Hide
Show all
Email this article 
Ukrainian Political Emigrants in the Social and Economic Life of Częstochowa, Piotrkov Trybunalski, Toruń, Kalish, and Tucholа in 1920–1930
Abstract
The fate of Ukraine is intertwined with the fate of Poland to a greater extent than that of other nations. There are many alliances and friendships in Ukrainian-Polish history. On April 22, 1920, the Ukrainian-Polish union was concluded. Thus, the story of the Ukrainian regular armed forces ended. Ukrainian political emigrants in Poland in the 1920s and 1930s tried to take a decent place in the social and economic life of their place of residence. The authors deal with the issue of a Ukrainian army emigration to be found active in the territory of Poland in the interwar period (from 1920 to the outbreak of World War II). He shows the context and circumstances of its appearance in the Republic of Poland, as a result of the Ukrainian People’s Republic army activity and Symen Peltura’s cooperation with Józef Piłsudski. The authors characterize the way the army emigration functioned within the reality of the Polish nation covering various aspects, a developed cultural and educational structure among others. Based on a comprehensive analysis of modern Ukrainian historiography of the problem, the authors note the necessity of further historiographical research.
Keywords
Full Text:
PDF (Українська)References
„Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej” 1921, nr 49, poz. 300.
Feshchenko-Chopivs’kyy I., Khronika moho zhyttya. Spohady ministra Tsentral’noyi Rady ta Dyrektoriyi, Zhytomyr 1992 [Фещенко-Чопівський І., Хроніка мого життя. Спогади міністра Центральної Ради та Директорії, Житомир 1992].
Petlyura C., Suchasna ukrayins’ka emihratsiya ta yiyi zavdannya. Statti, lysty, dokumenty, t. 1, N’yu-York 1956 [Петлюра C., Сучасна українська еміграція та її завдання. Статті, листи, документи, t. 1, Нью-Йорк 1956].
Baran S., Ukrayins’ka emihratsiya mizh dvoma svitovymy viynamy, w: Entsyklopediya ukrayinoznavstva, t. 2. Kyyiv 1995 [Баран С., Українська еміграція між двома світовими війнами, w: Енциклопедія українознавства, t. 2. Київ 1995].
Bruski J., Petlurowcy. Centrum Państwowe Ukraińskiej Republiki Ludowej na wychodźstwie (1919–1924), Kraków 2000.
Davydyuk R., Ukrayins’ka politychna emihratsiya v Pol’shchi: sklad, struktura, hromads’ko-politychni praktyky na terytoriyi Volyns’koho voyevodstva, L’viv 2017 [Давидюк Р., Українська політична еміграція в Польщі: склад, структура, громадсько-політичні практики на території Волинського воєводства, Львів 2017, autoreferat pracy doktorskiej [habilitacyjnej]].
Davydyuk R., Ukrayins’ka politychna emihratsiya yak faktor suspil’nykh zmin na terytoriyi Zakhidnoyi Volyni, „Naukovi zapysky Natsional’noho universytetu „Ostroz’ka akademiya”. Seriya „Istorychni nauky” 2018, 27 [Давидюк Р., Українська політична еміграція як фактор суспільних змін на території Західної Волині, „Наукові записки Національного університету „Острозька академія”. Серія „Історичні науки” 2018, 27].
Dmytriyeva Ya., Problema internovanykh voyakiv UNR: stan naukovoyi rozrobky temy v suchasniy ukrayins’kiy istoriohrafiyi, „Naukovi pratsi istorychnoho fakul’tetu Zaporiz’koho natsional’noho universytetu” 2015, 44, 2 [Дмитрієва Я., Проблема інтернованих вояків УНР: стан наукової розробки теми в сучасній українській історіографії, „Наукові праці історичного факультету Запорізького національного університету” 2015, 44, 2].
Dudnik O., Studentstvo yak osnovna skladova ukrayins’koyi politychnoyi emihratsiyi v 20-ti rr. XX st., „Naukovi zapysky Vinnyts’koho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu im. M. Kotsyubyns’koho. Seriya: istoriya” 2002, 4 [Дуднік О., Студентство як основна складова української політичної еміграції в 20-ті рр. ХХ ст., „Наукові записки Вінницького державного педагогічного університету ім. М. Коцюбинського. Серія: історія” 2002, 4].
Gumeniuk O., Kulturalno-oświatowa działalność w obozach internowanych w Polsce w kontekście ukraińskiej studenckiej emigracji, „Historia i Polityka” 2014, 11 (18).
Het’manchuk M., Ukrayins’ke pytannya v radyans’ko-pol’s’kykh vidnosynakh 1920–1939 rr, L’viv 2003 [Гетьманчук М., Українське питання в радянсько-польських відносинах 1920–1939 рр, Львів 2003].
Janikowski Z., Częstochowa między wojnami: opowieść o życiu miasta 1918–1939, Łódź 2011.
Jaroszewski J., Aktywność fizyczna ludności ukraińskiej internowanej w obozach na terenie województwa łódzkiego w latach 1920–1938, „Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe” 2020, 3, 3.
Karpus Z., Jeńcy і іnternowanі rosyjscy і ukraіńscy na terenіe Polskі w latach 1918–1924, Toruń 1997.
Karpus Z., Stosunki polsko-ukraińskie w okresie kształtowania się polskiej granicy wschodniej w latach 1918–1921, „Toruńskie Studia Międzynarodowe” 2009, 1 (2).
Karpus Z., Ukraiński sojusznik Polski w wojnie 1920 roku. Wałka oddziałów Ukraińskiej Republiki Ludowej u boku Wojska Polskiego i ich dalsze losy, „Biuletyn IPN” 2010, 7–8 (116–117).
Karpus Z., Życie społeczno-kulturalne mniejszości rosyjskiej w Bydgoszczy w okresie międzywojennym, „Kronika Bydgoska” 1991, 10.
Kolańczuk A., Częstochowa jako ośrodek życia oświatowo-kulturalnego emigrantów ukraińskich w latach 1920–1939, „Zeszyty Historyczne. Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2009, 10.
Kolańczuk A., Іnternowanі żołnіerze Armіі UNR w Kalіszu 1920–1939, Kalіsz–Przemyśl–Lwów 1995.
Kolańczuk A., Ukraińscy emigranci polityczni w życiu naukowym kulturalnym, społecznym i gospodarczym w II RP, Przemyśl 2019.
Kolyanchuk O., Shkil’na merezha petlyurivs’koyi emihratsiyi u Pol’shchi 1921–1939, „Ukrayins’kyy al’manakh” 2005 [Колянчук О., Шкільна мережа петлюрівської еміграції у Польщі 1921–1939, „Український альманах” 2005].
Kozubel M., 3 Żelazna Dywizja Strzelecka Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 r. Zarys szlaku bojowego w wojnie polsko-bolszewickej, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2020, 3.
Lotots’kyy O., Povorotnyts’ka techiya. Na rikakh vavylons’kykh. Zbirnyk statey, L’viv 1938 [Лотоцький О., Поворотницька течія. На ріках вавилонських. Збірник статей, Львів 1938].
Lotots’kyy O., Shlyakhy ukrayins’koyi derzhavnosti, „Ukrayins’ka nyva” 1927, ch. 4, 28 sichnya [Лотоцький О., Шляхи української державності, „Українська нива” 1927, ч. 4, 28 січня].
Lukashevych A., Ukrayins’ka emihratsiya v Pol’shchi, „Trybuna Ukrayiny” 1923, nr 1 [Лукашевич А., Українська еміграція в Польщі, „Трибуна України” 1923, nr 1].
Majewski M., Ukraińska emigracja polityczna w Powiecie Piotrkowskim w latach 1920–1939, „Istorychnyy arkhiv. Naukovi studiyi” 2015, 15 [„Історичний архів. Наукові студії” 2015, 15].
Paszkiewicz K., Szkolnictwo i oświata wojsk Ukraińskiej Republiki Ludowej internowanych w Polsce w latach 1920–1924, w: Polska i Ukraina. Sojusz 1920 roku i jego następstwa, red. Z. Karpus, W. Rezmer, E. Wiszka, Toruń 1997.
Pavlenko M., Ukrayins’ki viys’kovopoloneni y internovani u taborakh Pol’shchi, Chekhoslovachchyny ta Rumuniyi: stavlennya vlady i umovy perebuvannya (1919–1924 rr.), Kyyiv 1999 [Павленко М., Українські військовополонені й інтерновані у таборах Польщі, Чехословаччини та Румунії: ставлення влади і умови перебування (1919–1924 рр.), Київ 1999].
Piskun V., Ukrayins’ka politychna emihratsiya 20-kh rokiv XX st., Kyyiv 2007 [Піскун В., Українська політична еміграція 20-х років ХХ ст., Київ 2007].
Portnov A., Naukovo-osvitnya diyal’nist’ ukrayins’koyi emihratsiyi v mizhvoyenniy Pol’shchi (1919–1939), L’viv 2005 [Портнов А., Науково-освітня діяльність української еміграції в міжвоєнній Польщі (1919–1939), Львів 2005].
Rukas A., „Razom z Pol’s’kym viys’kom”. Armiya Ukrayins’koyi Narodnoyi Respubliky 1920 r., Kyyiv 2015 [Рукас A., „Разом з Польським військом”. Армія Української Народної Республіки 1920 р., Київ 2015].
Shul’hyn O., Derzhavnist’ chy haydamachchyna?, Paryzh 1931 [Шульгин О., Державність чи гайдамаччина?, Париж 1931].
Skorych L., Ukrayins’ka viys’kova emihratsiya u Pol’shchi (1921–1924 rr.), „Visnyk Natsional’noho universytetu „L’vivs’ka politekhnika”. Derzhava ta armiya” 2013, 752 [Скорич Л., Українська військова еміграція у Польщі (1921–1924 рр., „Вісник Національного університету „Львівська політехніка”. Держава та армія” 2013, 752].
Sribniak I., Kalisz – centrum życia społecznopolitycznego ukraińskich kombatantów w Polsce (w pierwszej połowie lat 20.): na podstawie nowo odkrytych materiałów z polskich i ukraińskich archiwów, w: Ukraina i Polska: drogi relacji międzypaństwowych. Zbiór artykułów naukowych z okazji 100-lecja nawiązania polsko-ukraińskich stosunków dyplomatycznych, red. I. Matiasz, oprac. W. Sobijański, tłum. G. Pandel, Kijów 2019.
Sribnyak I., Khronika zhyttya internovanykh voyakiv-ukrayintsiv u tabori Kalish, Pol’shcha (1922), „Sums’ka starovyna” 2017, 51 [Срібняк І., Хроніка життя інтернованих вояків-українців у таборі Каліш, Польща (1922), „Сумська старовина” 2017, 51].
Sribnyak I., Ukrayintsi na chuzhyni. Poloneni ta internovani voyaky-ukrayintsi v krayinakh Tsentral’noyi ta Pivdenno-Skhidnoyi Yevropy (1919–1924), Kyyiv 2000 [Срібняк І., Українці на чужині. Полонені та інтерновані вояки-українці в країнах Центральної та Південно-Східної Європи (1919–1924), Київ 2000].
Stępień S., Symon Petlura – zwierzchnik państwa i Ataman Główny Ukraińskich Sił Zbrojnych. U źródeł polsko-ukraińskiego sojuszu sojuszu wojskowego (w związku z 70 rocznica śmierci Symona Petlury), http//www.pwin.pl./Publikacje/biu2_160.pdf [dostęp: 11 XII 2022].
Stopchak M., Internovana armiya UNR u taborakh krayin tsentral’noyi Yevropy (istoriohrafiya problemy). Istoriya (zbirka naukovykh prats’), Kyyiv 2009 [Стопчак M., Інтернована армія УНР у таборах країн центральної Європи (історіографія проблеми). Історія (збірка наукових праць), Київ 2009].
Towarzystwo Pomocy Emigrantom-Ukraińcom, „Droga” 1924, nr 5.
Troshchyns’kyy B., Mizhvoyenna ukrayins’ka emihratsiya v Yevropi yak istorychne i sotsial’no-politychne yavyshche, Kyyiv 1994 [Трощинський B., Міжвоєнна українська еміграція в Європі як історичне і соціально-політичне явище, Київ 1994].
Tyutyunnyk Yu., Z polyakamy proty Ukrayiny, Kyyiv 1990 [Тютюнник Ю., З поляками проти України, Київ 1990].
Ukraińcy w Częstochowie, https://encykłopedia.czestochowa.pl/nasia/ukraincy-w-czestochowie [dostęp: 11 XII 2022].
Węglewicz W., Zarys dziejów obozu dla jeńców w Wadowicach w latach 1918–1921, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” 2016, 18.
Wiszka E., Działalność wydawnicza żołnіerzy Armii URL іnternowanych w Aleksandrowie Kujawskim, w: Europa Orientalis. Polska i jej wschodni sąsiedzi od średniowiecza po współczesność. Studia i materiały ofiarowane prof. Stanisławowi Aleksandrowiczowi w 65 urodzin, red. Z. Karpus, T. Kempa, D. Michaluk, Toruń 1996.
Wiszka E., Emigracja ukraińska w Polsce 1920–1939, Toruń 2005.
Wiszka E., Prasa emigracji ukraińskiej w Polsce 1920–1939, Toruń 2001.
Wiszka E., Prasa obozowa żołnіerzy Armіі Ukraińskiej Republiki Ludowej іnternowanych w Kalіszu і Szczypіornіe w latach 1920–1924, „Rocznіk Kalіskі” 1996–1997, 26.
Yaruchyk O., Emigracja ukraińska w Rzeczypospolitej dwudziestolecia międzywojennego: w kierunku rozwoju własnej tożsamości, „Bibliotekarz Podlaski” 2021, 2.
Zinkevych P., Ukrayins’ka viys’kova emihratsiya u Pol’shchi (1920–1939), „Wieki Stare i Nowe” Tom specjalny 2012 [Зінкевич P., Українська військова еміграція у Польщі (1920–1939), „Wieki Stare i Nowe” Tom specjalny 2012].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2023.56.449-478
Date of publication: 2023-12-21 13:04:22
Date of submission: 2023-05-12 16:07:12
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2023 Yevhen Sinkevych
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.