Hide
Show all
Email this article 
Scientific, Didactic and Archival Activities of Professor Aleksander Kossowski (1886–1965)
Abstract
The article is concerned with the biography of Professor Aleksander Kossowski – a lecturer of modern history at the Catholic University of Lublin for many years (1926–1939, 1944–1965) and an archivist at the State Archives in Lublin (1928–1949). As a teacher, he contributed to the upbringing and education of new historians, and as a scientist he is mentioned as an extremely inquisitive researcher. Working as an archivist, he prepared many fonds that today are often used by researchers of the history of the Lublin region, and during the war helped to save numerous German documents. Thanks to this, it is possible to reconstruct the activity of the German administration and the traces of their numerous crimes. When writing the text, archival materials and memories of his students were used, which until now were used only briefly. A thorough analysis of them showed the whole life of the Lublin professor.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II:
A, Aleksander Kossowski, profesor zwyczajny, 1924–1965.
Rep. 124. no 791, Księga Protokółów Rady Wydziału Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Lubelskiego 1925–1928.
Biblioteka Uniwersytecka KUL, Oddział Zbiorów Specjalnych:
rkps 1367, Papiery osobiste Aleksandra Kossowskiego (1886–1965), profesora historii nowożytnej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kustosza w Państwowym Archiwum w Lublinie.
rkps 1368, Materiały związane z działalnością naukową i organizacyjną Aleksandra Kossowskiego w latach 1919–1955.
rkps 1434, Papiery osobiste Anny Kossowskiej z d. Wasilenko, żony Aleksandra, z lat 1901–1953.
rkps 1435, Dziennik pisany od 24 marca do 3 maja 1905 roku przez uczennicę 7-mej klasy I Oddziału Gimnazjum Żeńskiego w Permie – Annę Wasilenko.
rkps 2938, Korespondencja Jakubanisa H.R. z l. 1903–1949. Listy od następujących: A–Z.
Archiwum Państwowe w Lublinie:
Akta miasta Lublina, sygn. 2349, Domowa książka meldunkowa miasta Lublina, ul. Wyszyńskiego nr 8, lok. 6, 27, 30, 41–45, 47–62, 63, 65, 67, 70, 75, 78, 80–86, 1941–1950.
Archiwum Państwowe w Lublinie 1918–1939[1940–1965], sygn. 125, Kossowski Aleksander [30.I.1886, prof. historii, archiwista, kustosz], 1928–1930, 1965.
Referat Informacji i Sprawdzeń Oddziałowego Archiwum IPN w Lublinie, Pismo do Referatu Udostępniania Oddziału IPN w Lublinie, Lublin, 20 V 2020, BULu-I-228/20.
Czuma I., Protokół z przesłuchania świadka, w: Losy pracowników i studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji niemieckiej, oprac. J. Ziółek, Lublin 2009.
In memoria aeterna. Pracownicy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II spoczywający na Cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie, oprac. M. Pawelec, Lublin 2015.
Iliński P.S., Moje studia na KUL w latach 1936–1939. Jak zostałem studentem KUL, w: Losy pracowników i studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji niemieckiej, oprac. J. Ziółek, Lublin 2009.
Kossowski A., Odpowiedzi na ankietę Miejskiej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Lublinie. Fragment, w: Losy pracowników i studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji niemieckiej, oprac. J. Ziółek, Lublin 2009.
Lublin. Przewodnik. Historia. Co warto zobaczyć. Mapy. Noclegi. Gastronomia. Ciekawostki, red. P. Kawałko, Z. Nestorowicz, Lublin 2012.
Pastuszka J., Wspomnienia o Katolickim Uniwersytecie Lubelskim z lat 1934–1939, Lublin 1976, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1925–1939 we wspomnieniach swoich pracowników i studentów, wstęp i red. G. Karolewicz, Lublin 1989.
Sadaj H., Wspomnienia 1939 r., w: Losy pracowników i studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji niemieckiej, oprac. J. Ziółek, Lublin 2009.
Słomkowski A., Wspomnienia z czasów pełnienia obowiązków rektora KUL, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944–1952. Wspomnienia i relacje, red. J. Ziółek, Lublin 1999.
Strawińska M., Wyższe Kursy Polskie w Petersburgu 1916–1918. Uniwersytet Lubelski. Polonistyka, romanistyka, pedagogika 1921–1926, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski we wspomnieniach pierwszych studentów z lat 1918–1925, wstęp i red. G. Karolewicz, Lublin 1978.
Szewczyk M., Vivat academia, vivant professores!, Lublin 1983, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1925–1939 we wspomnieniach swoich pracowników i studentów, wstęp i red. G. Karolewicz, Lublin 1989.
Wojtiszek J., Wspomnienia z lat studiów, Gliwice 1982, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1925–1939 we wspomnieniach swoich pracowników i studentów, wstęp i red. G. Karolewicz, Lublin 1989.
Wstęp, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944–1952.
Wspomnienia i relacje, red. J. Ziółek, Lublin 1999.
Ziółek J., Wspomnienia ze studiów, w: Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919–2004. Księga jubileuszowa, red. E.M. Ziółek, Lublin 2004.
Ziółek J., Wstęp, w: Losy pracowników i studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji niemieckiej, oprac. J. Ziółek, Lublin 2009.
Bender R., Aleksander Kossowski (30 I 1886 – 24 VI 1965), „Kwartalnik Historyczny” 1965, 72, 2.
Bender R., Władze naczelne Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1944–1968, w: Księga jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. S. Kunowski et al., Lublin 1969.
Cieślak F., Aleksander Kossowski (1886–1965), „Archeion” 1966, 44.
Cieślak F., Kossowski Aleksander, w: Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988.
Cieślak F., Zmarł prof. A. Kossowski, „Kurier Lubelski” 1965, 9, 152.
Cybulak J.K., Grupa historyczna i Koło Naukowe Historyków Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym (1919–1939), w: Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919–2004. Księga jubileuszowa, red. E.M. Ziółek, Lublin 2004.
Derewenda R., Uniwersytet za rektora ks. Antoniego Szymańskiego (1933–1939), w: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918–2018, t. 1, 1918–1944, red. G. Bujak, Lublin–Warszawa 2019.
Dzieje, w: J.R. Marczewski, Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie. Dzieje, zasób, inwentarz, Lublin 2015.
Karolewicz G., Geneza Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992.
Karolewicz G., Kossowski Aleksander, w: Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 1, red. E. Gigilewicz et al., Lublin 2018.
Karolewicz G., Kossowski Aleksander, w: Encyklopedia Katolicka, t. 9, red. A. Szostek et al., Lublin 2002.
Karolewicz G., Kossowski Aleksander, w: Nauczyciele akademiccy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym, cz. 2, Biogramy, Lublin 1994.
Karolewicz G., Mistrzowie we wspomnieniach swoich uczniów. Kartka z dziejów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.
Karolewicz G., Wiśniowski E., Zarys dziejów Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w: Księga jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. S. Kunowski et al., Lublin 1969.
Kasperek J., Kronika wydarzeń w Lublinie w okresie okupacji hitlerowskiej, wyd. 2, Lublin 1989.
Keller D., Koło Naukowe Historyków Studentów KUL w latach 1946–1967, w: Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919–2004. Księga jubileuszowa, red. E.M. Ziółek, Lublin 2004.
Kowal M., Środowisko historyczne Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1939–1945, w: Koło Naukowe Historyków Studentów KUL 1919–2004. Księga jubileuszowa, red. E.M. Ziółek, Lublin 2004.
Losy pracowników i studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji niemieckiej, oprac. J. Ziółek, Lublin 2009.
Lublin w okresie okupacji (1939–1944). Na podstawie badań sądowych Miejskiej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich, oprac. R. Moszyński, L. Policha, Lublin 1964.
Marczuk J., Kazimierz Marian Wyszyński jako działacz młodzieżowy, polityk i dyplomata (1890–1935), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia” 2004, 59.
Mirek A., Katolicki Uniwersytet Lubelski w okresie rektorstwa ks. Mariana Rechowicza (1956–1965), w: Katolicki Uniwersytet Lubelski, t. 2, 1944–1989, red. A. Mirek, Lublin–Warszawa 2019.
Olczak S.K., Materiały źródłowe w Archiwum Uniwersyteckim, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992.
Pawelec M., Katolicki Uniwersytet Lubelski, jego pracownicy, absolwenci i studenci w latach 1939–1944, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918–2018, t. 1, 1918–1944, red. G. Bujak, Lublin–Warszawa 2019.
Toczyski Z., Rozmowa z profesorem Aleksandrem Kossowskim o studiach w Rosji, polskich uczonych i historii, „Za i Przeciw. Tygodnik ilustrowany” 1964, 8, 41.
Tyrowicz M., Kossowski Aleksander, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 14, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969.
Wodzianowska I., Deo et Patriae. Rektor ks. Idzi Radziszewski (1918–1922), w: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918–2018, t. 1, 1918–1944, red. G. Bujak, Lublin–Warszawa 2019.
Wojtkowski A., Aleksander Kossowski (1886–1965), „Rocznik Lubelski” 1965, 8.
Wojtkowski A., Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918–1944, w: Księga jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. S. Kunowski et al., Lublin 1969.
Wojtkowski A., Ś.P. Aleksander Kossowski (1886–1965), „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 1966, 9, 1–2.
Wrona J., Katolicki Uniwersytet Lubelski w okresie urzędowania rektora ks. Antoniego Słomkowskiego (1944–1951), w: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918–2018, t. 2, 1944–1989, red. A. Mirek, Lublin–Warszawa 2019.
Ziółek J., Kossowski Aleksander, w: Słownik biograficzny miasta Lublina, t. 1, red. T. Radzik, J. Skarbek, A.A. Witusik, Lublin 1993.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.417-438
Date of publication: 2021-12-28 16:34:20
Date of submission: 2020-02-22 17:57:27
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Grzegorz Misiura
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.