Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Rola organów parlamentarnych terytoriów autonomicznych w państwach europejskich
Streszczenie w języku polskim
W artykule przedstawiono kompetencje organów parlamentarnych terytoriów autonomicznych w państwach europejskich, w których terytoria te mają odmienny status od zasadniczej części terytorium państwowego. Korzystając z metody prawno-dogmatycznej i prawno-porównawczej, analizie poddano uregulowania prawne dotyczące organów parlamentarnych Grenlandii, Wysp Owczych, Wysp Alandzkich, Madery, Azorów i Góry Athos. Celem analizy było udowodnienie tezy, że uprawnienia organów parlamentarnych tych terytoriów umożliwiają im decydowanie o sprawach ważnych dla mieszkańców terytoriów oraz nawiązywanie i utrzymywanie stosunków międzynarodowych z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi. Szeroki, nadal zwiększany, zakres przyznanej tym terytoriom autonomii oraz dobre relacje między terytoriami i państwami ich usytuowania przyczyniają się do demokratyzacji struktur krajowych i wpływają na osłabienie dążeń władz i ludności terytoriów autonomicznych do uzyskania przez nie samodzielnego bytu państwowego. Należy jednak podkreślić, że procesy zachodzące we współczesnej społeczności międzynarodowej mają dynamiczny charakter i mogą powodować potrzebę wprowadzania dalszych zmian w sytuacji prawnej europejskich terytoriów autonomicznych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Ackrén M., Olausson P.M., Condition(s) for Island Autonomy, “International Journal on Minority and Group Rights” 2008, vol. 15(2–3), DOI: https://doi.org/10.1163/157181108X332613.
Antonowicz L., Autonomia terytorialna ze stanowiska prawa międzynarodowego, “Annales UMCS sectio G (Ius)” 1995, vol. 43(3).
Basse E.M., Why Greenland Is Not for Sale, “Journal of Comparative Urban Law and Policy” 2020, vol. 4(1).
Brańka T., Treść i zakres pojęcia „autonomia”. Wyzwania definicyjne, “Acta Politica Polonica” 2018, vol. 45(3), DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2018.45-01.
Brańka T., Znaczenie autonomii we współczesnych stosunkach międzynarodowych, [in:] Dylematy państwowości, ed. K. Trzciński, Warszawa 2006.
Broms B., Links between Autonomous Territory and Suzerain State, “Nordic Journal of International Law” 1986, vol. 55(1–2), DOI: https://doi.org/10.1163/157181086X00229.
Dinstein Y., Autonomy Regimes and International Law, “Villanova Law Review” 2011, vol. 56(3).
Domagała M., Iwanek J., Regionalne i lokalne ustroje polityczne, część II, “Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2014, vol. 12.
Filipek M.J., Międzynarodowoprawny status archipelagu Wysp Alandzkich. Kwestia demilitaryzacji i neutralizacji Alandów, “Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego” 2011, no. 1, DOI: https://doi.org/10.33119/KKESSiP.2011.1.6.
Fundowicz S., Autonomia, [in:] Encyklopedia samorządu terytorialnego, eds. K. Miaskowska-Daszkiewicz, B. Szmulik, Warszawa 2010.
Göcke K., The 2002 Referendum on Greenland’s Autonomy and What It Means for Greenland’s Future, “Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht” 2009, vol. 69(1).
Grahl-Madsen A., The Evolution of the Nordic Autonomies, “Nordisk Tidsskrift for International Ret” 1985, vol. 54(1), DOI: https://doi.org/10.1163/187529385X00020.
Hannum H., Lillich R.B., The Concept of Autonomy in International Law, “American Journal of International Law” 1980, vol. 74(4), DOI: https://doi.org/10.2307/2201026.
Harhoff F., Institutions of Autonomy, “Nordic Journal of International Law” 1986, vol. 55(1–2), DOI: https://doi.org/10.1163/157181086X00256.
Iwanek J., Pojęcie autonomii terytorialnej we współczesnej europejskiej przestrzeni demokratycznej, [in:] Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej, vol. 1: Teoria – historia, eds. M. Domagała, J. Iwanek, Toruń 2014.
Iwanek J., Prawnokonstytucyjne położenie regionów autonomicznych w Hiszpanii, [in:] Oblicza decentralizmu, ed. J. Iwanek, Katowice 1996.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014.
Jańczak J., Na granicy Unii Europejskiej – pozycja europejskich terytoriów autonomicznych w dobie globalizacji i integracji. Przypadek Wysp Alandzkich, “Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2007, no. 2, DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2007.2.05.
Kubiak K., Nordic Autonomous Territories, “Polish Quarterly of International Affairs” 2002, vol. 11(4).
Lapidoth R., Autonomy: Potential and Limitations, “International Journal on Group Rights” 1994, vol. 1(4), DOI: https://doi.org/10.1163/157181194X00229.
Łukasik P., Ustrój Świętej Góry Athos w świetle regulacji europejskich, “Disputatio” 2009, vol. 8.
Olafsson A., International Status of the Faroe Islands, “Nordisk Tidsskrift for International Ret” 1982, vol. 51(1–2), DOI: https://doi.org/10.1163/187529382X00069.
Olszówka M., Współczesne stosunki państwo–Kościół w Republice Greckiej, “Rocznik Teologiczny” 2009, vol. 51(1–2).
Przyborowska-Klimczak A., Status prawny Grenlandii, [in:] Państwo i terytorium w prawie międzynarodowym, eds. J. Menkes, E. Cała-Wacinkiewicz, Warszawa 2015.
Rozmus D., Grenlandzka niepodległość – głos w dyskusji, “Roczniki Administracji i Prawa” 2019, vol. 19(1), DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.3581.
Sagan S., Serzhanova V., Wapińska D., Charakterystyka aktów ustrojowych autonomii nordyckich, “Studia Iuridica Lublinensia” 2014, vol. 22, DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.121.
Seyersted F., The Åland Autonomy and International Law, “Nordisk Tidsskrift for International” 1982, vol. 51(1–2), DOI: https://doi.org/10.1163/187529382X00050.
Silverström S., The Competence of Autonomous Entities in the International Arena – with Special References to the Aland Islands in the European Union, “International Journal on Minority and Group Rights” 2008, vol. 15(2–3), DOI: https://doi.org/10.1163/157181108X332622.
Skotnicki K., Pojęcie autonomii w teorii prawa państwowego, “Studia Prawno-Ekonomiczne” 1986, vol. 36.
Sohn L.B., The Concept of Autonomy in International Law and the Practice of the United Nations, “Israel Law Review” 1980, vol. 15(2), DOI: https://doi.org/10.1017/S0021223700006609.
Szwed K., Ewolucja dążeń niepodległościowych Wysp Owczych, “Przegląd Europejski” 2019, no. 2, DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5831.
Tkacik M., Characteristics of Forms of Autonomy, “International Journal on Minority and Group Rights” 2008, vol. 15(2–3), DOI: https://doi.org/10.1163/157181108X332668.
Uziębło P., Podstawy ustroju Grenlandii (wybrane zagadnienia), “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, vol. 17(1), DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2014.01.01.
LEGAL ACTS
Act concerning the conditions of accession of the Hellenic Republic and the adjustment to the Treaties, Final Act, Joint declaration concerning Mount Athos, Athens, 28 May 1979 (OJ L 291/186, 19.11.1979).
Act concerning the conditions of accession of the Kingdom of Norway, the Republic of Austria, the Republic of Finland and the Kingdom of Sweden and the adjustments to the Treaties on which the European Union is founded, Protocol No. 2 – on the Åland Islands, Corfu, 24 June 1994 (OJ C 241/352, 29.8.1994).
Act on Autonomy of Åland, 16 August 1991, https://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/FI%20SE_930101_Act%20on%20the%20Autonomy%20of%20Aland.pdf (access: 10.12.2022).
Act on Greenland Self-Government, Act No. 437, 12 June 2009, https://www.ilo.org/dyn/natlex/docsELECTRONIC/110442/137381/F-520745313/DNK110442 Eng.pdf (access: 10.12.2022).
Assumption Act of Matters and Fields of Responsibility by Faroese Authorities, Act No. 79, 12 May 2005, https://www.government.fo/en/the-government/act-of-responsibility-by-the-faroese-authorities (access: 10.12.2022).
Åland Agreement in the Council of the League of Nations, 27 June 1921, https://kulturstiftelsen.ax/app/uploads/2020/07/english-3-3-1.pdf (access: 10.12.2022).
Constitution of Finland, 11 June 1999, http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/05/Finlandia_ang060314.pdf (access: 10.12.2022).
Constitution of Greece, 9 June 1975, http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/10/Grecja_ ang_010711.pdf (access: 10.12.2022).
Constitution of Portuguese Republic, 2 April 1976, http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2016/03/Portugalia_ang_010116.pdf (access: 10.12.2022).
Constitutional Act of the Kingdom of Denmark, 5 June 1953, http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/07/Dania_eng_010115.pdf (access: 10.12.2022).
Constitutional Charter of the Holy Mountain of Athos, 10 May 1924, ratified by Legislative Decree of Hellenic Republic, 10 September 1926, https://www.mountathos.org/en-us/Athonite-Meadow/Historical-and-Legal-Documents/Mount-Athos-Institutional-Chart.aspx (access: 10.12.2022).
Convention relating to the Non-Fortification and Neutralisation of the Aaland Islands, Geneva, 20 October 1921, https://digital-commons.usnwc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2526&context=ils (access: 10.12.2022).
Decision about the Åland Islands of the Council of the League of Nations – “The Åland decision”, Minutes of the Fourteenth Meeting of the Council, 24 June 1921, https://kulturstiftelsen.ax/app/uploads/2020/07/english-3-3-1.pdf (access: 10.12.2022).
Estatuto Político-Administrativo da Região Autónoma da Madeira, 21 de agosto 1999, Lei n.º 130/99, Diário da República n.º 195/1999, Série I-A, https://dre.pt/dre/legislacao-consolidada/lei/1999-34496275 (access: 10.12.2022).
Foreign Policy Act of the Faroe Islands, Act No. 80, 14 May 2005, https://www.government.fo/en/the-government/act-on-the-conclusion-of-agreements-under-international-law (access: 10.12.2022).
Greenland Home Rule Act No. 577, 29 November 1978, http://www.stm.dk/_p_12712.html (access: 10.12.2022).
Home Rule Act of the Faroe Islands, Act No. 137, 23 March 1948; https://www.government.fo/en/foreign-relations/constitutional-status/the-home-rule-act (access: 10.12.2022).
Joint Declaration by the European Union, on the one hand, and the Government of Greenland and the Government of Denmark, on the other, on relations between the European Union and Greenland, Brussels, 19 March 2015, https://ec.europa.eu/europeaid/sites/devco/files/signed-joint-declaration-eu-greenland-denmark_en.pdf (access: 10.12.2022).
Parliamentary on Home Rule in the Faroe Islands, Act No. 103, 26 July 1994, https://www.government.fo/en/the-government/parliamentary-act-on-home-rule-in-the-faroes (access: 10.12.2022).
Political and Administrative Statute of the Autonomous Region of the Azores, 12 January 2009, Law 2/2009, https://www.alra.pt/documentos/estatuto_ing.pdf (access: 10.12.2022).
Sustainable Fisheries Partnership Agreement between the European Union, of the one part, and the Government of Greenland and the Government of Denmark, of the other part, 2 April 2021 (OJ L 175/3, 18.5.2021).
Treaty of Peace between the Republic of Finland and the Union of Soviet Socialist Republics, 12 March 1940, https://www.winterwar.com/War%27sEnd/moscow_peace_treaty.htm (access: 10.12.2022).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2022.31.5.201-218
Data publikacji: 2022-12-30 20:25:52
Data złożenia artykułu: 2022-11-14 21:45:03
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Anna Przyborowska-Klimczak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.