Скрыть
Показать все
Отправить эту статью по почте ПЭНаўскія конкурсы маладых літаратараў і іх роля ў кансалідацыі пісьменніцкіх сіл у беларускім літаратурным працэсе пачатку ХХІ стагоддзя
Аннотация
Артыкул прысвечаны даследаванню конкурсаў маладых літаратараў, якія ў перыяд з 2003 па 2006 і з 2009 па 2012 год праводзіліся Беларускім ПЭН-цэнтрам. Галоўная мэта даследавання – вызначэнне ролі конкурсаў у кансалідацыі пісьменніцкіх сіл у беларускім літаратурным працэсе пачатку ХХІ ст. Абгрунтоўваецца, што для пэўнага кола сучасных беларускіх аўтараў перамога ў конкурсах, а таксама ўдзел у мерапрыемствах, арганізаваных для іх пераможцаў (літаратурныя семінары, круглыя сталы, прэзентацыі выдадзеных па выніках конкурсаў калектыўных зборнікаў) сталі важнай часткай творчай і прафесійнай біяграфіі. Самі аўтары высока ацэньваюць ролю конкурсаў у іх творчым станаўленні. Арганізаваныя для пераможцаў мерапрыемствы паўплывалі на фарміраванне ў фіналістаў ведаў пра актуальны літаратурны працэс; стварылі магчымасці для ўдасканалення дасланых на конкурс тэкстаў, паляпшэння літаратурных уменняў і навыкаў, блізкага знаёмства аўтараў між сабой і з творчасцю адно аднаго; абумовілі ўсталяванне творчага і прафесійнага супрацоўніцтва, якое працягвалася і пасля завяршэння конкурсных мерапрыемстваў. Конкурсы адыгралі важную ролю ў з’яўленні нефармальнага моладзевага літаратурнага асяродку, аб’яднанага вакол асобы Андрэя Хадановіча – галоўнага каардынатара конкурсаў і конкурсных мерапрыемстваў, а таксама ва ўтварэнні маладога актыву літаратараў, аб’яднаных вакол Беларускага ПЭН-цэнтра. Выяўленыя ў працэсе даследавання вынікі дазволілі вызначыць конкурсы як адну з важных форм кансалідацыі пісьменніцкіх сіл, якая паўплывала на шматлікія працэсы і з’явы ў гісторыі беларускай літаратуры ХХІ ст.
Ключевые слова
Полный текст:
PDF (BELARUSIAN)Литература
Aksak, Valâncìna. (2003). Lìtaraturnaâ moladzʹ raǔnâecca na Arsenʹnevu. [Аксак, Валянціна. (2003). Літаратурная моладзь раўняецца на Арсеньневу]. Pobrano z: https://www.svaboda.org/a/24846903.html (dostęp: 25.04.2023).
Aksak, Valâncìna. (2008). Hadanovìč abrany staršynëm PÈN-cèntru. [Аксак, Валянціна. (2008). Хадановіч абраны старшынём ПЭН-цэнтру]. Pobrano z: https://www.svaboda.org/a/1358301.html (dostęp: 28.04.2023).
Antipov, Pavel. (2002). Kratkaâ istoriâ premii G. Toksičnyj roman. Mìnsk: MâneNâma. [Антипов, Павел. (2002). Краткая история премии Г. Токсичный роман. Мінск: МянеНяма].
BARCNEWS. (2003). Konkurs ìmâ Natalʹlì Arsenʹnevaj. [Конкурс імя Натальлі Арсеньневай]. Pobrano z: https://belarus8.tripod.com/hazeta/belarus15.htm (dostęp: 25.04.2023).
Bâzlepkìna, Aksana. (2003). Razam ì paasobku: Tavarystva „Tutèjšyâ”: gìstoryâ, asoby, žanry. Mìnsk: Belaruskì knìgazbor. [Бязлепкіна, Аксана. (2003). Разам і паасобку: Таварыства „Тутэйшыя”: гісторыя, асобы, жанры. Мінск: Беларускі кнігазбор].
Budzma (2011). Kìraǔnìkamì PÈN-Cèntra abranyâ Hadanovìč ì Martysevìč. [Кіраўнікамі ПЭН-Цэнтра абраныя Хадановіч і Мартысевіч]. Pobrano z: https://budzma.org/news/kirawnikami-pehn-tsentra-abranyya-khadanovich-i-martysyevich.html (dostęp: 28.04.2023).
Budzma. (2010). Cyrymonìâ ǔganaravannâ lìtarataraǔ-peramožcaǔ konkursu ìmâ Genìûš. [Цырымонія ўганаравання літаратараў-пераможцаў конкурсу імя Геніюш]. Pobrano z: https://budzma.org/news/tsyrymoniya-whanaravannya-litarataraw-pyeramozhcaw-konkursu-imya-hyeniyush.html (dostęp: 25.04.2023).
Čarnâkevìč, Cìhan. (2015). Adbyǔsâ agulʹny shod Belaruskaga PÈN-cèntra. [Чарнякевіч, Ціхан. (2015). Адбыўся агульны сход Беларускага ПЭН-цэнтра]. Pobrano z: https://penbelarus.org/2015/03/05/adbysya-agulny-shod-belaruskaga-pen-centra.html (dostęp: 28.04.2023).
Chadanowicz, Andrej (red.). (2006). Pępek nieba: Antologia młodej poezji białoruskiej. Wrocław: Kolegium Europy Wschodniej.
Dzeâsloǔ. (2013). Čèslavu Mìlašu prysvâčaecca. [Дзеяслоў. (2013). Чэславу Мілашу прысвячаецца]. Pobrano z: http://dziejaslou.by/old/www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/konk5402ec.html (dostęp: 25.04.2023).
Euroradio. (2013). Andrèj Hadanovìč peraabrany staršynëj belaruskaga PÈN-cèntru. [Андрэй Хадановіч пераабраны старшынёй беларускага ПЭН-цэнтру]. Pobrano z: https://euroradio.fm/report/andrey-hadanovich-peraabrany-starshynyom-belaruskaga-pen-centru (dostęp: 28.04.2023).
Garačka, Ganna. (2007). „Baba Bronâ” âk postmadèrnìsckaâ zʹâva. [Гарачка, Ганна. (2007). „Баба Броня” як постмадэрнісцкая зьява]. Pobrano z: http://www2.polskieradio.pl/eo/dokument.aspx?iid=54323 (dostęp: 24.04.2023).
Gìnzburg, Alesʹ. (2009). Lìtaratura na konkursnaj asnove. [Гінзбург, Алесь. (2009). Літаратура на конкурснай аснове]. Pobrano z: https://novychas.online/kultura/l_taratura_na_konkursnaj_asnov (dostęp: 24.04.2023).
Hadanovìč, Andrèj. (2009). Haču zrabìcʹ čytanne modnym (ìntèrv’û z Andrèem Hadanovìčam, gutaryla Asâ Paplaǔskaâ). [Хадановіч, Андрэй. (2009). Хачу зрабіць чытанне модным (інтэрв’ю з Андрэем Хадановічам, гутарыла Ася Паплаўская)]. Pobrano z: http://krytyka.by/by/page/talks/cultura-gutarki/616 (dostęp: 31.03.2018).
Hadanovìč, Andrèj. (2012). Konkurs Tanka: drugaâ dzâsâtka fìnalìstaǔ. [Хадановіч, Андрэй. (2012). Конкурс Танка: другая дзясятка фіналістаў]. Pobrano z: https://khadanovich.livejournal.com/263678.html (dostęp: 25.04.2023).
Hadanovìč, Andrèj. (2017). Natatkì Andrèâ Hadanovìča (aǔtabìâgrafìčny raspoved Andrèâ Hadanovìča, padryhtavaǔ Alâksandr Tamkovìč), Novy čas, 18 žnìǔnâ, 30(544), s. 6–7. [Хадановіч, Андрэй. (2017). Нататкі Андрэя Хадановіча (аўтабіяграфічны расповед Андрэя Хадановіча, падрыхтаваў Аляксандр Тамковіч), Новы час, 18 жніўня, 30(544), s. 6–7].
Ìvaščanka, Anatolʹ. (2013). „Grupavy partrèt z Babaj Bronâj”, „In Vìlʹnâ veritas”. Razmova pra knìgì tvoraǔ fìnalìstaǔ konkursaǔ maladyh lìtarataraǔ, prysvečanyh 75-goddzû U. Karatkevìča ì 100-goddzû „Našaj Nìvy”. [Івашчанка, Анатоль. (2013). „Групавы партрэт з Бабай Броняй”, „In Вільня veritas”. Размова пра кнігі твораў фіналістаў конкурсаў маладых літаратараў, прысвечаных 75-годдзю У. Караткевіча і 100-годдзю „Нашай Нівы”]. Pobrano z: http://dziejaslou.by/old/www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/blic3202ec.html?OpenDocument (dostęp: 31.03.2018).
Kìslìcyna, Ganna. (2004). Fabryka zorak ìmâ Natalʹlì Arsenʹnevaj U: Andrèj Hadanovìč (red.), 12 + 1: Konkurs maladyh lìtarataraǔ ìmâ N.Arsenʹnevaj, (Mensk, 2003 g.) (s. 5–8). Mìnsk: Logvìnaǔ. [Кісліцына, Ганна. (2004). Фабрыка зорак імя Натальлі Арсеньневай У: Андрэй Хадановіч (рэд.), 12 + 1: Конкурс маладых літаратараў імя Н.Арсеньневай, (Менск, 2003 г.) (с. 5–8). Мінск: Логвінаў].
Kìslìcyna, Ganna. (2005). Kolʹkì Razènkrancaǔ u adnym Gìlʹdènstèrne? U: Andrèj Hadanovìč (rèd.). Formula kahannâ: tèksty fìnalìstaǔ lìtaraturnaga konkursu „Tvor pra kahanne", prysvečanaga 700-goddzû F.Petrarkì (Mìnsk, 2004) (s. 179–181). Mìnsk: Logvìnaǔ. [Кісліцына, Ганна. (2005). Колькі Разэнкранцаў у адным Гільдэнстэрне? У: Андрэй Хадановіч (рэд.). Формула кахання: тэксты фіналістаў літаратурнага конкурсу „Твор пра каханне”, прысвечанага 700-годдзю Ф. Петраркі (Мінск, 2004) (с. 179–181). Мінск: Логвінаў].
Kìslìcyna, Ganna. (2006). Novaâ lìtaraturnaâ sìtuacyâ: zmena kulʹturnaj paradygmy. Mìnsk: Logvìnaǔ. [Кісліцына, Ганна. (2006). Новая літаратурная сітуацыя: змена культурнай парадыгмы. Мінск: Логвінаў].
Kìslìcyna, Ganna. (2007). Pakìnʹce Spoka ǔ spakoì… U: Andrèj Hadanovìč (red.). In Vìlʹnâ veritas: tvory fìnalìstaǔ konkursu maladyh lìtarataraǔ, prysvečanaga stagoddzû gazety „Naša nìva” (c. 3–5). Vìlʹnâ (Vìlʹnûs): Ìnstytut belarusìstykì. [Кісліцына, Ганна. (2007). Пакіньце Спока ў спакоі… У: Андрэй Хадановіч (рэд.). In Вільня veritas: творы фіналістаў конкурсу маладых літаратараў, прысвечанага стагоддзю газеты „Наша ніва” (c. 3–5). Вільня (Вільнюс): Інстытут беларусістыкі].
Kìslìcyna, Ganna. (2007a). Bog splâtae cybulû ǔ vânkì… U: Andrèj Hadanovìč (rèd.). Grupavy partrèt z Babaj Bronâj: tvory fìnalìstaǔ konkursu maladyh lìtarataraǔ ìmâ Ŭladzìmìra Karatkevìča ( s. 6–8). Mìnsk: Logvìnaǔ. [Кісліцына, Ганна. (2007а). Бог сплятае цыбулю ў вянкі… У: Андрэй Хадановіч (рэд.). Групавы партрэт з Бабай Броняй: творы фіналістаў конкурсу маладых літаратараў імя Ўладзіміра Караткевіча (с. 6–8). Мінск: Логвінаў].
Kìslìcyna, Ganna. (2015). Kulʹturny gradyent: ìdèì, manìfesty, kìrunkì belaruskaj lìtaratury na mâžy XX–XXI stagoddzâǔ. Mìnsk: Prava ì èkanomìka. [Кісліцына, Ганна. (2015). Культурны градыент: ідэі, маніфесты, кірункі беларускай літаратуры на мяжы XX–XXI стагоддзяў. Мінск: Права і эканоміка].
Lânkevìč, Uladzìmìr. (2022). U rytme (Z)Menska (ìntèrv’û z Uladzìmìram Lânkevìčam, gutaryla Dar’â Amâlʹkovìč). [Лянкевіч, Уладзімір. (2022). У рытме (З)Менска (інтэрв’ю з Уладзімірам Лянкевічам, гутарыла Дар’я Амяльковіч)]. Pobrano z: https://www.toledo-programm.de/cities_of_translators/4606/n-a/4622?367b2335519283ca771d94e6aa662d7a=5f16997b51b85e60a2107ae7575d79c1 (dostęp: 24.04.2023).
Martysevìč, Maryâ. (2008). Cmokì lâtucʹ na nerast. Mìnsk: Logvìnaǔ. [Мартысевіч, Марыя. (2008). Цмокі лятуць на нераст. Мінск: Логвінаў].
Martysevìč, Maryâ. (2009). Maryjka Martysevìč: Belaruskiâ knigi raspaǔsûdžvaûcca, âk maryhuana (gutarka ad 2 čèrvenâ 2009 goda z Maryâj Martysevìč dlâ „Radyë Tut.by”). [Мартысевіч, Марыя. (2009). Марыйка Мартысевіч: Беларускiя кнiгi распаўсюджваюцца, як марыхуана (гутарка ад 2 чэрвеня 2009 года з Марыяй Мартысевіч для „Радыё Tut.by”)]. Pobrano z: https://web.archive.org/web/20090605155238/http://news.tut.by:80/culture/138859.html (dostęp: 14.05.2023).
Nâdbaj, Taccâna. (2021). „My tut ì sèrcam, ì rozumam”: Taccâna Nâdbaj pra vehì gìstoryì Belaruskaga PÈNa ì SBP, perasled za ìnšadumstva dy nâzmennyâ kaštoǔnascì (gutarka z Taccânaj Nâdbaj dlâ praekta „Lìkvìdacyâ”, padryhtavana REFORM.by). [Нядбай, Таццяна. (2021). „Мы тут і сэрцам, і розумам”: Таццяна Нядбай пра вехі гісторыі Беларускага ПЭНа і СБП, пераслед за іншадумства ды нязменныя каштоўнасці (гутарка з Таццянай Нядбай для праекта „Ліквідацыя”, падрыхтавана REFORM.by)]. Pobrano z: https://reform.by/288614-my-tut-i-siercam-i-rozumam-taćciana-niadbaj-pra-vehi-gistoryi-belaruskaga-piena-i-sbp-peraśled-za-inshadumstva-dy-niazmennyja-kashto-naści (dostęp: 16.06.2023).
Naša nìva. (2004). Tvor pra kahanne. [Наша ніва. (2004). Твор пра каханне]. https://nashaniva.com/?c=ar&i=98109 (dostęp: 25.04.2023).
Navumenka, Pavel. (2012). Lìtaraturnyâ ab’âdnannì peršaj trècì ХХ stagoddzâ âk cèntry kansalìdacyì lìtaraturnyh sìl ì stvaralʹnìkì peradumovaǔ aǔtanamìzacyì. U: Gun-Bryt Koler, Pavel Navumenka (red.). Poglâdy na specyfìčnascʹ “malyh” lìtaratur: belaruskaâ ì ǔkraìnskaâ lìtaratury (c. 231–252). Mìnsk: Parkus plûs. [Навуменка, Павел. (2012). Літаратурныя аб’яднанні першай трэці ХХ стагоддзя як цэнтры кансалідацыі літаратурных сіл і стваральнікі перадумоваў аўтанамізацыі. У: Гун-Брыт Колер, Павел Навуменка (рэд.). Погляды на спецыфічнасць “малых” літаратур: беларуская і ўкраінская літаратуры (c. 231–252). Мінск: Паркус плюс].
Penbelarus. (2017). Adbyǔsâ agulʹny shod Belaruskaga PÈN-cèntra. [Адбыўся агульны сход Беларускага ПЭН-цэнтра]. Pobrano z: https://penbelarus.org/2017/11/07/adbysya-agulny-shod-belaruskaga-pen-centra-2.html (dostęp: 28.04.2023).
Penbelarus. (2019). Vynìkì Agulʹnaga shoda sâbraǔ Belaruskaga PÈN-cèntra. [Вынікі Агульнага схода сябраў Беларускага ПЭН-цэнтра]. Pobrano z: https://penbelarus.org/2019/10/30/vynk-agulnaga-shoda-sjabra-belaruskaga-pjen-cjentra.html (dostęp: 29.04.2023).
Penbelarus. (2021). Mìžnarodny PÈN patrabue neadkladana admânìcʹ rašènne ab lìkvìdacyì Belaruskaga PÈN-cèntra. [Міжнародны ПЭН патрабуе неадкладана адмяніць рашэнне аб ліквідацыі Беларускага ПЭН-цэнтра]. Pobrano z: https://penbelarus.org/2021/08/11/mizhnarodny-pen-patrabue-neadkladana-admyanicz-rashenne-ab-likvidaczyi-belaruskaga-pen-czentra.html (dostęp: 28.06.2023).
Penbelarus. (2021а). Galoǔnyâ vynìkì shoda pa stvarènnì Belaruskaga PÈNa ǔ zamežžy. [Галоўныя вынікі схода па стварэнні Беларускага ПЭНа ў замежжы]. Pobrano z: https://penbelarus.org/2021/12/29/galounyya-vyniki-shoda-pa-stvarenni-belaruskaga-pena-u-zamezhzhy.html (dostęp: 25.06.2023).
Radyë Svaboda. (2012). „Ne vypendryvajsâ! Pìšy narmalʹna!”. [Радыё Свабода. (2012). „Не выпендрывайся! Пішы нармальна!”]. Pobrano z: https://www.svaboda.org/a/24555603.html (dostęp: 28.03.2023).
Radyë Svaboda. (2013). Bukstèr: usë, što vy hacelì skazacʹ pra bellìt. [Радыё Свабода. (2013). Букстэр: усё, што вы хацелі сказаць пра белліт]. Pobrano z: https://www.svaboda.org/a/24937126.html (dostęp: 22.04.2023).
Šarova, Ûlìâ. (2013). Mne âk pìsʹmennìcy šmat dala varažba (Gutarka z pìsʹmennìcaj Ûlìâj Šarovaj na sajce bookster.by, gutaryla Adèlâ Dubavec). [Шарова, Юлія. (2013). Мне як пісьменніцы шмат дала варажба (Гутарка з пісьменніцай Юліяй Шаровай на сайце bookster.by, гутарыла Адэля Дубавец)]. Pobrano z: http://bookster.by/posts/yuliya-sharova-mne-yak-pismennitsy-shmat-dala-varazhba (dostęp: 28.12.2017).
Vìšnëǔ, Zmìcer. (2008). Najnoǔšy belaruskì lìtaraturny pracès: vydannì, supolkì, ìmëny. [Вішнёў, Зміцер. (2008). Найноўшы беларускі літаратурны працэс: выданні, суполкі, імёны]. Pobrano z: https://zmij-vish.livejournal.com/11403.html (dostęp: 26.04.2023).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2023.17.177-194
Date of publication: 2024-02-01 14:35:45
Date of submission: 2023-05-14 17:28:15
статистика
показатели
Ссылки
- На текущий момент ссылки отсутствуют.
(c) 2024
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.