Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Servus publicus a servus privatus w antycznym Rzymie. Status prawny a status społeczny
Streszczenie w języku polskim
Szczególną grupą niewolników byli niewolnicy publiczni. Co do zasady ich sytuacja prawna była analogiczna do niewolników prywatnych. Stąd też jest stosunkowo mało zachowanych źródeł prawa dotyczących tej grupy niewolniczej. Niewiele jest opracowań romanistycznych dotyczących sytuacji prawnej niewolników publicznych. Więcej tych opracowań pojawiło się dopiero w drugiej połowie XX w. Przedmiotem niniejszego opracowania jest porównanie statusu prawnego i społecznego obu grup niewolników. Celem jest ukazanie odmiennego stosowania przepisów prawa w uzależnieniu od przydatności dla spraw publicznych oraz wykształcenia niewolników publicznych.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Beloch J., Die Bevölkerung der griechisch-römischen Welt, Leipzig 1886.
Bieżunska-Małowist I., Les esclaves en copropriété dans l’Egypte gréco-romaine, „Aegyptus Rivista italiana di egittologia e di papirologiat” 1968, vol. 48(1/4).
Bieżunska-Małowist I., Les esclaves impériaux dans l’Egypte romaine, Schiavitù, manumissione e classi disponendi nel mondo, Roma 1979.
Bieżunska-Małowist I., Les esclaves payant l’άποφορά dans l’Egypte greco-romaine, “The Journal of Juristic Papyrology” 1965, vol. 15.
Bieżuńska-Małowist I., Małowist M., Niewolnictwo, Warszawa 1987.
Bonner S.F., Education in Ancient Rome: From the Elder Cato to the Younger Pliny, London 2012.
Boulvert G., Domestique et fonctionnaire sous le Haut Empire romain: La condition de l’affranchi et de l’esclavage du prince, Paris 1974.
Boulvert G., Esclaves et affranchis impériaux sous te Haut Empire romain. Role politique et adm inistratif, Neapol 1970.
Bradley K., Slavery and Society at Rome, Cambridge 1994.
Brunt P.A., Italian Manpower 225 B.C.–A.D. 14, Oxford 1971.
Buckland W.W., The Roman Law of Slavery: The Condition of the Slave in Private Law from Augustus to Justinian, Cambridge 1908.
Chantraine H., Freigelassene und Sklaven im Dienst der römischen Kaiser: Studien zu ihrer Nomenklatur, vol. 1, Wiesbaden 1967.
Cerami P., Di Porto A., Petrucci A., Diritto commerciale romano. Profilo storico, Torino 2004.
Di Porto A., Impresa Collettiva e Schiavo ‘Manager’ in Roma Antica (II Sec. A.C. – II sec. D.C.), Milan 1984.
Eder W., Servitus publica, Wiesbaden 1980.
Fear A.T., Cives Latini, servi publici and the Lex Imitana, „Bullettino dell’Istituto do Diritto Romano” 1990, vol. 37.
Jurewicz A.R., Pater familias dominusve iussit. Umowy zawierane z podległym władzy na podstawie polecenia zwierzchnika, Olsztyn 2015.
Kłodziński K., Officia maxima et principes officiorum. Problematyka badań nad kancelarią cesarską okresu pryncypatu na przykładzie sekretariatu a memoria, Kraków 2012.
Kłodziński K., Sekretarze ab epistulis ia libellis w kancelarii cesarzy od Augusta do Hadriana. Studium historyczno-prawne, Toruń 2011.
Kłodziński K., The office of ‘a rationibus’ in the imperial government: A historiographical controversy, „Eos. Commentarii Societatis Philologae Polonorum” 2015, vol. 102.
Kłodziński K., Udział sekretarzy ab epistulis ia libellis w procesie tworzenia reskryptów cesarskich, „Studia Iuridica Toruniensia” 2011, vol. 8, DOI: https://doi.org/10.12775/SIT.2011.003.
Kolenda J., Niewolnicy i wyzwoleńcy cesarscy w administracji Imperium Rzymskiego, „Kwartalnik Historyczny” 1972, no. 2.
Longchamps de Bérier F., Dwie konstytucje Antonina Piusa zakazujące srożenia się nad niewolnikami, [in:] Crimina et mores. Prawo karne w starożytnym Rzymie, ed. M. Kuryłowicz, Lublin 2001.
Madejski P., Księdza Józefa Rokosznego przekład traktatu Pseudo-Plutarcha Περὶ παίδων ἀγωγῆς, „Res Historica” 2014, vol. 8.
Menner J., Saturninus Servus Publicus. Ein wenig beachtetes Reskript der divi fratres, [in:] Collatio iuris Romani. Fitudes dediees ä Hans Ankum ä l’occasion de 65e anniversaire, ed. R. Feenstra, Amsterdam 1995.
Mommsen Th., Römisches Staatsrecht, vol. 1, Tübingen 1963.
Nicoletti A., „Servi publici” e „vicarii” in CI 7.9.1, [in:] Sodalitas: scritti in onore di Antonio Guarino, ed. V. Giuffre, vol. 3, Naples 1984.
Norena C.F., Papazarkadas N., From Document to History: Epigraphic Insights into the Greco-Roman World, Leiden–Boston 2019.
Pawłowska A., Sposoby wykonania kary śmierci w relacjach Tacyta i Swetoniusza, „Studia Prawnoustrojowe” 2007, no. 7.
Polay E., Il matrimonio degli schiavi nella Roma repubblicana, Torino 1970.
Rainer J.M., Corpus der Römischen Rechtsquellen zur Antiken Sklaverei, vol. 1: Die Begründung des Sklavenstatus nach ius gentium und ius civile, Stuttgart 1999.
Robleda O., Il diritto degli schavi nell’antica Roma, Roma 1976.
Rouland N., A propos des servi publici populi Romani, „Chiron” 1977, vol. 7.
Scheidel W., Slavery in the Roman economy, www.princeton.edu/~pswpc/pdfs/scheidel/091003.pdf [access: 11.09.2019].
Scheidel W., The Slave Population of Roman Italy. Speculation and Constraints, “Topoi Orinet-Occident” 1999, vol. 9(1), DOI: https://doi.org/10.3406/topoi.1999.1808.
Serrao F., Impresa e responsabilità a Roma nell’eta commerciale, Pisa 1989.
Sitek B., Lex Coloniae Genetivae Iuliae seu Ursonensis i lex Irnitana. Ustawy municypalne antycznego Rzymu. Tekst, tłumaczenie i komentarz, Poznań 2008.
Sitek B., Mediacja szansą na ocalenie małżeństwa? Studium prawa rzymskiego, kanonicznego i cywilnego, “Journal of Modern Science” 2017, vol. 32(1).
Sitek B. Stosowanie kary chłosty jak środka dydaktycznego w antycznym Rzymie. Współczesne refleksje, [in:] Przemoc w świetle starożytnym. Źródła – struktura – interpretacja, eds. D. Słapek, I. Łuć, Lublin 2017.
Tafaro S., Ius hominum causa constitutum. Un derecho a medida del hombre, Madrid 2014.
Ulpiani liber singularis regularum, transl. and explanations A. Dębiński, K. Burczak, Lublin 2016.
Wagner A., Die soziale Entwicklung des Sklavenrechts in der römischen Kaiserzeit. Insbesondere auf Grund des Codex Iustinianes, Marburg 1968.
Weaver P.R.C., Familia Caesaris: A Social Study of the Emperor’s Freedmen and Slaves, Cambridge 1972.
Weaver P.R.C., Imperial slaves and Freedmen in the Brick Industry, „Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik“ 1998, vol. 122.
Weaver P.R.C., The Status Nomenclature of the Imperial Slaves, “The Classical Quarterly” 1964, vol. 14(1), DOI: https://doi.org/10.1017/S0009838800008612.
Weiss A., Limocincti in Irni. Zur Erganzug dess Duumvir paragraphen 18 der Lex Irnitana, „Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik“ 2001, vol. 135.
Weiss A., Sklave der Stadt. Untersuchungen zur öffentlichen Sklaverei in den Städten des Römischen Reiches, Stuttgart 2004.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.1.251-264
Data publikacji: 2021-03-31 14:40:34
Data złożenia artykułu: 2020-02-03 16:47:55
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Bronisław Sitek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.