratyzacji samorządu w okręgach. Przeanalizowano pięć ogólnokrajowych czynników jako możliwych przyczyn takich wyników badań: ogólne trendy społeczne, presję zewnętrzną, cechy charakterystyczne chorwackiej administracji publicznej, ogólne cechy chorwackiego ustroju samorządu terytorialnego oraz przyjęte rozwiązania organizacyjne.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Đulabić V., Harmonizacija regionalne samouprave i regionalno pitanje u Hrvatskoj, [in:] Europeizacija hrvatske lokalne samouprave: dva desetljeća primjene standarda Europske povelje o lokalnoj samoupravi, ed. I. Koprić, Zagreb 2018.
Đulabić V., Županije i sudjelovanje građana, [in:] Referendum i neposredna demokracija u Hrvatskoj, eds. I. Koprić, F. Staničić, Zagreb 2021.
Đulabić V., Čepo D., Regionalism and Sub-Regional Representation: A Guide to the County Transformation of Croatia, “ Hrvatska i komparativna javna uprava: časopis za teoriju i praksu javne uprave” 2017, vol. 17(4), DOI: https://doi.org/10.31297/hkju.17.4.2.
Ebinger F., Grohs S., Reiter R., The Performance of Decentralization Strategies Compared: An Assessment of Decentralization Strategies and Their Impact on Local Government Performance in Germany, France and England, “Local Government Studies” 2011, vol. 37(5), DOI: https://doi.org/10.1080/03003930.2011.604557.
Ebinger F., Richter P., Decentralizing for Performance? A Quantitative Assessment of Functional Reforms in the German Länder, “International Review of Administrative Science” 2016, vol. 82(2), DOI: https://doi.org/10.1177/0020852315586916.
Giljević T., Koordinativni kapacitet Vlade Republike Hrvatske: aktualno stanje i preporuke za poboljšanje, “Sveske za javno pravo” 2017, vol. 8.
Koprić I., Lokalna samouprava – nacrt skripta za studij javne uprave, Zagreb 2005.
Koprić I., Novela Zakona o lokalnoj i područnoj (regionalnoj) samoupravi iz 2017, [in:] Europeizacija hrvatske lokalne samouprave: dva desetljeća primjene standarda Europske povelje o lokalnoj samoupravi, ed. I. Koprić, Zagreb 2018.
Koprić I., Reforma hrvatske javne uprave: problemi, rješenja i zablude, [in:] Hrvatska država i uprava – stanje i perspektive, ed. J. Barbić, Zagreb 2008.
Koprić I., Reforma javne uprave u Hrvatskoj: ni bolni rezovi ni postupne promjene – nužna je nova upravna paradigma, “Političke analize” 2016, vol. 7(26).
Koprić I., Stanje lokalne samouprave u Hrvatskoj, “Hrvatska javna uprava” 2010, vol. 10(3).
Koprić I., Crnković M., Lopižić I., Control Over Local Governments in Croatia: Many Components, Still Weak Control, [in:] A Threat to Autonomy? Control and Supervision of Local and Regional Government Activities / Les contrôles de l’action publique locale et régionale: une autonomie menacée?, eds. M.E. Geis, S. Guérard, X. Volmerange, Lille 2018.
Koprić I., Marčetić G., Musa A., Đulabić V., Lalić Novak G., Upravna znanost – javna uprava u suvremenom europskom kontekstu, Zagreb 2021.
Kuhlmann S., Administrative Reforms in Intergovernmental Setting: Impacts on Multi-Level Governance from a Comparative Perspective, [in:] Multi-Level Governance: The Missing Linkages, ed. E. Ongaro, Bingley 2015, DOI: https://doi.org/10.1108/s2045-794420150000004008.
Kuhlmann S., Grohs S., Bogumil J., Reforming Public Administration in Multilevel Systems: An Evaluation of Performance Changes in European Local Governments, [in:] Public Administration and the Modern State, eds. E. Bohne, J. Graham, J.C.N. Raadschelders, J.P. Lehrke, Hampshire–New York 2014.
Kuhlmann S., Wayenberg E., Institutional Impact Assessment in Multi-Level Systems: Conceptualizing Decentralization Effects from a Comparative Perspective, “International Review of Administrative Sciences” 2016, vol. 82(2), DOI: https://doi.org/10.1177/0020852315583194.
Kuhlmann S., Wollmann H., Introduction to Comparative Public Administration: Administrative Systems and Reforms in Europe, Cheltenham 2019.
Kuhlmann S., Wollmann H., The Evaluation of Institutional Reforms at Sub-national Government Levels: A Still Neglected Research Agenda, “Local Government Studies” 2011, vol. 37(5), DOI: https://doi.org/10.1080/03003930.2011.604542.
Lopižić I., Preneseni djelokrug u lokalnoj samoupravi: teorijska razmatranja i komparativna iskustva, “Pravni vjesnik” 2021, vol. 37(3–4), DOI: https://doi.org/10.25234/pv/13901.
Lopižić I., Uloga ureda državne uprave u hrvatskome upravno-političkom sustavu, “Hrvatska i komparativna javna uprava: časopis za teoriju i praksu javne uprave” 2020, vol. 20(3), DOI: https://doi.org/10.31297/hkju.20.3.6.
Lopižić I., Barta A., Deconcentrated State Administration in Croatia and Hungary – Same Aims Different Pathways, “Juridical Tribune – Tribuna Juridica” 2022, vol. 12(2), DOI: https://doi.org/10.24818/tbj/2022/12/2.06.
Lopižić I., Manojlović Toman R., Integracija poslova ureda državne uprave u županijsku upravu: dosadašnji rezultati, “Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu” 2021, vol. 71(3–4), DOI: https://doi.org/10.3935/zpfz.71.34.06.
Lopižić I., Manojlović Toman R., Prethodna evaluacija ukidanja ureda državne uprave u županija, “Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu” 2019, vol. 69(5–6), DOI: https://doi.org/10.3935/zpfz.69.56.09.
Marčetić G., Novo lokalno službeničko pravo i upravljanje ljudskim potencijalima u reformiranoj lokalnoj samoupravi, [in:] Reforma lokalne i regionalne samouprave u Republici Hrvatskoj, ed. I. Koprić, Zagreb 2013.
Marčetić G., Manojlović Toman R., Lopižić I., Reform of Croatian Public Administration: Challenges, Results, and Role of the EU, [in:] Crisis Era European Integration: Economic, Political and Social Lessons from Croatia, eds. J. Puljiz, J. Butković (forthcoming 2023).
Reiter R., Grohs S., Ebinger F., Kuhlmann S., Bogumil J., Impacts of Decentralization: The French Experience in a Comparative Perspective, “French Politics” 2010, vol. 8(2), DOI: https://doi.org/10.1057/fp.2010.5.
Škarica M., Vukojičić Tomić T., Croatia: Games of Local Democracy in the Shadow of National Politics, [in:] The Routledge Handbook of Local Elections and Voting in Europe, eds. A. Gendźwiłł, U. Kjaer, K. Steyvers, London–New York 2022, DOI: https://doi.org/10.4324/9781003009672-41.
Wollmann H., Comparing Local Government Reforms in England, Sweden, France and Germany: Between Continuity and Change, Divergence and Convergence, Ludwigsburg 2008.
Wollmann H., Reforming Local Leadership and Local Democracy: The Cases of England, Sweden, Germany and France in Comparative Perspective, “Local Government Studies” 2008, vol. 34(2), DOI: https://doi.org/10.1080/03003930701852344.
ONLINE SOURCES
Bronić M., Ott K., Petrušić M., Prijanović S., Stanić B., Proračunska transparentnost županija, gradova i općina, November 2022 – April 2023, https://www.ijf.hr/files/file/prezentacije/Prijakovic_05072023.pdf (access: 10.9.2023).
Hina, Akcija USKOK-a u Međimurju: Istražni zatvor policajcu i županijskom pročelniku, https://www.vecernji.hr/vijesti/akcija-uskok-a-u-medimurju-istrazni-zatvor-policajcu-i-zupanijskom-procelniku-1522624 (access: 20.7.2023).
Koprić I., Lokalna samouprava u razvoju – vrijednosti i uloge, 2015, https://www.academia.edu/21588077/%20Uloge_lokalne_samouprave (access: 15.7.2023).
Koprić I., Public Administration Characteristics and Performance in EU28: Croatia, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/97f87f51-9608-11e8-8bc1-01aa75ed71a1/language-en (access: 15.7.2023).
Koprić I., Manojlović R., Đurman P., Development of Local Democracy in Croatia – Two Steps Forward, One Step Back. Or Vice Versa?, https://www.psa.ac.uk/sites/default/files/conference/papers/2017/IK-RM-PD-Local%20democracy.pdf (access: 15.7.2023).
Marčetić G., Manojlović Toman R., Džinić J., Tackling the Challenge of Employment and Retention in the Civil Service, EUPAN Presidency Brief Report Croatia, https://www.eupan.eu/wp-content/uploads/2020/07/EUPAN-Presidency-Report-Croatia.pdf (access: 12.7.2023).
Ministry of Finance, Izvještaj o izvršenju lokalnih proračuna, https://mfin.gov.hr/istaknute-teme/lokalna-samouprava/financijski-izvjestaji-jlp-r-s/203 (access: 14.7.2023).
Ministry of Public Administration, Izvješće o radu ureda državne uprave u županijama za 2015. godinu, 8.7.2016, https://mpu.gov.hr/UserDocsImages//MURH-%20arhiva/Strategije,%20planovi%20i%20izvješća/Izvješća//Izvješće%20o%20radu%20ureda%20državne%20uprave%20u%20županijama%20za%202015.%20godinu.pdf (access: 13.7.2023).
LEGAL ACTS
Act on Local and Territorial (Regional) Self-Government (Official Gazette 33/01, 60/01, 129/05, 109/07, 125/08, 36/09, 36/09, 150/11, 144/12, 19/13, 137/15, 123/17, 98/19, 144/20).
Constitution of the Republic of Croatia (Official Gazette 56/90, 135/97, 08/98, 113/00, 124/00, 28/01, 41/01, 55/01, 76/10, 85/10, 05/14).
State Administration System Act (Official Gazette 69/19).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.5.195-216
Data publikacji: 2023-12-31 14:29:29
Data złożenia artykułu: 2023-11-06 10:38:59
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Iva Lopižić, Romea Manojlović Toman
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.