Możliwość wykorzystania sztucznej inteligencji w procesie tworzenia kryminalistycznych portretów pamięciowych
Streszczenie w języku polskim
W artykule podjęto próbę przedstawienia najnowocześniejszych zdobyczy techniki w kontekście możliwości ich wykorzystania we wspieraniu działań wykrywczych prowadzonych przez organy ścigania. Dynamiczny rozwój nauk ścisłych, w tym informatyki, jest jedną z determinant tempa i kierunku rozwoju kryminalistyki. Ma on m.in. bezpośredni wpływ na zasady sporządzania znanego od czasów starożytnych portretu pamięciowego nieznanego sprawcy przestępstwa. Autor poprzez przegląd najnowszej literatury dąży do zaprezentowania możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) w procesie kreowania wizualnego przedstawienia sylwetki, a w szczególności wyglądu twarzy nieznanego sprawcy przestępstwa. Ponadto celem artykułu jest próba precyzyjnego ustalenia charakteru prawnego czynności sporządzania portretu pamięciowego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Augustynek A., Wprowadzenie do psychologii, Warszawa 2018.
Brown C., Lloyd-Jones T.J., Robinson M., Eliciting Person Description from Eyewitnesses: A Survey of Police Perceptions of Eyewitness Performance and Reported Use of Interview Techniques, “European Journal of Cognitive Psychology” 2008, vol. 20(3), DOI: https://doi.org/10.1080/09541440701728474.
Cader B., Gruba J., Gurgul J., Hanausek T., Anna, part 3: Praca wykrywcza, Warszawa 1981.
Chen S.Y., Su W., Gao L., Xia S., Fu H., DeepFaceDrawing: Deep Generation of Face Images from Sketches, “ACM Transactions on Graphics” 2020, vol. 39(4), DOI: https://doi.org/10.1145/3386569.3392386.
Czeczot Z., Kryminalistyczna problematyka osobowych środków dowodowych, Warszawa 1976.
Galatolo F.A., Cimino M.G.C.A., Vaglini G., Generating Images from Caption and Vice Versa via CLIP-Guided Generative Latent Space Search, [in:] Proceedings of the International Conference on Image Processing and Vision Engineering, SciTePress 2021, DOI: https://doi.org/10.5220/0010503701660174.
Gąsiorowski J., Kryminalistyczna identyfikacja człowieka – rys historyczny (wybrane zagadnienia), Katowice 2004.
Gąsiorowski J., Nowoczesne technologie w kryminalistyce, “Kultura Bezpieczeństwa. Nauka–Praktyka–Refleksje” 2016, no. 21.
Gąsiorowski J., Portret pamięciowy w praktyce organów ścigania, [in:] Wybrane zagadnienia służby policyjnej, ed. A. Rosół, J. Słobosz, K. Silska, part 2, Katowice 2012.
Goodfellow I., Pouget-Abadie J., Mirza M., Xu B., Warde-Farley D., Ozair S., Courville A., Bengio Y., Generative Adversarial Nets, “Communications of the ACM” 2020, vol. 63(11), DOI: https://doi.org/10.1145/3422622.
Gruza E., Okazanie. Problematyka kryminalistyczna, Toruń 1995.
Gruza E., Psychologia sądowa dla prawników, Warszawa 2017.
Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Hanausek T., Zarys kryminalistycznej teorii wykrywania, part 1: Pojęcie i przedmiot wykrywania sprawców przestępstw, Warszawa 1978.
Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna, Warszawa 2018.
Horoszowski P., Od zbrodni do kary, Warszawa 1966.
Kabzińska J., Portret pamięciowy sprawcy w świetle badań psychologicznych, [in:] Psychologia sądowa, ed. M. Szpitalak, K. Kasparek, Kraków 2014.
Kabzińska J., Portret pamięciowy w postępowaniu przygotowawczym i sądowym, “Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2014, no. 1.
Karwowska K., Hebda D., Portret pamięciowy – zarys problematyki, “Kortowski Przegląd Prawniczy” 2014, no. 3.
Kasprzak J., Młodziejowski B., Kasprzak W., Kryminalistyka. Zarys systemu, Warszawa 2015.
Kmiecik R., Prawo dowodowe, Kraków 2005.
Kmiecik R., Rekognicja i konfrontacja w świetle założeń dowodu ścisłego, “Nowe Prawo” 1981, no. 5.
Kozieł T., Dębiński Z., Portret obrazowy w identyfikacji i poszukiwaniu osób (stan i perspektywy), “Problemy Kryminalistyki” 1992, no. 197–198.
Kulicki M., Kwiatkowska-Wójcikiewicz V., Stępka L., Kryminalistyka. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki śledczo-sądowej, Toruń 2009.
Kurowski M., [in:] Kodeks postępowania karnego, vol. 1: Komentarz aktualizowany, ed. D. Świecki, LEX/el. 2023.
Lipczyńska M., Polski proces karny. Zagadnienia ogólne, vol. 1, Warszawa 1986.
Marzec S., Obrazowy portret pamięciowy jako dowód w procesie, “Problemy Kryminalistyki” 1996, no. 211.
McCarthy J., Minsky M.L., Rochester N., Shannon C.E., A Proposal for the Dartmouth Summer Research Project on Artificial Intelligence, August 31, 1955, “AI Magazine” 2006, vol. 27(4), DOI: https://doi.org/10.1609/aimag.v27i4.1904.
Michalski M., Sporządzanie portretu pamięciowego z wykorzystaniem transferu danych za pomocą Internetu, “Problemy Kryminalistyki” 2013, no. 279.
Mikawoz S., Metody odtwarzania wyglądu zewnętrznego sprawcy przestępstwa na podstawie zeznań świadków, [in:] Portret pamięciowy. Wybrane zagadnienia, ed. J. Zajdel, Warszawa 2006.
Moszczyński J., Antropometryczne metody identyfikacji człowieka, [in:] Kryminalistyka, czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw, eds. E. Gruza, M. Goc, J. Moszczyński, Warszawa 2020.
Pajdała I., Tożsamość z portretu, “Policja” 2020, no. 12.
Pikulski S., Kilka uwag na temat śladów pamięciowych i ich wartości dowodowej, “Problemy Kryminalistyki” 1994, no. 204.
Rode D., Dukała K., Kabzińska J., Zalewska-Łunkiewicz K., Kliniczna psychologia sądowa, Warszawa 2020.
Różanowski K., Sztuczna inteligencja. Rozwój, szanse i zagrożenia, “Zeszyty Naukowe Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki” 2007, no. 2.
Tadeusiewicz R., Archipelag sztucznej inteligencji. Część I, “Napędy i Sterowanie” 2020, no. 12.
Taracha A., Instytucja specjalisty w polskim procesie karnym. Zagadnienia prawnodowodowe, [in:] Aktualne tendencje w badaniach dokumentów. Materiały XIII Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma, ed. Z. Kegel, Wrocław 2010.
Taracha A., Niepowtarzalność okazania. Teoria i praktyka, “Problemy Praworządności” 1991, no. 1–2.
Taracha A., The Use of Algorithms in Criminal Procedure (Selected Issues), “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(5), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2020.29.5.301-309.
Tomaszewski T., Dowód z opinii biegłego w procesie karnym, Kraków 2000.
Vetulani J., Po śladach wspomnień, “Charaktery” 2000, no. 1.
Warylewski J., Kara. Podstawy filozoficzne i historyczne, Gdańsk 2007.
Widacki J., Młodziejowski B., Kryminalistyczne zastosowanie antropologii, [in:] Kryminalistyka, ed. J. Widacki, Warszawa 2016.
Widła T., Opinia biegłego, [in:] System Prawa Karnego Procesowego, vol. 8, part 4: Dowody, ed. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Wójcikiewicz J., Dowód naukowy w procesie sądowym, Kraków 2000.
Wójcikiewicz J., Kwiatkowska-Wójcikiewicz V., Paradygmaty kryminalistyki, [in:] Paradygmaty kryminalistyki, ed. J. Wójcikiewicz, Kraków 2016.
Wójcikiewicz J., Szumakowicz E., Ślady pamięciowe, “Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1984, no. 15.
Zalewski T., Definicja sztucznej inteligencji, [in:] Prawo sztucznej inteligencji, eds. L. Lai, M. Świerczyński, Legalis 2020.
Zubański S., Odtwarzanie wyglądu osób, [in:] Wybrane zagadnienia techniki, eds. W. Kędzierski, G. Kędzierska, Szczytno 2011.
Żądło A., Bal maskowy z „Pętlarzem”, “Magazyn Detektyw” 2016, no. 1.
ONLINE SOURCES
DALL-E 2, https://openai.com/dall-e-2 (access: 10.7.2025).
Dragan A., Nie mamy pojęcia, na jakich zasadach działa Sztuczna inteligencja [Podcast], 14.7.2023, https://open.spotify.com/episode/52da4iTg4c8OX9iQDrmgak?si=33132a1f94ec434b (access: 16.10.2025).
Friedman E., Elbaz G., Generating Facial Diffuse Maps with StyleGAN2, 2021, https://www.nvidia.com/en-us/on-demand/session/gtcspring21-p31439/?playlistId=playList-732084e5-69a8-4f13-8a66-ef831394a957 (access: 12.9.2025).
Gregersen E., Chat Generative Pre-Trained Transformer, https://www.britannica.com/technology/ChatGPT (access: 27.5.2025).
Growcoot M., Controversial AI Program Generates Photorealistic Police Sketches, https://petapixel.com/2023/02/13/controversial-ai-program-generates-photorealistic-police-sketches (access: 19.2.2025).
High-Level Expert Group on Artificial Intelligence, A Definition of AI: Main Capabilities and Scientific Disciplines, Brussels, 8.4.2019, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/definition-artificial-intelligence-main-capabilities-and-scientific-disciplines (access: 16.10.2025).
Inteligencja Sztuczna, Czym jest DALL-E 2 i jak działa?, https://inteligencjasztuczna.pl/czym-jest-dall-e-2-i-jak-dziala (access: 10.7.2025).
Luśtyk M., Sztuczna inteligencja zamienia proste szkice w fotorealistyczne portrety. Witamy w czasach końca fotografii, 18.6.2020, https://www.fotopolis.pl/newsy-sprzetowe/branza/33669-sztuczna-inteligencja-zamienia-proste-szkice-w-fotorealistyczne-portrety-witamy-w-czasach-konca-fotografii (access: 16.10.2025).
Mazur H., GAN, czyli jak nauczyć komputer kreatywnego myślenia, 1.7.2020, https://oiot.pl/gan-czyli-jak-nauczyc-komputer-kreatywnego-myslenia (access: 12.9.2025).
Portret, https://sjp.pwn.pl/slowniki/portret.html (access: 16.10.2025).
Taylor M., AI Software Can Create Suspect Sketches, 8.2.2023, https://www.forensicmag.com/594323-AI-Software-Can-Create-Suspect-Sketches/ (access: 10.8.2025).
LEGAL ACTS
Act of 6 June 1997 – Criminal Procedure Code (consolidated text, Journal of Laws 2025, item 46).
Guidelines No. 3 of the Commander-in-Chief of Police of 30 August 2017 on the performance of certain investigative activities by police officers (Journal of Laws of the National Police Headquarters 2017, item 59).
CASE LAW
Decision of the Supreme Court of 10 February 2021, IV KK 574/20.
Judgment of the Court of Appeal in Lublin of 17 December 2007, II AKa 273/07, LEX no. 357229.
Judgment of the Court of Appeal in Wrocław of 28 January 2014, II AKa 430/13.
Judgment of the Court of Appeal in Szczecin of 4 July 2019, II AKa 107/19, LEX no. 2758418.
Resolution of the Supreme Court of 30 October 1985, III CZP 59/85, OSNC 1986, no. 9, item 140.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2025.34.2.419-439
Data publikacji: 2025-08-01 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2023-10-26 13:35:47
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Karol Kagan

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.