Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Walka o uznanie. Kościół prawosławny w Polsce i jego starania o akceptację autokefalii przez Rosyjski Kościół Prawosławny w latach 1923–1928
Streszczenie w języku polskim
Podpisanie w 1924 r. przez patriarchę konstantynopolitańskiego tomosu nadającego autokefalię Kościołowi prawosławnemu w Polsce nie kończyło starań o pełne uznanie jego samodzielności. Kluczowym elementem było jeszcze uznanie tego aktu przez autokefaliczne Kościoły prawosławne. Największe problemy napotkano w kontaktach z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym, który uważał, że tylko on miał prawo wydawać akt zezwalający na usamodzielnienie się Kościoła prawosławnego w Polsce. W latach 1923–1928 pomiędzy zwierzchnikami obu Kościołów trwała wymiana korespondencji, która choć nie doprowadziła do porozumienia, to jednocześnie pokazywała ich stanowiska.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Akty Svyateyshego Tikhona, Patriarkha Moskovskogo i Vseya Rossii, pozdneyshiye dokumenty i perepiska o kanonicheskom preyemstve vysshey tserkovnoy vlasti 1917–1943, oprac. M.E. Gubonin, Moskva 1994 [Акты Святейшего Тихона, Патриарха Московского и Всея России, позднейшие документы и переписка о каноническом преемстве высшей церковной власти 1917–1943, oprac. М.Е. Губонин, Москва 1994].
Gramota Svyateyshago Tikhona, Patrіarkha Moskovskago i vseya Rossіi, Ego Vysokopreosvyashchenstvu Vysokopreosvyashchenneyshemu Dіonisіyu, Mitropolitu Varshavskomu, „Tserkovnyye vedomosti” 1924, 15/16 [Грамота Святѣйшаго Тихона, Патріарха Московскаго и всея Россіи, Его Высокопреосвященству Высокопреосвященнѣйшему Діонисію, Митрополиту Варшавскому, „Церковные ведомости” 1924, 15/16].
Pis’mo Vysokopreosvyashchennago Sergіya, Mitropolita Nizhegorodskago, Zamestitelya Mѣstoblyustitelya Moskovskago Patrіarshago Prestola, na imya Vysokopreosvyashchennago Mitropolita Dіonisіya, ot” 10/23 maya 1926 goda, „Voskresnoye Chtenіe” 1926, 24 [Письмо Высокопреосвященнаго Сергія, Митрополита Нижегородскаго, Замѣстителя Мѣстоблюстителя Московскаго Патріаршаго Престола, на имя Высокопреосвященнаго Митрополита Діонисія, отъ 10/23 мая 1926 года, „Воскресное Чтеніе” 1926, 24].
Poslanіe Vysokopreosvyashchennago Mitropolita Dіonisіya na imya Vysokopreosvyashchennago Petra, Mitropolita Krutitskago, Mestoblyustitelya Moskovskago Patrіarshago Prestola, ot” 25 dekabrya 1925 goda, ob” avtokefalіi Pravoslavnoy Tserkvi v” Pol’she, „Voskresnoye Chtenіe” 1926, 7 [Посланіе Высокопреосвященнаго Митрополита Діонисія на имя Высокопреосвященнаго Петра, Митрополита Крутицкаго, Мѣстоблюстителя Московскаго Патріаршаго Престола, отъ 25 декабря 1925 года, объ автокефаліи Православной Церкви въ Польшѣ, „Воскресное Чтеніе” 1926, 7].
Pravoye polozheniye Svyatoy Avtokefal’noy Pravoslavnoy Tserkvi v Pol’she. Doklad” I-mu Pomѣstnomu Soboru Pravoslavnoy Tserkvi v” Pol’she, Varshava 1931 [Правое положение Святой Автокефальной Православной Церкви в Польшѣ. Докладъ I-му Помѣстному Собору Православной Церкви въ Польшѣ, Варшава 1931].
„Dziennik Poznański” 1924.
„Kurjer Warszawski” 1927.
„Vestnik Pravoslavnoy Mitropolii v Pol’she” [„Вестник Православной Митрополии в Польше”] 1923.
Aleksiy (Gromadskiy), Poseshcheniye mitropolitom Dionisiyem svyatykh pravoslavnykh avtokefal’nykh vostochnykh tserkvey, Varshava 1928 [Алексий (Громадский), Посещение митрополитом Дионисием святых православных автокефальных восточных церквей, Варшава 1928].
Autokefalie Kościoła prawosławnego w Polsce, red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Białystok 2006.
Bendza M., Droga Kościoła prawosławnego w Polsce do autokefalii, Białystok 2006.
Borkowski A., Między Konstantynopolem a Moskwą. Źródła greckie do autokefalii Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej, Białystok 2015.
Chibisova A.A., Skol’ko stoil vizit delegatsii Konstantinopol’skogo Patriarkhata v Varshavu v 1925 godu?, w: Tserkov’. Bogosloviye. Istoriya Materialy VI Vserossiyskoy nauchno-bogoslovskoy konferentsii, Ekaterinburg 2018 [Чибисова А.А., Сколько стоил визит делегации Константинопольского Патриархата в Варшаву в 1925 году?, w: Церковь. Богословие. История Материалы VI Всероссийской научно-богословской конференции, Екатеринбург 2018].
Dudra S., Autokefalie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w polityce władz polskich i Patriarchatu Moskiewskiego, w: Religijne determinanty polityki, red. R. Michalak, Zielona Góra 2014.
Dudra S., Metropolita Dionizy (Waledyński) 1876–1960, Warszawa 2010.
Hubar A., Patriarshyi i Synodalno-Kanonichnyi Tomos Vselenskoi Konstantynopolskoi Patriarkhii vid 13 lystopada 1924 roku ta yoho znachennia v istorii Ukrainskoi Tserkvy, „Pravoslavnyi visnyk” 1998, 5–6 [Губар А., Патріарший і Синодально-Канонічний Томос Вселенської Константинопольської Патріархії від 13 листопада 1924 року та його значення в історії Української Церкви, „Православний вісник” 1998, 5–6].
Lototskyi O., Avtokefaliia, t. 2, Kyiv 1999 [Лотоцький О., Автокефалія, t. 2, Київ 1999].
Papierzyńska-Turek M., Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Warszawa 1989.
Starodub A., Perehovory mizh polskym dyplomatychnym predstavnytstvom u Moskvi ta patriarkhom Tykhonom (Biellavinym) u spravi statusu ta yurysdyktsii Pravoslavnoi Tserkvy v Polshchi (1921–1922 roky), „Ukrainskyi arkheohrafichnyi shchorichnyk” 2013, 1 [Стародуб А., Переговори між польським дипломатичним представництвом у Москві та патріархом Тихоном (Бєллавіним) у справі статусу та юрисдикції Православної Церкви в Польщі (1921–1922 роки), „Український археографічний щорічник” 2013, 1].
Troitskіy S., Razmezhevanіe ili raskol”, Paris 1932 [Троицкій С., Размежеваніе или расколъ, Paris 1932].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2023.56.1329-1375
Data publikacji: 2023-12-21 13:05:30
Data złożenia artykułu: 2023-02-14 15:30:16
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Roman Wysocki
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.