Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych Skarbu Państwa – wybrane zagadnienia

Streszczenie w języku polskim

W opracowaniu analizie naukowo-badawczej poddane jest zagadnienie z zakresu części ogólnej prawa cywilnego, dotyczące dóbr osobistych osób prawnych. Przeprowadzone rozważania pozwolą ustalić, czy Skarbowi Państwa – szczególnej osobie prawnej, której substratem jest samo państwo, a więc podmiot prawa publicznego – przysługują wskazane wartości niemajątkowe. Potrzeba omówienia zasygnalizowanego problemu – istotnego z punktu widzenia praktyki – wynika stąd, że nie został on jeszcze rozstrzygnięty w żadnym odrębnym opracowaniu. W artykule w pierwszej kolejności przedstawione są rozważania na temat istoty dóbr osobistych osób prawnych oraz podmiotowości prawnej Skarbu Państwa. Dopiero na ich tle możliwe jest udzielenie – jak się okazuje – twierdzącej odpowiedzi na wyżej sformułowane pytanie. W związku z uznaniem, że Skarb Państwa posiada dobra osobiste, w opracowaniu trzeba poruszyć kilka wybranych zagadnień o charakterze szczegółowym. Należy ustalić, czy ochrona dóbr osobistych Skarbu Państwa powinna dotyczyć wyłącznie wykonywania przez państwo zadań prywatnoprawnych, tj. z zakresu dominium, czy też objęte tą ochroną są działania władcze zaliczane do sfery imperium. Ponadto trzeba rozstrzygnąć, które dobra osobiste osób prawnych przysługują Skarbowi Państwa oraz jakie zachowania – w przypadku tego podmiotu – mogą prowadzić do ich zagrożenia lub naruszenia. Jako niezbędne jawi się również dokonanie analizy zasad i środków ochrony dóbr osobistych Skarbu Państwa, a także przytoczenie i omówienie przepisów zawartych w ustawie o Instytucie Pamięci Narodowej, dotyczących ochrony wartości o charakterze publicznoprawnym w postaci dobrego imienia Państwa Polskiego i Narodu Polskiego.