Migracje rzemieślników na ziemiach polskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych w świetle źródeł archiwalnych

Streszczenie w języku polskim

Najstarsze średniowieczne wyprawy czeladników do pracy w innych miastach początkowo traktowano jako swego rodzaju naturalne przedłużenie okresu nauki. Z czasem migracje takie stały się też ważnym sposobem na znalezienie pracy lub lepszej płacy, chociaż istotnymi czynnikami przy decyzjach o ich podjęciu była nadal chęć pogłębienia umiejętności zawodowych lub poznanie nowych ludzi i miast. Od XV w. zdarzało się też, że obowiązek dodatkowej wędrówki był traktowany jako kara po nieudanej próbie wykonania sztuki mistrzowskiej. Niekiedy opuszczanie przez czeladników warsztatów mogło być też efektem ich konfliktów z mistrzami. Nie bez znaczenia przy podejmowaniu decyzji przez czeladników o pozostaniu na miejscu lub zmianie miasta pracy były też takie czynniki jak toczone wówczas wojny lub dotykające poszczególne regiony epidemie. Od XV/XVI w. w części cechów z omawianego obszaru wędrówki stały się również statutowym, obligatoryjnym obowiązkiem, którego wypełnienie pozwalało dopiero na osiągnięcie pełnych praw czeladniczych, a później także na wszczęcie starań o tytuł mistrza.