Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Członkowie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w Więzieniu Ciężkim na Św. Krzyżu w II Rzeczpospolitej w świetle polskich źródeł historycznych
Streszczenie w języku polskim
Artykuł prezentuje zagadnienia związane z pobytem w Więzieniu Ciężkim na Św. Krzyżu członków Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Problematykę ujęto przez pryzmat polskich źródeł historycznych. W tym celu posiłkowano się zarówno materiałami archiwalnymi zgromadzonymi w Archiwum Państwowym w Kielcach, jak i szeroką literaturą przedmiotu. Spośród najbardziej znanych członków Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w Więzieniu Ciężkim na Św. Krzyżu przebywali m.in. Stepan Bandera oraz Mykoła Kłymyszyn. Zadaniem artykułu była próba kompletnego ukazania pobytu Ukraińców na Św. Krzyżu. W tym najbardziej znanej grupy członków OUN, czyli uczestników zamachu na ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego, którzy trafili do świętokrzyskiego więzienia.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Lepecki M., Pamiętniki adiutanta Marszałka Piłsudskiego, Warszawa 1987.
Nachalnik U., Żywe grobowce, Poznań 2019.
Bereziacy, red. A. Kozłowski, Warszawa 1965.
Cybulski B., Stepan Bandera w więzieniach II Rzeczpospolitej i próby uwolnienia go przez OUN, „Acta Universitatis Wratislaviensis: Prawo” 1989, 1033.
Demel R., Sergiusz Piasecki 1901–1964. Życie i twórczość, Łomianki 2012.
Gajewski M., Zachować w pamięci, Kielce 2018.
Gawryszczak M., Bronisław Wilhelm Pieracki (1895–1934). Biografia polityczna, Łódź 2014.
Koprowski M.A., Akcja „Wisła”: kres krwawych walk z OUN-UPA, Poznań 2019.
Koprowski M.A., Bestie Bandery. Kaci Małopolski Wschodniej, Poznań 2020.
Koprowski M.A., Kaci Wołynia. Najkrwawsi ludobójcy Polaków, Poznań 2021.
Koprowski M.A., Narodziny ukraińskiego nacjonalizmu. Bandera, Szeptycki, OUN, Poznań 2020.
Koprowski M.A., Rzeźnicy z OUN-UPA. Bandera, Szeptycki i ludobójstwo Polaków, Poznań 2021.
Kulińska L., Działalność terrorystyczna i sabotażowa organizacji ukraińskich w Polsce w latach 1922–1939, Kraków 2009.
Kułan B., Bunt w więzieniu na Św. Krzyżu w dniu 20 września 1925 r., Toruń 2013.
Kułan B., Działalność pomocowa Stefanii Sempołowskiej (1868–1944) na rzecz więźniów. Listy osadzonych z Więzienia Ciężkiego na Św. Krzyżu z prośbą o pomoc do „Cioci Stefy”, „The Prison Systems Review” 2022, 116.
Kułan B., Komuniści w więzieniu w Kielcach w świetle raportów Straży Więziennej w latach 1932–1935, „Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne” 2019, 8.
Kułan B., Nieznana ofiara Katynia. Zygmunt Bugajski (1887–1940) prawnik i penitencjarysta, Kraków 2017.
Legieć J., Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w wojnie polsko-ukraińsko-bolszewickiej 1920 r., Toruń 2002.
Legieć J., Pobyt członków Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w więzieniu na Świętym Krzyżu (w świetle pokazów ukraińskich), „Debaty Świętokrzyskie, 2020, 3.
Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich. Dawne Kresy Południowo-Wschodnie w Optyce Historycznej i Współczesnej, red. W. Listowski, Kędzierzyn-Koźle 2013.
Massalski A., Miejsce pokuty i poniżenia. Instytut Księży Zdrożnych (1853–1863) i więzienie rosyjskie (1886–1914) na Świętym Krzyżu, w: Klasztor na Świętym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej, red. D. Olszewski, R. Gryz, Kielce 2000.
Matysiak W., Historia więzienia na Świętym Krzyżu 1886–1939, Kielce 2006.
Morąg B., Historia więzienia na Świętym Krzyżu, Warszawa 1987.
Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”: Konflikt Polsko-Ukraiński 1943–1947, Kraków 2014.
Motyka G., Ukraińska partyzantka 1942–1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, Warszawa 2006.
Nosal Z., Piekło na świętej górze, Kielce 1989.
Pawlak K., Więziennictwo Polskie w latach 1918–1939, Kalisz 1995.
Podhajecki A., Pod skrzydłami III Rzeszy OUN i UPA, Łódź 2018.
Polacy i Ukraińcy pomiędzy dwoma systemami totalitarnymi 1942–1945, t. 1, red. G. Motyka, J. Szapałow, Warszawa–Kijów 2005.
Poliszczuk W., Integralny nacjonalizm ukraiński jako odmiana faszyzmu: Działalność ukraińskich struktur nacjonalistycznych w latach 1920–1999, t. 2, Toronto 2000.
Prus E., Herosi spod znaku tryzuba, Warszawa 1985.
Prus E., Rycerze żelaznej ostrogi. Oddziały wojskowe ukraińskich nacjonalistów w okresie II wojny światowej, Wrocław 2000.
Prus E., Stepan Bandera (1909–1959) symbol zbrodni i okrucieństwa, Wrocław 2004.
Prus E., Szatańskie igrzysko, Wrocław 2009.
Przeniosło M., Więzienie na Świętym Krzyżu w latach 1918–1939, w: Klasztor na Świętym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej, red. D. Olszewski, R. Gryz, Kielce 2000.
Romanowski W., Bandera ikona Putina, Warszawa 2016.
Romanowski W., Bandera terrorysta z Galicji, Warszawa 2012.
Rossoliński-Liebe G., Stepan Bandera. Życie i mit ukraińskiego nacjonalisty. Faszyzm, ludobójstwo, kult, Warszawa 2018.
Rukkas A., Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 r., Warszawa 2020.
Samborski M., Wołyń 1943: przyczynki do historii wykonawców ludobójstwa na Polakach – OUN-SD i UPA na tzw. Północno-zachodnich Ziemiach Ukraińskich, „Niepodległość i Pamięć” 2013, 20.
Szuba-Boroń A., Obraz przestępcy w prozie Sergiusza Piaseckiego na tle poglądów kryminologicznych epoki, Kraków 2021.
Śleszyński W., Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934–1939, Białystok 2003.
Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929, Kraków 1989.
Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczpospolitej, Warszawa 1993.
Werschler I., Z dziejów obozu belwederskiego. Tadeusz Hołówko życie i działalność, Warszawa 1984.
Wysocki R., Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów w Polsce w latach 1929–1939. Geneza, struktura, program, ideologia, Lublin 2003.
Żeleński W, Zabójstwo ministra Pierackiego, Warszawa 1995.
Sienkiewicz H., Ogniem i mieczem, t. 2, Kraków 2015.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.1591-1625
Data publikacji: 2025-10-31 08:38:36
Data złożenia artykułu: 2023-10-09 12:37:34
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Bartosz Kułan
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.