Hide
Show all
Email this article 
Lithuanian general sejmik in Słonim in the light of the situation in the Commonwealth before the 1684 Sejm
Abstract
The general dietine (sejmik) of the Grand Duchy of Lithuania became a non-functioning body in the first half of the 17th century. That is why organizing an assembly in Słonim in 1685 by Lithuanians made a great impression all over the country. Its success was possible thanks to the combined influences of the Sapieha and the Radziwiłł families, who united against the king for a short period of time. This initiative was triggered by the decision of the king and the Senate council on moving the 1685 sejm from Grodno to Warsaw, which caused protests of Lithuanians. As a result, it was easier to stir turmoil against the policy of the court among them. The citizens of the Grand Duchy of Lithuania who gathered in Słonim sent a few representatives to the sejm in Warsaw to block the election of the marshal. At the same time the majority of the participants of the Słonim assembly went to Grodno as the rightful place of the sejm. It was only after a few weeks of negotiations that the king managed to convince Lithuanians to agree to come to Warsaw. However, they managed to accomplish their aim of demonstrating their dissatisfaction and hampered the celebration of the Vienna victory, which was supposed to strengthen the king’s authority. During the assembly a new constitution was passed, securing the sejm in Grodno. However, the events of 1685 did not have much influence on the very institution of the Lithuanian general sejmik, which continued to be a non-functioning body in the subsequent years.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Rękopisy:
Archiwum Główne Akt Dawnych: Archiwum Publiczne Potockich: 47, t. 3; 48, 162; Archiwum Radziwiłłów, dz. II: 1708, 1739, 1730; dz. V: 1513/I; 10481/V; 11551; Archiwum Zamoyskich: 3047.
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księgi Gr. wschowskie: 149, 150.
Archiwum Polskiej Akademii Nauk, 398, Teki Wolińskiego: 69.
Biblioteka Narodowa, Biblioteka Ordynacji Zamoyskich: 911, 1809, t. 2.
Biblioteka PAU i PAN Kraków: 8338, 8343.
Biblioteka XX Czartoryskich w Krakowie: 181, 183, 431, 1376, 1865.
Geheimes Staatsarchiv Preussische Kulturbesitz Berlin-Dahlem: I HA, Rep. 9, 27.k.3.
Lietuvos Mokslų Akademijos biblioteka, F. 17-57.
Nacyjanalny Gistaryczny Archiu Bielarusi w Mińsku: F. 695, op. 1, nr 102; F. 1737, op. 1, nr 25.
Starodruki i wydawnictwa źródłowe:
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. IV, opr. A. Przyboś, Wrocław 1963; t. V, opr. Adam Przyboś, Wrocław 1984.
Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. II: Okresy panowania królów elekcyjnych XVI–XVII wiek, opr. H. Lulewicz, Warszawa 2009.
G. Lengnich, Geschichte der preuβischen Lande polnischen Antheils unter der Regierung der Könige Michaels und Johann des dritten, t. VIII, Danzig 1748.
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606–1608, wyd. J. Czubek, t. 1–3, Kraków 1916–1918.
Volumina Legum, wyd. J. Ohryzko, t. V, Petersburg 1860.
Literatura:
Achremczyk S., Życie sejmikowe Prus Królewskich w latach 1647–1772, Olsztyn 1999.
Bobiatyński K., Michał Kazimierz Pac – wojewoda wileński, hetman wielki litewski, Warszawa 2008.
Czarniecka A., Nikt nie słuchał mnie za życia. Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684–1696), Warszawa 2009.
Gierowski J. A., Sejmik generalny księstwa mazowieckiego na tle ustroju sejmikowego Mazowsza, Wrocław 1948.
Górna B., Antykrólewska propaganda opozycji (od bitwy wiedeńskiego do sejmu 1685 r.), „Sobótka” 1996, 51, 1–3, s. 147–152.
Górna B., Przygotowanie do zwołania sejmu w 1685 roku, [w:] Studia z dziejów XVII i XVIII w., red. K. Matwijowski, B. Rok, „Prace Historyczne”2003, t. XXXIII, s. 53–55.
Kołodziej R., Echa bitwy wiedeńskiej na sejmie 1685 roku, [w:] Między Barokiem a Oświeceniem. Wielkie bitwy, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2010, s. 168–176.
Kołodziej R., Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014.
Kriegseisen W., Samorząd szlachecki w Małopolsce w latach 1669–1717, Warszawa 1989.
Malejka A., Spór o pieczęć wielką litewską w latach 1684–1685. Z dziejów polityki nominacyjnej Jana III Sobieskiego, „Studia Historyczne” 2001, 44, 2, s. 301–311.
Naworski Z., Sejmik generalny Prus Królewskich 1569–1772. Organizacja i funkcjonowanie na tle systemu zgromadzeń stanowych prowincji, Toruń 1992.
Rachuba A., Sejmiki generalne Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wołkowysku i Słonimiu, [w:] Między Zachodem a Wschodem. Studia z dziejów Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej, red. J. Staszewski, K. Mikulski, J. Dumanowski, Toruń 2002, s. 42–53.
Rachuba A., Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569–1763, Warszawa 2002.
Semkowicz W., Udział wojsk litewskich Sobieskiego w kampanii roku 1683, „Ateneum Wileńskie” 1934, 9, s. 7–20.
Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
Sliesoriunas G., Problem separatyzmu Wielkiego Księstwa Litewskiego w końcu XVII wieku, [w:] Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje, red. A. K. Link-Lenczowski, M. Markiewicz, Kraków 1999, s. 85–94.
Wagner M., Stanisław Jabłonowski (1634–1702). Polityk i dowódca, t. 1, Siedlce 1997.
Wójcik Z., Jan Sobieski, Warszawa 1994.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2015.40.97
Date of publication: 2016-04-27 12:13:17
Date of submission: 2016-04-26 09:15:06
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2016 Robert Kołodziej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.