Hide
Show all
Email this article 
Archival Science, Archives and Archival Records in Selected History Textbooks
Abstract
The article aims to determine whether content related to archives, archival records and archival science appears in history textbooks. The author was analysing the textbooks for primary, lower-secondary and secondary schools included in the list of the Ministry of Education of 2012. Archives appear occasionally in the narrative part of history textbooks. They are relatively common in publications addressed to primary schools. Nine out of eleven analysed textbooks for primary schools included such information. Archives and archival content are found almost exclusively in the textbooks for four-grade classes in the chapters about history as a science and historical source and relics. There, archives are presented as institutions collecting and storing historical sources. The functions of arranging records and enabling access to them were few and far between. It is striking that all textbooks emphasize the role of museums, open-air museums, archeological excavations and oral history for historical research. If archives appear in history textbooks, they are presented rather in the background. The authors of several textbooks took care to provide information on ancillary historical disciplines, always excluding archival science. In nine analysed textbooks for lower-secondary schools, archives are completely absent. When discussing historical sources, textbooks for the first grades emphasize the role of archeology and museum relics. Authors omitted archival science during describing the ancillary historical disciplines. Only one textbook for secondary schools included information about archives and highlighted their role in historical research.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Antosik R., Historia i społeczeństwo 4. Podręcznik dla szkoły podstawowej, Gdynia 2011.
Augustynek P., Sobota J., Oto historia. Historia i społeczeństwo. Klasa 4. Podręcznik. Cz. 1, Kielce 2012.
Augustynek P., Sobota J., Toporek M., Oto historia. Historia i społeczeństwo. Klasa 5, Kielce 2013.
Bentkowska-Sztonyk Z., Wach E., Historia i społeczeństwo. Podręcznik dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Wrocław 1999.
Brzozowski A., Szczepański G., Poznać przeszłość, zrozumieć dziś. Dzieje najnowsze 1918–2006, cz. 3. Zakres rozszerzony, Warszawa 2013.
Centek J., Poznać przeszłość. Wojna i wojskowość, Warszawa 2015.
Chachaj J., Drob J., Historia: podręcznik dla gimnazjum. Klasa II, Warszawa 2013.
Ciara S., Sikorska-Kulesza J., W kalejdoskopie dziejów. Czasy nowożytne. Podręcznik do historii. Gimnazjum. Klasa 2, Warszawa 2010.
Czaja R., Strzelecka M., Wroniszewski J., Historia część pierwsza: starożytność, zakres rozszerzony, Gdynia 2012.
Dolecki R., Gutowski K., Smoleński J., Po prostu historia. Szkoły ponadgimnazjalne, zakres podstawowy, Warszawa 2012.
Galik P., Zrozumieć przeszłość. Lata 1815–1939. Podręcznik dla liceum i technikum, cz. 3, Warszawa 2014.
Kalwat W., Lis M., Klucz do historii 4. Podręcznik do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej, Warszawa 2012.
Klint P., Galik P., Zrozumieć przeszłość. Dzieje nowożytne. Podręcznik do historii dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Część 1. Zakres rozszerzony, Warszawa 2014.
Kłaczkow J., Roszak S., Poznać przeszłość. Wiek XX. Podręcznik do historii dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres podstawowy, Warszawa 2012.
Kopczyński M., Poznać przeszłość, zrozumieć dziś. Nowożytność. Część 2. Zakres rozszerzony, Warszawa 2013.
Kozłowska Z. T., Unger I., Zając S., Historia poznajemy przeszłość. Szkoła ponadgimnazjalna. Zakres podstawowy, Toruń 2012.
Kucharczyk G., Milcarek P., Robak M., Przez tysiąclecia i wieki. Cywilizacje starożytności i średniowiecza. Podręcznik kl. 1, Warszawa 2002.
Kulesza R., Ciara S., W kalejdoskopie dziejów. Podręcznik do historii. Gimnazjum. Klasa 1, Warszawa 2009.
Kulesza R., Kowalewski K., Zrozumieć przeszłość. Starożytność i średniowiecze. Podręcznik do historii dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Część 1. Zakres rozszerzony, Warszawa 2013.
Lolo R., Pieńkowska A., Towalski R., Kalwat W., Historia wokół nas. Historia i społeczeństwo. Podręcznik dla klasy 4 szkoły podstawowej, Warszawa 2012.
Lolo R., Pieńkowska A., Towalski R., Historia wokół nas. Podręcznik dla szkoły podstawowej. Klasa 5, Warszawa 2013.
Małkowski T., Wehikuł czasu. Historia i społeczeństwo 4. Podręcznik dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Gdańsk 2012.
Małkowski T., Historia i społeczeństwo 5. Podręcznik dla klasy piątej szkoły podstawowej, Gdańsk 2012.
Małkowski T., Historia i społeczeństwo 6. Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej, Gdańsk 2014.
Małkowski T., Rześniowiecki J., Historia I. Podręcznik dla klasy I gimnazjum, Gdańsk 2009.
Małkowski T., Rześniowiecki J., Historia II. Podręcznik do gimnazjum, Gdańsk 2010.
Markowicz M., Pytlińska O., Wyroda A., Historia i społeczeństwo. Europa i świat, Podręcznik do liceum i technikum, Warszawa 2013.
Markowicz M., Pytlińska O., Wyroda A., Historia i społeczeństwo. Ojczysty Panteon i ojczyste spory, Warszawa 2013.
Markowicz M., Pytlińska O., Wyroda A., Historia i społeczeństwo. Rządzący i rządzeni, Podręcznik do liceum i technikum, Warszawa 2013.
Markowicz M., Pytlińska O., Wyroda A., Historia i społeczeństwo. Wojna i wojskowość. Podręcznik do liceum i technikum, Warszawa 2013.
Moryksiewicz L., Pacholska M., Zdziabek W., Poznajemy przeszłość. Historia, gimnazjum 1. Starożytność i średniowiecze, Toruń 2009.
Olszewska B., Surdyk-Fertsch W., My i historia. Historia i społeczeństwo. Podręcznik dla klasy 4 szkoły podstawowej, Warszawa 2011.
Pacholska M., Zdziabek W., Ciekawi świata. Historia i społeczeństwo 4. Podręcznik dla szkoły podstawowej, Gdynia 2012.
Pieńkowska-Koźmińska M., Dawno temu, wczoraj, dziś. Historia. Gimnazjum. Klasa 1, Warszawa 2009.
Roszak S., Śladami przeszłości. Podręcznik do historii dla klasy drugiej gimnazjum, Straszyn 2011.
Surdyk-Fertsch W., Szeweluk-Wyrwa B., My i historia. Historia i społeczeństwo dla IV klasy szkoły podstawowej, Warszawa 2009.
Stola D., Historia wiek XX. Szkoły ponadgimnazjalne. Zakres podstawowy, Warszawa 2012.
Szymanowski G., Dziedzictwo epok. Gospodarka, Warszawa 2013.
Śladami przeszłości. Podręcznik do historii dla klasy pierwszej gimnazjum, red. S. Roszak, Warszawa 2012.
Ustrzycki J., Historia I. Podręcznik dla gimnazjum, Warszawa 2009.
Ustrzycki J., Historia II. Podręcznik do gimnazjum, Gdynia 2010.
Ustrzycki J., Historia. Zakres podstawowy. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych, Gdynia 2012.
Trzcionkowski L., Wojciechowski L., Historia. Starożytność i średniowiecze. Podręcznik dla klasy I gimnazjum, Warszawa 2006.
Trzebniak J., Trzebniak P., Historia I. Podręcznik dla klasy pierwszej gimnazjum, Wrocław 2000.
Wojciechowski G., Wczoraj i dziś 4. Podręcznik do historii i społeczeństwa dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Warszawa 2015.
Wołosik A., Opowiem Ci ciekawą historię. Podręcznik dla uczniów klasy 4 szkoły podstawowej, Warszawa 2012.
Wołosik A., Opowiem Ci ciekawą historię. Podręcznik. Szkoła podstawowa. Klasa 5, Warszawa 2013.
Zając D., Teraz historia. Podręcznik dla szkoły ponadgimnazjalnej. Zakres podstawowy, Toruń 2012.
Żmudzki P., Poznać przeszłość, zrozumieć dziś. Starożytność, średniowiecze cz. 1, Warszawa 2013.
Arasimowicz R., List do redakcji AKZ. „Wariacje archiwalne” na temat rozumienia publiczności archiwów, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2014, 5 (7).
Boniecki J., Archiwa w oczach społeczeństwa na przykładzie Radomia, w: 50 lat Archiwum Państwowego w Radomiu. Materiały na sesję naukową z okazji 50-lecia Archiwum Państwowego w Radomiu, red. B. Zwolanowska, Radom 1971.
Chorąży E., Konieczka-Śliwińska D., Roszak S., Edukacja historyczna w szkole. Teoria i praktyka, Warszawa 2008.
Edukacja muzealna w Polsce. Aspekty, konteksty, ujęcia, red. W. Wysok, A. Stępnik, Lublin 2013.
Jasiński M., Wizerunek archiwisty w oczach użytkownika – stereotypy. Mit czy rzeczywistość, w: Archiwa i ich użytkownicy. XV Konferencja Naukowa Sekcji Archiwów Szkół Wyższych, Instytucji Naukowych i Kulturalnych Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, Katowice, 21–23 czerwca 2007 r., red. A. Krzemińska, Warszawa 2007.
Konieczka-Śliwińska D., Współpraca szkoły wyższej z placówkami muzealnymi i archiwalnymi w kształceniu studentów specjalności nauczycielskiej, w: Muzea i archiwa w edukacji historycznej. Toruńskie Spotkania Dydaktyczne, t. 4, red. S. Roszak, M. Strzelecka, Toruń 2007.
Konieczka-Śliwińska D., Roszak S., Między szkołą, muzeum i archiwum. Dylematy współpracy i konkurencji w edukacji historycznej, „Klio” 2013, 34.
Kranz T., Edukacja historyczna w miejscach pamięci. Zarys problematyki, Lublin 2002.
Mazur H., Archiwa w oczach młodzieży licealnej (w świetle badań ankietowych), w: Młodzież w perspektywie edukacyjnej, społecznej i kulturowej, red. G. Pańko, M. Skotnicka-Palka, B. Techmańska, Wrocław 2017.
Mazur H., Działalność edukacyjna archiwów państwowych w zakresie współpracy ze szkołami, Toruń 2019, praca doktorska napisana pod kier. dra hab. W. Chorążyczewskiego, mps w Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Mazur H., Z problematyki badań nad działalnością oświatową archiwów, „Archeion” 2017, 118.
Niedźwiedzka M., Badanie wizerunku archiwów polskich – sonda uliczna, w: Public relations w archiwach, red. M. Jabłońska, Poznań 2010.
Rosa A., Funkcja edukacyjna archiwów, Warszawa 2012.
Syta K., Archiwista i archiwum w oczach użytkownika, w: Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach, „Toruńskie Konfrontacje Archiwalne”, t. 1, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2009.
Wojdon J., Czym jest public history?, w: Historia w przestrzeni publicznej, red. J. Wojdon, Warszawa 2017.
Wojdon J., Internetowe zasoby archiwów w nauczaniu historii – marzenia i rzeczywistość, „Archeion” 2004, 107.
Wojdon J., Public history, czyli historia w przestrzeni publicznej, „Klio” 2015, 3.
Zielecki A., Archiwa, w: Współczesna dydaktyka historii. Zarys encyklopedyczny dla nauczycieli, red. J. Maternicki, Warszawa 2004.
Zielecki A., Wprowadzenie do dydaktyki historii, Kraków 2007.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.607-626
Date of publication: 2021-12-28 16:34:32
Date of submission: 2020-09-08 13:07:18
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Hubert Mazur
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.