Formation of the Association of Teaching Priests in Galicia in the Autonomous Era
Abstract
This article aims to present the process of the formation of the Association of Teaching Priests in Galicia in the autonomous era. It presents a whole spectrum of issues related to the formation of this organisation between 1897 and 1899, i.e. from the original idea of the formation of the association to the formal approval of its statutes. It provides a broader context behind the efforts undertaken in this matter, showing the attitude of the teaching priests of the Galician dioceses towards the emerging association, the church and state authorities, and the Lviv milieu associated with the „Gazeta Kościelna” („Church Newspaper”) as well as the personal involvement of Fr Walenty Gadowski (a teacher and catechetical expert) in the creation of the Polish professional organisation of teaching priests and Catholic educators, the first of its kind in the Polish lands during the period of partitions.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Gadowski W., Wspomnienia katechety, red. A. Solak, Kraków 2002.
Grosser Katechismus der katholischen Religion, Salzburg 1897.
Katechizm mniejszy dla szkół ludowych podług ks. J. Deharba T.J., oprac. M. Morawski, Lwów 1888.
Katechizm rzymsko-katolicki Ks. J. Deharbe T.J., tłum. H. Biega, Jasło 1877.
Katechizm większy dla szkół ludowych podług ks. J. Deharba T.J., tłum. M. Morawski, Lwów 1891.
Kleiner Katechismus der katholischen Religion, Salzburg 1897.
Likowski E., Krótki katechizm rzymsko-katolicki: dla III. i IV. klasy (III. i IV. stopnia nauki) w szkołach ludowych dyecezyi tarnowskiej, Lwów 1897.
Mały Katechizm rzymsko-katolicki dla I. i II. klasy (I. i II. stopnia nauki) w szkołach ludowych dyecezyi tarnowskiej, zestawiony według krótkiego katechizmu X. biskupa Likowskiego, Lwów 1897.
Pamiętnik Igo Zjazdu XX. Katechetów w Krakowie 27. 28. 29. sierpnia 1895 r., wyd. J. Bukowski, Kraków 1896.
Pamiętnik II. Zjazdu Księży Katechetów we Lwowie odbytego w dniach 26, 27. i 28. sierpnia 1897 r., wyd. S. Malarski, Lwów 1898.
Pole, „Correspondenz-Blatt fiür den katholischen Clerus Oesterreichs” 1898, 1.
Projekt nowego statutu Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie, Lwów [1900].
Statut Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów [1884].
Statut Towarzystwa wzajemnej pomocy kapłanów Archidiecezji lwowskiej o. ł. pod wezwaniem N. P. Maryi Śnieżnej, Lwów 1891.
Ślósarz J., Katechizm religii katolickiej dla młodzieży szkół średnich, Lwów 1897.
Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych 1884–1894. Rys historyczny, oprac. M. Warmski, Lwów 1894.
X. Aleksander Pechnik. Wspomnienia o jego życiu i dziełach, oprac. P. Stach, Lwów 1935.
Banduła M., Gadowski Walenty (1861–1956), w: Słownik katechetyków polskich XX wieku, red. R. Czekalski, Warszawa 2003.
Banduła M., Gadowski Walenty, w: Słownik Katechetyczny, red. J. Gevaert, K. Misiaszek, Warszawa 2007.
Gawlik M., Szczepaniak J., Księża katecheci diecezji krakowskiej 1880–1939. Słownik biograficzny, Kraków 2000.
Karcz-Taranowicz E., Geneza stowarzyszeń nauczycielskich na ziemiach polskich, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2015, 3–4.
Kubik W., Rozwój myśli dydaktycznej w polskiej literaturze katechetycznej w latach 1895–1970, Warszawa 1987.
Niparko R., „Dwutygodnik Katechetyczny i Duszpasterski” 1897–1910.
Bibliografia analityczna, Poznań 2007.
Poręba P., Gadowski Walenty, w: Encyklopedia Katolicka, t. 5, red. L. Bieńkowski et al., Lublin 1989.
Poręba P., Gadowski Walenty, w: Słownik Polskich Teologów Katolickich 1918–1981, t. 5, red. L. Grzebień, Warszawa 1983.
Stala J., Nota biograficzna ks. Walentego Gadowskiego, w: Wkład ks. Walentego Gadowskiego (1861–1956) w rozwój katechetyki, red. J. Stala, Kraków 2006.
Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (Przeszłość i Teraźniejszość), Warszawa 1938.
Wołczyński J., Ksiądz Profesor Szczepan Szydelski (1872–1967). Polityk i działacz społeczny, Kraków–Lwów 2022.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.1297-1337
Date of publication: 2025-10-31 08:38:10
Date of submission: 2024-01-29 14:10:30
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
 
Copyright (c) 2025 Roman Ceglarek

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.